Part of the debate – Senedd Cymru am 5:57 pm ar 14 Mehefin 2022.
Diolch, Llywydd. A gaf i ddiolch i'r holl gyd-Aelodau am eu cyfraniadau y prynhawn yma? Byddaf yn ceisio ymateb i nifer o'r pwyntiau a wnaed, ond maddeuwch i mi os nad wyf yn ymdrin â phopeth, oherwydd cafodd llawer o bwyntiau da iawn eu gwneud, ac roedd pobl yn gwneud yr un pwyntiau ond mewn ffyrdd gwahanol.
A gaf i ddechrau drwy ddiolch i Tom Giffard am dynnu sylw at sut y bydd y Blaid Lafur yn bwrw ymlaen â phethau a dweud wrthyf beth y mae'r Blaid Lafur yn mynd i'w wneud a'r hyn na fydd yn ei wneud? Mae'n ymddangos eich bod yn gwybod mwy na mi, felly mae gennych chi wybodaeth fewnol am hynny, Tom. Nid wyf i'n gwybod o ble y daeth hynny. Ond a gaf i fod yn gwbl glir? Rydym ni wedi sefydlu'r panel arbenigol hwn nid oherwydd ein bod ni eisoes wedi penderfynu; rydym ni wedi sôn am gyfeiriad y teithio, ond rydym ni eisiau i'r adroddiad hwn gan y panel arbenigol fod wedi ei seilio ar dystiolaeth, ac ni allai fod unrhyw beth yn gliriach na hynny. Yng nghylch gorchwyl y panel, rydym yn sôn am yr angen iddyn nhw fod yn dryloyw ac yn atebol, iddyn nhw siarad am y trefniadau llywodraethu ar gyfer darlledu a'r cyfryngau yng Nghymru, i edrych ar y goblygiadau cyllid a'r cynaliadwyedd parhaus. Roedd y cyllid a'r cynaliadwyedd parhaus yn rhywbeth y soniodd sawl Aelod amdano, yn enwedig ar feinciau'r Ceidwadwyr. Soniodd Gareth Davies amdano, yn ogystal â Samuel Kurtz.
Soniodd Heledd Fychan am ddiffygion yn y cyfryngau sy'n achosi bylchau mewn gwybodaeth. Mae hi'n llygad ei lle, wrth gwrs, mai dyna un o'r meysydd allweddol y mae angen i ni fynd i'r afael â nhw. Gwnaeth sawl Aelod sylwadau ar sut y tynnodd pandemig COVID sylw at y diffyg gwybodaeth hwnnw a welsom, yn enwedig o ran darparu newyddion a gwybodaeth am iechyd y cyhoedd. Gwnaeth sawl Aelod y pwynt nad diffyg gwybodaeth yn unig oedd hynny, ond ei fod mewn gwirionedd, o bosibl, yn beryglus iawn pan oedd gennym ni bobl yn cael gwybodaeth nad oedd yn berthnasol i'r sefyllfa o ran iechyd y cyhoedd yma yng Nghymru. Gwnaeth Cefin Campbell bwynt tebyg iawn am hynny, unwaith eto am y neges iechyd y cyhoedd sy'n cael ei chyflwyno.
Roedd Jack Sargeant yn llygad ei le pan soniodd am Gymru fel cenedl angerddol a balch. Cyfeiriodd at bêl-droed—a phwy na fyddai'n falch ac yn angerddol am bêl-droed ar hyn o bryd—gan adeiladu ar lwyddiant timau'r dynion a'r menywod ar hyn o bryd, ac mae S4C yn ganolog i hynny ac rydym am gynnal hynny. Mae gennym ni femorandwm cyd-ddealltwriaeth gydag S4C, sy'n adeiladu ar yr angen i ni ddatblygu ein portread o fywyd Cymru, holl agweddau diwylliannol ein bywyd ac, wrth gwrs, chwaraeon Cymru. Ac i ateb eich her yn arbennig, Jack, o ran sicrhau bod pêl-droed ar gael i'w weld am ddim wrth symud ymlaen, yn enwedig y tîm cenedlaethol, rwy'n credu bod hynny yn rhywbeth yr ydych chi a minnau ar yr un dudalen yn ei gylch, ac mae hynny'n rhywbeth yr wyf i'n credu'n fawr y bydd angen i'r panel arbenigol ei ystyried o ran pa reoleiddio a fyddai gennym yng Nghymru a fyddai'n caniatáu i ddigwyddiadau chwaraeon mor bwysig fod ar gael am ddim ac ar gael i unrhyw un eu gwylio.