Trafnidiaeth Gyhoeddus yng Ngorllewin De Cymru

Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:09 pm ar 5 Gorffennaf 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:09, 5 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

Atebais gwestiwn yn gynharach gan yr Aelod dros Ben-y-bont ar Ogwr, a gyfeiriodd at y cynnydd presennol mewn achosion o'r coronafeirws yng Nghymru. Nid wyf yn credu ei bod yn cael ei chydnabod yn aml mai'r grŵp unigol o weithwyr yn y boblogaeth yr effeithiwyd arnyn nhw fwyaf gan coronafeirws oedd gweithwyr mewn trafnidiaeth gyhoeddus. Roeddech chi'n fwy tebygol o fynd yn sâl, ac yn wir yn fwy tebygol o gael canlyniadau mwy difrifol coronafeirws, fel gyrrwr bws nag unrhyw alwedigaeth arall. Cytunaf yn llwyr â'r hyn a ddywedodd yr Aelod dros Ogwr—fod ein gallu i gadw'r gwasanaethau hynny i fynd yn ystod y pandemig yn dibynnu ar y berthynas waith agos rhwng Llywodraeth Cymru a'r cyrff hynny sy'n darparu'r gwasanaethau hynny, a bod hynny, yn ei dro, yn dibynnu'n drwm ar y trefniadau partneriaeth gymdeithasol hynny. Gwnaeth cyngor partneriaeth gymdeithasol Cymru gyfarfod bob pythefnos yn ystod y pandemig mewn cyfarfodydd â phwyslais gwirioneddol lle yr oeddem yn gallu gweithio gyda'n gilydd i ddod o hyd i atebion i rai o'r heriau sy'n ein hwynebu i gyd. Roedd ein cydweithwyr yn yr undebau llafur yn hanfodol i'r ymdrech honno. Roedden nhw'n gallu adrodd i'r cyfarfodydd hynny am brofiadau rheng flaen eu haelodau, ac yna caniatáu i lywodraethau—llywodraeth leol, Llywodraeth Cymru, cyflogwyr hefyd—gymryd y camau angenrheidiol i ymateb i'r profiadau hynny.

Cynlluniwyd ein Deddf Undebau Llafur (Cymru) 2017, a basiwyd yma yn ystod tymor y Senedd ddiwethaf, i atgyfnerthu'r perthnasoedd gwaith cadarnhaol hynny. Y bobl a ddaeth i roi tystiolaeth yn y pwyllgor o blaid ein cynigion oedd cyflogwyr—pobl a ddaeth i egluro pam y mae cael perthynas sy'n gweithio'n iawn gydag undeb llafur yn eu galluogi i wneud y swyddi y mae angen iddyn nhw eu gwneud. Ni allaf ddychmygu y gall y Blaid Geidwadol gyfeirio at un enghraifft lle mae'r ddeddfwriaeth honno wedi creu anawsterau yn hytrach nag atebion i ni yma yng Nghymru. Dyna pam y mae mor siomedig eu gweld nhw, yn y ffordd filain ideolegol honno, yn ceisio gwrthdroi'r penderfyniadau a wnaethpwyd yma ar lawr y Senedd hon o fewn y pwerau sydd gan y Senedd hon i weithredu. Byddwn yn parhau i amddiffyn ein safbwynt mewn cysylltiad â phartneriaeth gymdeithasol, ac edrychaf ymlaen at weld ein partneriaeth gymdeithasol a'n Bil caffael cyhoeddus ar eu hynt drwy'r Senedd, er mwyn atgyfnerthu ymhellach ein gallu i wneud y swyddi anodd hynny a chefnogi'r bobl hynny sy'n eu cyflawni nhw ar ein rhan ni yn union fel y mae Huw Irranca-Davies wedi awgrymu.