Part of the debate – Senedd Cymru am 4:39 pm ar 22 Mehefin 2022.
Rwy'n gobeithio y gallaf ychwanegu rhywfaint o synnwyr at y ddadl ar ôl y cyfraniad diwethaf. Rwy’n ddiolchgar iawn am y cyfle i siarad yn y ddadl hon y prynhawn yma. Fel yr amlygwyd yn fy nghwestiwn i’r Gweinidog Newid Hinsawdd yn gynharach y prynhawn yma, mae’r pwnc hwn yn peri cryn bryder i fy etholwyr yn Nyffryn Clwyd. Mae’n syfrdanol mai 53 y cant yn unig o bobl Cymru sy’n byw o fewn pellter cerdded i drafnidiaeth gyhoeddus, ac yn fwy syfrdanol byth, fod llai na 41 y cant o bobl yng ngogledd Cymru â mynediad at drafnidiaeth gyhoeddus, ac ni all hynny fod yn iawn.
Materion sy'n ymwneud â thrafnidiaeth yw’r ail gategori mwyaf cyffredin yn y gwaith achos rwy'n ymdrin ag ef ar hyn o bryd, yn ail yn unig i faterion iechyd, ac yn agos at nifer y pryderon ynghylch tai yn fy mag post, sy'n dangos cymaint o flaenoriaeth yw’r mater hwn i fy ardal. Ac yn anffodus, gwelwn lu o broblemau ledled Cymru o ran y drafnidiaeth fwyaf sylfaenol. Er enghraifft, mae 22 y cant o bobl Cymru yn credu bod eu gwasanaethau trên lleol yn wael, y nifer uchaf ym Mhrydain; 41 y cant yn unig o bobl yng Nghymru a oedd o'r farn fod eu gwasanaethau'n dda, y nifer cydradd isaf ledled Prydain, ochr yn ochr â dwyrain canolbarth Lloegr. Mae’r gwahaniaeth yn waeth mewn ardaloedd gwledig a threfol, gyda 29 y cant yn unig o bobl yng nghefn gwlad Cymru yn credu bod eu gwasanaethau trên lleol yn dda. A phan fyddant yn llwyddo i ddal trên yn y pen draw, maent yn gerbydau hen ffasiwn mewn cyflwr gwael, sydd bron yn 30 oed. Mae oedran cyfartalog cerbydau yng Nghymru bron ddwywaith yr oedran cyfartalog ym Mhrydain, gyda cherbydau ym Mhrydain yn 17 oed ar gyfartaledd, a rhai Cymru, sy'n 30 oed, yn hŷn na phob rhan arall ond un ym Mhrydain. A sut y gall hynny fod yn iawn, Weinidog? Rwy'n eich clywed yn grwgnach wrth eich cyd-Aelod, ond sut y gall hynny fod yn iawn?
Hoffwn pe gallwn ddweud bod y materion amlwg hyn wedi'u cyfyngu i'r rheilffyrdd yn unig, ond ni fyddai hynny'n wir, Lywydd. Mae'r pellter a gaiff ei deithio—