3. Sut y bydd polisi ffermio Llywodraeth Cymru yn y dyfodol helpu i leihau gwastraff amaethyddol? OQ58278

Diolch. Bydd y cynllun ffermio cynaliadwy arfaethedig yn helpu ffermwyr i gymryd amrywiaeth o gamau i'w helpu i ddefnyddio adnoddau'n fwy effeithlon. Byddwn yn helpu ffermwyr i fabwysiadu ymagwedd gylchol, gan gadw adnoddau a deunyddiau mewn defnydd cyhyd ag y bo modd ac osgoi gwastraff.

Diolch am eich ateb, Weinidog. Rwy'n cydnabod yn llwyr fod y sector amaethyddol yn gwella drwy'r amser o ran lleihau eu gwastraff, ond un ffactor ystyfnig sy'n ymddangos yn anos ei ddatrys yw'r plastig a gynhyrchir gan y sector ar gyfer pethau fel silwair, pibellau, dyfrhau, gwasgaru tomwellt, pecynnu a gorchuddion tŷ gwydr. Mae'r gweithgareddau hyn yn creu llawer iawn o wastraff plastig sy'n aml yn llychwino'r dirwedd hardd. Bydd deunydd lapio silwair yn enwedig yn olygfa gyffredin i'r rhai sy'n ymweld â chefn gwlad, ond mae plastigion teneuach, fel yr hyn a ddefnyddir ar gyfer tomwellt a thai gwydr, yn cynnig bygythiad gwahanol wrth iddynt ddadelfennu'n ficroblastigion.

Cynhyrchodd y Cenhedloedd Unedig adroddiad y llynedd yn nodi'r ffordd drychinebus y caiff plastig ei ddefnyddio mewn ffermio ledled y byd, gan fygwth diogelwch bwyd ac iechyd pobl. Gwelir llawer o'r arferion gwaethaf mewn gwledydd eraill, ond nid yw Cymru a rhannau eraill o'r DU wedi'u heithrio. Ar adeg pan fo pwysau'n ddifrifol ar y sector amaethyddol, sut y mae Llywodraeth Cymru yn sicrhau ein bod yn cefnogi ffermwyr a chynhyrchwyr bwyd i waredu eu plastig yn gywir, a sut yr ydym yn eu helpu i leihau eu defnydd o blastig yn y lle cyntaf?

Diolch. Felly, os caf ateb ail ran eich cwestiwn yn gyntaf, rydym yn dal yn gwbl ymrwymedig i gynorthwyo ein sector ffermio i ffermio yn y ffordd fwyaf ecogyfeillgar sy'n bosibl, ac mae gwaredu ac ailgylchu plastigion fel deunydd lapio silwair yn briodol yn cael ei fonitro'n weithredol drwy gynlluniau tebyg i gynlluniau gwarant fferm. Yn sicr, fel rhan o'r cynllun ffermio cynaliadwy, byddwn yn edrych, fel y dywedais yn fy ateb gwreiddiol i chi, ar yr adnoddau cylchol hynny. Ceir gwasanaethau yng Nghymru i gasglu haenau plastig fferm i'w hailgylchu. Mae dau o brif weithfeydd ailgylchu haenau plastig fferm y DU wedi eu lleoli yng Nghymru. Rydym hefyd yn bwriadu cyflwyno rheoliadau i'w gwneud yn ofynnol i blastig ailgylchadwy gael ei wahanu ar gyfer ei ailgylchu ym mhob safle annomestig yng Nghymru, ac mae'n amlwg y byddai hynny'n cynnwys ffermydd.

Hoffwn ddiolch i Jayne Bryant am ofyn y cwestiwn hwn. Mae eich ffigurau eich hun yn awgrymu, Weinidog, fod tua 30 y cant o'r gwastraff a gynhyrchir ar ffermydd yn blastig gradd isel, a gall fod yn anodd iawn i ffermwyr gael gwared arno. Yr hyn yr hoffwn ei wybod yw pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i sefydlu mentrau cydweithredol a gweithio gyda ffermwyr fel y gallant helpu i waredu'r plastig hwnnw a'i ailgylchu? A pha waith ymchwil a datblygu sydd wedi'i wneud gyda Llywodraeth Cymru a'i phartneriaid i helpu'r sector ffermio i leihau ei ddefnydd o blastigion ar gyfer pethau fel deunydd lapio silwair, sy'n anodd iawn i'w ailgylchu? Diolch, Lywydd.

Diolch. Nid wyf yn ymwybodol, heb fynd i edrych, o unrhyw ymchwil a datblygu, ond yn sicr rwyf wedi cael trafodaethau gyda ffermwyr. Cofiaf un ffermwr yn arbennig a oedd yn awyddus iawn i weld beth y gallai ei wneud i ddod o hyd i ffordd o ymdrin â deunydd lapio silwair yn enwedig. Gwyddom fod gennym, yn bennaf yng Nghymru, sector da byw sy'n seiliedig ar laswellt ac sy'n dibynnu'n fawr ar silwair yn ystod misoedd y gaeaf. Felly, byddwn yn hapus iawn os oes unrhyw un am gyflwyno unrhyw atebion i'r broblem hon. Byddwn yn hapus iawn i weithio gyda hwy.