Fe fyddwch yn falch o glywed bod cadeirydd y grŵp trawsbleidiol wedi mynd â munud o fy araith, felly fe fyddwch yn falch o wybod hynny. Rwy'n falch iawn o gael cyfle i siarad yn y ddadl hon heddiw. Mae dros 200,000 o bobl yng Nghymru yn byw gyda diabetes, gyda dros 0.5 miliwn o bobl mewn perygl o ddatblygu diabetes math 2. Ar y ffigurau hynny'n unig, dylem i gyd fod â diddordeb brwd yn y maes iechyd hwn ac yn cyflwyno'r newidiadau y mae angen inni eu gweld er mwyn lleihau beichiau'r GIG yn ehangach.

Cefais y fraint o noddi digwyddiad yn gynharach y mis hwn i Diabetes UK Cymru a oedd yn tynnu sylw at bwysigrwydd sicrhau gwelliannau i bobl â diabetes sydd ag iechyd meddwl a llesiant gwael. Daeth y digwyddiad â gweithwyr meddygol proffesiynol o bob rhan o Gymru ynghyd a rhoddodd gyfle i lunwyr polisi wrando ar yr arbenigwyr hyn a'r hyn y dylem ei wneud i fynd i'r afael â'r pwysau sy'n wynebu ein gwasanaeth iechyd gwladol a helpu ein hetholwyr sy'n cael trafferth gyda diabetes.

Bwriad y digwyddiad oedd lansio'r ymgyrch 'From Missing to Mainstream', i alw am gymorth seicolegol arbenigol i'r rhai sy'n byw gyda diabetes yng Nghymru. Cydnabuwyd yr angen am wasanaethau seicolegol yng nghynllun cyflawni diweddaraf Llywodraeth Cymru ar gyfer diabetes 2016-2020, gydag amcangyfrif fod gan 41 y cant o'r bobl sy'n byw gyda diabetes yng Nghymru lesiant seicolegol gwael oherwydd yr heriau y maent yn eu hwynebu bob dydd wrth fyw gyda diabetes.

Ar hyn o bryd, nid yw GIG Cymru yn gosod targedau mesuradwy i'w hun ar gyfer faint o gymorth seicolegol a ddarperir i'r rhai sy'n dioddef o gyflyrau hirdymor. Mae nifer y gwasanaethau a ddarperir ledled y wlad hefyd yn amrywio'n fawr, ac mae hyn yn rhywbeth y mae'n rhaid i Lywodraeth Cymru fynd i'r afael ag ef yn gynt yn hytrach nag yn hwyrach. I'r rhai ohonoch a ddaeth i'r digwyddiad, fe fyddwch yn cofio'r cyfraniad ingol gan ddioddefwr diabetes a'r pwysau yr oedd ceisio ei reoli yn ei roi ar ei iechyd meddwl.

Dylem wrando ar Diabetes Cymru, sy'n galw am gyllid ar gyfer arbenigwyr seicolegol i gleifion diabetes. Mae cost gychwynnol gweithwyr proffesiynol arbenigol yn fach iawn a byddai'n cael ei hadennill yn fuan gyda'r arbedion o ymyriadau diabetes brys a chymorth iechyd meddygol brys i bobl mewn argyfwng. Ddirprwy Lywydd, credaf ei bod yn bryd inni roi'r cleifion yn gyntaf a sicrhau ein bod yn buddsoddi'n briodol mewn gofal diabetes yng Nghymru, er mwyn mynd i'r afael â'r effeithiau corfforol ac emosiynol ar bobl sy'n dioddef o ddiabetes. Fel y dywedodd rhywun yn y digwyddiad hwnnw, mae pobl yn marw am nad ydym yn gwneud dim. Felly, hoffwn annog fy nghyd-Aelodau i gefnogi'r cynnig heddiw, ac fel y dywedais, gadewch inni roi'r claf yn gyntaf. Diolch, Ddirprwy Lywydd.