Felly, mae prisiau ynni wedi codi i lefelau digynsail dros y flwyddyn ddiwethaf. Yn sgil y cynnydd yn y cap ar brisiau ym mis Ebrill, gwelwyd cynnydd cyfartalog yn y bil nwy a thrydan i dros £2,000 y flwyddyn, cynnydd o £700. Yn ystod y 18 mis diwethaf yn unig, mae cost gwresogi cartref wedi dyblu. Bydd hyn yn taro'r aelwydydd tlotaf a mwyaf bregus galetaf, gyda llawer yn gorfod mynd heb bethau, yn gorfod dogni neu ddatgysylltu drostynt eu hunain hyd yn oed, fel y soniodd Delyth. Ar ben hyn, mae ôl-ddyledion biliau ynni yn fwy yng Nghymru ar hyn o bryd nag mewn unrhyw wlad arall yn y DU. Ddoe, gofynnodd Jordan, disgybl o Ysgol Cefn Coch ym Mhenrhyndeudraeth i mi, 'Pam y mae tanwydd mor ddrud, a beth rydych chi'n ei wneud yn ei gylch yn y Senedd?' Mae plant yn sôn am hyn, ac mae'n achosi pryderon enfawr. Weinidog, a wnewch chi ateb Jordan yn onest a dweud, fel Llywodraeth, eich bod yn gwneud popeth yn eich gallu? Dyna pam y mae'n rhaid inni sicrhau bod y rheini sydd â hawl i fanteisio ar y cynllun cymorth tanwydd y gaeaf yn ymwybodol ohono yn y lle cyntaf, gyda rhai amcangyfrifon fod y nifer sy'n manteisio arno mor isel â 50 y cant. Do, dywedodd y Gweinidog yn ei hymateb fod ymwybyddiaeth yn hanfodol, felly dylai Llywodraeth Cymru lansio ymgyrch ymwybyddiaeth gydgysylltiedig i wella'r ffigur hwn, a rhyddhau ystadegau ynghylch y nifer sy'n manteisio arno i ganiatáu gwella a chraffu priodol. 

Gwyddom hefyd y bydd pethau'n gwaethygu cyn iddynt wella, a rhagwelir y bydd biliau ynni'n codi tua £2,800 ar gyfartaledd ar ôl yr adolygiad nesaf o'r cap ar brisiau ym mis Hydref, ac mae'n ddigon posibl y byddant yn codi eto ym mis Ionawr os bydd Ofgem yn penderfynu adolygu bob tri mis, yn hytrach na phob chwe mis. A heddiw mae'r BBC yn adrodd bod arbenigwyr ynni yn dweud eu bod yn disgwyl i filiau ynni gyrraedd £3,000 y flwyddyn. Hyn i gyd tra bo cwmnïau ynni'n gwneud yr elw mwyaf erioed. 

Byddai canlyniadau'r codiadau hyn yn ddinistriol i gymaint o bobl. Rhaid inni sicrhau bod gan bawb sydd angen cymorth hawl iddo, drwy ehangu'r meini prawf cymhwysedd ar gyfer cynllun cymorth tanwydd y gaeaf ac ychwanegu elfen ddisgresiwn i'r rheini sydd mewn angen annisgwyl. Yn fy etholaeth i, mae gennym rai o'r cyfraddau tlodi tanwydd uchaf yn y DU. Yn y cyfamser, rydym yn cynhyrchu cymaint o drydan, ond eto nid ydym yn elwa ar yr enillion. Cymerwch Tanygrisiau, er enghraifft—cymuned dlawd iawn gyda lefelau annerbyniol o uchel o bobl mewn tlodi tanwydd. Ac eto, uwchben Tanygrisiau mae cronfa ddŵr Stwlan, sy'n eiddo i ac yn cael ei rhedeg gan First Hydro-Engie UK, gyda chapasiti cynhyrchu o 360 MW, sydd i gyd yn mynd i'r grid tra bo'r gymuned yn union oddi tani'n dioddef o dlodi tanwydd eithafol. Sut y gall hyn fod yn deg? 

Gwnaeth y Gweinidog gyhoeddiad am gynllun cymorth tanwydd newydd, ac mae hynny'n wych ac i'w groesawu'n fawr. Ond mae tlodi gwledig yn broblem enfawr nad yw cynllun cymorth tanwydd y gaeaf a'r cynlluniau cymorth presennol yn mynd i'r afael â hi. Yn gyntaf, nid yw pob awdurdod lleol yn cynnig cynllun cymorth tanwydd y gaeaf i drigolion sydd oddi ar y grid, oherwydd geiriad cynllun Llywodraeth Cymru. Ac yn ail, i'r rheini sy'n rhoi'r cymorth i bobl oddi ar y grid, mae'r terfyn wedi'i osod ar £200, a fydd yn prynu 200 litr i chi ar brisiau olew heddiw, ond ni fydd dosbarthwyr olew yn darparu llai na 500 litr. Felly, nid yw £200 yn ddigon da i bobl oddi ar y grid. Mae'r un problemau'n amlwg yn berthnasol i'r cynlluniau talebau tanwydd a thaliadau disgresiwn. Mae gwahaniaethu'n digwydd yn erbyn preswylwyr sydd oddi ar y grid oherwydd hyn a rhaid ei ddatrys.

Felly, mae prisiau ynni uchel yma i aros ac nid yw cyflogau'n codi'n unol â hynny, gyda'r Llywodraeth Dorïaidd yn Llundain yn gwneud popeth yn ei gallu i atal twf cyflogau am ei bod yn ofni chwyddiant. Felly, mae angen inni fod yn rhagweithiol a bod yn barod i barhau i wella'r cymorth a ddarparwn yma. Felly, rydym yn croesawu'r hyn y mae'r Gweinidog wedi'i ddweud ac yn derbyn mai Llywodraeth y DU sydd â'r prif ddulliau, ond mae angen inni wneud y gorau o'r hyn y gallwn ei wneud yn y Senedd hon. Diolch.