Afonydd Gwy ac Wysg

Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:09 pm ar 21 Mehefin 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Laura Anne Jones Laura Anne Jones Conservative 2:09, 21 Mehefin 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr, Prif Weinidog. Mae'n dda gweld bod MS lleol, Peter Fox, hefyd yn gofyn cwestiwn ynghylch afonydd heddiw, gan atgyfnerthu pa mor bwysig yw'r mater hwn i'n cymuned leol. Prif Weinidog, y penwythnos diwethaf, roeddwn yn bresennol yn yr orymdaith a amlinellwyd gan Peter Fox i achub ein hafonydd, ochr yn ochr â'r ymgyrchydd lleol Angela, cynghorwyr lleol, trigolion, pysgotwyr, cŵn, fy nheulu fy hun a llawer o blant lleol, y mae pob un ohonyn nhw'n mwynhau ein hafonydd, i gyd yn dangos cryfder y teimlad sydd ar y mater hwn. Prif Weinidog, rwyf wedi tyfu i fyny wrth ymyl—chwarae a physgota yn—Afon Wysg, ac yn awr rwy'n mynd â fy mhlant i lawr i'r afon a gwelwn fwy o lygredd, llai o bysgod a llawer iawn o algâu gwyrdd yn tyfu. Mae'n drist iawn gweld ei ddirywiad cyflym.

Roedd yn gyhoeddiad i'w groesawu'n fawr gan Dŵr Cymru, fel yr ydych wedi amlinellu eisoes, o £10 miliwn o gyllid a gaiff ei fuddsoddi yn afon Wysg i wella'r gwaith trin dŵr, ac yn y gorlif stormydd cyfunol—buddsoddiad yr oedd ei angen yn ddirfawr am amrywiaeth o resymau: achub bioamrywiaeth, bywyd gwyllt a nifer llai o bysgod. Ond, Prif Weinidog, rydych, yn rhannol, wedi ateb fy nghwestiwn eisoes yn gynharach am reoli afonydd a'n fframwaith rheoleiddio sydd ar waith, ac, wrth gwrs, rwy'n croesawu hynny'n fawr iawn, gan fod rheoli afonydd yn eich awdurdodaeth, eich bod wedi ystyried hyn ac wedi gwrando ar Lywodraeth y DU a'r hyn y maen nhw yn ei wneud o dan y Bil amgylchedd newydd, ac ailadrodd rhai o'r pethau hyn, a byddwch yn awr yn treialu ar sail anstatudol, fel yr ydych chi wedi amlinellu, gan obeithio y daw hynny'n statudol yn 2024. Byddem yn croesawu hynny. Mae angen i ni fynd i'r afael â'r mater hwn cyn i'n hafonydd farw.

Prif Weinidog, rwy'n siŵr y cytunwch â mi fod angen i ni ystyried yn ofalus y system garthffosiaeth hefyd. Rydym wedi gweld buddsoddiad sylweddol—