Diolch, Lywydd. A gaf fi ddiolch i'r Ceidwadwyr Cymreig am gyflwyno'r ddadl hon? Hoffwn ddechrau drwy ddweud bod gennym ystod lawn o ddigwyddiadau diwylliannol, chwaraeon a busnes sy'n rhan hanfodol o'r economi ymwelwyr. Drwy gefnogi digwyddiadau ledled Cymru, mae Llywodraeth Cymru, drwy Digwyddiadau Cymru, yn helpu i greu effaith economaidd gadarnhaol wrth arddangos ein lleoliadau o'r radd flaenaf, gan dynnu sylw at ein dinasoedd, ein trefi a'n cymunedau, a thynnu sylw at ein tirweddau gwych.

Oherwydd rôl hanfodol digwyddiadau yng Nghymru, er mwyn mynd i'r afael ag effeithiau gwaethaf y pandemig, rhoddodd Llywodraeth Cymru gymorth pellach o £24 miliwn i fwy na 200 o ddigwyddiadau chwaraeon, diwylliannol a busnes, a chyflenwyr technegol, drwy'r gronfa adferiad diwylliannol, a pharhaodd i roi arweiniad, cyngor a chanllawiau i'r diwydiant yn ystod y cyfnod heriol hwn. Gan weithio ar hyn o bryd o dan strategaeth digwyddiadau mawr i Gymru 2010-20—a lansiwyd yn 2010, yn amlwg—rydym bellach ar fin lansio strategaeth digwyddiadau wedi'i hadnewyddu a'i diwygio ar gyfer Cymru. Mae'n ceisio manteisio ar y lefel newydd o gydweithio ac ymgynghori y mae Llywodraeth Cymru wedi'i datblygu gyda'r diwydiant yn ystod y pandemig. Rydym yn mynd i ailasesu enw da Cymru fel cenedl ddigwyddiadau ar lwyfan y byd, lle mae digwyddiadau'n cefnogi llesiant ei phobl, ei lleoedd a'r blaned. Mae'n nodi uchelgeisiau clir i sicrhau dull Cymru gyfan, gan fanteisio i'r eithaf ar asedau presennol a chefnogi dosbarthiad daearyddol a thymhorol o ddigwyddiadau cynhenid a rhyngwladol ar draws y sectorau chwaraeon, busnes a diwylliant ledled Cymru.

Rydym eisoes yn cefnogi amrywiaeth eang o ddigwyddiadau. Mae'r enghreifftiau diweddaraf yn cynnwys yr ŵyl Gymraeg, Tafwyl; In It Together yng Nghastell-nedd Port Talbot; gŵyl Gottwood yn Ynys Môn; Merthyr Rising; a'r ŵyl Out & Wild yn sir Benfro. Rydym yn edrych ymlaen at y World Heart Congress; a T20 Lloegr yn erbyn De Affrica yng Nghaerdydd, cyn bo hir; gŵyl Love Trails; yr ŵyl Para Chwaraeon yn Abertawe; a bydd WWE, fel y crybwyllwyd eisoes, yn dod i Gymru ym mis Medi. Rydym yn gyfarwydd iawn â chynnal digwyddiadau rhyngwladol yn llwyddiannus—WOMEX, NATO, prawf y Lludw, Cwpan Ryder a rownd derfynol Cynghrair y Pencampwyr, i enwi rhai yn unig.

Rydym yn parhau i fod yn effro i gyfleoedd newydd a chyffrous i gynnal digwyddiadau. Er enghraifft, rydym yn rhan o gais y DU ac Iwerddon am bencampwriaeth Ewro 2028. Rydym bob amser yn agored i drafodaethau ynglŷn â dod â digwyddiadau mawr cyffrous i Gymru. Gall y cyfleoedd hyn, fel sydd wedi digwydd gydag Eurovision, ddod i'r amlwg yn annisgwyl, ac mae'n hanfodol ein bod yn ymateb i'r rhain yn briodol ac yn gwneud asesiad llawn o'r costau a'r manteision tebygol cyn symud ymlaen gydag unrhyw gyfranogiad posibl. Mae asesiad o'r fath yn cynnwys ymgysylltu'n llawn â phartneriaid ac ystyriaeth lawn o'r fanyleb dechnegol fanwl a gyhoeddir gan drefnwyr y digwyddiad.

Mae Cystadleuaeth Cân Eurovision, fel y mae eraill eisoes wedi nodi, yn un o'r digwyddiadau proffil uchel mwyaf yn y byd, ac mae'n rhoi cyfle i'r wlad, y ddinas a'r lleoliad sy'n ei gynnal adeiladu'n sylweddol ar ei henw da a sicrhau effaith economaidd sylweddol a chadarnhaol. Fel enillwyr cystadleuaeth 2022, enillodd Wcráin yr hawl i gynnal y gystadleuaeth yn 2023, ac er bod yr Undeb Darlledu Ewropeaidd, sydd â'r hawliau i'r gystadleuaeth, bellach wedi nodi nad ydynt yn credu y bydd yn bosibl cynnal digwyddiad diogel yn y wlad y flwyddyn nesaf, nodwn fod Wcráin yn parhau i fod yn ymrwymedig i gynnal y digwyddiad, ac wedi awgrymu nad dyma'r amser iawn i ddechrau trafodaethau gyda dinasoedd yn y DU, nes eu bod wedi cynnal trafodaethau pellach gyda'r Undeb Darlledu Ewropeaidd. Mae Llywodraeth y DU hefyd wedi dweud y dylid rhoi cyfle i Wcráin gynnal y digwyddiad os gallant. Felly, nid oes penderfyniad wedi'i wneud eto ynglŷn ag a fydd y DU yn cynnal y gystadleuaeth, ond os cytunwn i'w chynnal, bydd y BBC wedyn yn cynnal proses ddethol i weld ym mha ddinas y caiff ei chynnal, a dyna pryd y gofynnir am fewnbwn.

Os caf ddweud, Lywydd, rydym yn ailadrodd ein cefnogaeth ddiamwys i bobl Wcráin yn wyneb ymosodiad Rwsia ar eu gwlad? Rydym yn parchu uchelgais parhaus Wcráin i gynnal Cystadleuaeth Cân Eurovision. Hyd nes y bydd y sefyllfa wedi'i datrys yn llawn, ni fyddwn yn mynd ati'n rhagweithiol i wneud cais am y digwyddiad. Fodd bynnag, os na all Wcráin gynnal y digwyddiad, rydym yn cydnabod, fel yr ail yng nghystadleuaeth 2022, mai'r DU yw'r opsiwn amgen ar gyfer yr Undeb Darlledu Ewropeaidd.

Rydym yn cydnabod bod hanes llwyddiannus Cymru o gynnal digwyddiadau proffil uchel yng Nghaerdydd yn Stadiwm Principality, sef yr unig leoliad yng Nghymru sy'n gallu bodloni'r manylebau ar gyfer y digwyddiad, yn ei gosod mewn sefyllfa i allu cynnal cystadleuaeth Eurovision 2023, os na ellir ei chynnal yn Wcráin. Mae Cyngor Caerdydd a'r stadiwm wedi nodi eu diddordeb mewn cynnal y digwyddiad, ac os na ellir cynnal y digwyddiad yn Wcráin, byddem yn cynnal trafodaethau pellach gyda'r BBC mewn perthynas â'r fanyleb fanwl a'r costau posibl, sydd, yn ôl yr hyn a ddeallwn, yn debygol o fod yn sawl miliwn o bunnoedd. Byddem hefyd yn edrych ar y manteision a'r cyfraniadau posibl gan y partneriaid hynny, Llywodraeth y DU, a phartneriaid rhyngwladol wrth gwrs.

Yn olaf, os caf roi sylw i welliant Plaid Cymru. Pe byddai unrhyw gais gennym am y digwyddiad gwych hwn yn llwyddiannus, byddem yn llwyr anrhydeddu ymrwymiad yr Undeb Darlledu Ewropeaidd i sicrhau bod digwyddiad 2023 yn adlewyrchu buddugoliaeth Wcráin eleni, a byddai unrhyw gais yn gais ar ran y DU, oherwydd cystadleuaeth a gynhelir rhwng rhwydweithiau darlledu yw Eurovision, a daw'r ceisiadau'n gan brif ddarlledwyr gwasanaeth cyhoeddus pob gwlad, ac i'r DU, y BBC yw'r rheini. Felly, byddai angen i'r BBC dynnu'n ôl o fod yn ddarlledwr Eurovision y DU cyn y gellid caniatáu i Gymru gystadlu yn ei hawl ei hun. Nid yw Llywodraeth ddatganoledig yn golygu y gallem gymryd rhan ar wahân.

I grynhoi, Lywydd, hoffwn ddweud y dylem aros am y penderfyniad terfynol ynglŷn â pha wlad fydd yn cynnal Cystadleuaeth Cân Eurovision, ac os mai'r DU fydd honno, byddwn yn cymryd rhan lawn yn y broses o wneud cais i gynnal y digwyddiad.