Y Cynllun Ffermio Cynaliadwy

Part of 4. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:34 pm ar 6 Gorffennaf 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Samuel Kurtz Samuel Kurtz Conservative 3:34, 6 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch am eich ymateb, Weinidog. Rwy’n falch o weld faint o gynnydd y mae’r datganiad hwn wedi'i wneud ers ymgynghoriad cychwynnol 'Brexit a’n tir’ yn 2018, lle trafodwyd arian yn lle arian Ewrop am y tro cyntaf. Yn gyntaf, rwy'n siomedig, o ystyried y datganiad i’r wasg sy’n galw hwn yn gyhoeddiad pwysig—ac yn wir, mae'n bwysig, gan mai dyma’r cynllun a fydd ar waith yn lle cynllun y taliad sylfaenol a’r polisi cymorthdaliadau cyntaf a ddatblygwyd erioed yng Nghymru ar gyfer ffermwyr Cymru—datganiad ysgrifenedig yn unig a gyhoeddwyd y bore yma. Credaf y byddai datganiad llafar i’r Siambr hon wedi bod yn fwy priodol, o ystyried difrifoldeb y newidiadau sydd ar y gweill. Rwy’n sylweddoli bod gennym haf hir o sioeau amaethyddol o’n blaenau, lle byddwch chi, fi ac Aelodau eraill yn trafod y cynllun ffermio cynaliadwy yn fanwl gyda’r undebau a’r rhanddeiliaid, ond gwn y byddai'r Aelodau wedi gwerthfawrogi’r cyfle i’ch holi ar y cynllun hwn cyn y toriad. Felly, rwy’n ddiolchgar i’r Llywydd am dderbyn fy nghwestiwn amserol.

Gan symud ymlaen at y cynnwys, mae llawer i'w ganmol yn y cynllun ffermio cynaliadwy. Fodd bynnag, mae rhai meysydd yr hoffwn ofyn am eglurhad pellach yn eu cylch. Rydych yn dweud na fydd penderfyniad ar sut y bydd y cynllun terfynol yn edrych yn cael ei wneud hyd nes y bydd ymgynghoriad pellach ar y

'cynigion manwl a'r dadansoddiad economaidd wedi'i gyflwyno yn 2023.'

Bydd hyn yn cynnwys modelu'r camau gweithredu yn y cynllun ac asesu sut y mae'r camau gweithredu yn helpu ffermwyr i gynhyrchu bwyd yn gynaliadwy. Ymddengys bod y gwaith modelu hwn yn anwybyddu'r angen am ddiogeledd bwyd, ar adeg pan fo amodau byd-eang mor ansicr a bregus. Hoffwn eich annog i sicrhau bod unrhyw waith modelu a wneir cyn y flwyddyn nesaf yn ymgorffori diogeledd bwyd a chynyddu ein cynaliadwyedd hunangynhaliol o ran bwyd. Ar y gwaith modelu hwn, hoffwn bwysleisio bod yn rhaid cael dynodwyr allweddol i bennu effaith y cynllun nid yn unig ar ein cynhyrchiant bwyd cynaliadwy ond hefyd ar ein diwylliant, yr iaith Gymraeg a bywiogrwydd ein cymunedau gwledig. Nid mater amgylcheddol yn unig yw cynaliadwyedd, mae hefyd yn ddiwylliannol ac yn economaidd-gymdeithasol, a byddwn yn gobeithio gweld mwy yn y cynllun ffermio cynaliadwy i ddangos bod yr amcanion allweddol hyn wedi'u cynnwys.

Ceir pryderon ynghylch y cynlluniau i bob fferm sicrhau bod coed wedi'u plannu ar 10 y cant o’u fferm. Er bod y diwydiant yn cytuno bod angen gwelliannau a’i fod yn fodlon chwarae ei ran i gefnogi natur, mae’n hanfodol mai’r coed hyn yw’r coed iawn yn y lle iawn. Gallai polisi sy'n llawn bwriadau da gael effeithiau negyddol. O brofiad, gwn y bydd llawer o ffermydd eisoes yn agos iawn neu hyd yn oed yn uwch na'r gofyniad hwn o 10 y cant, ond mae gan eraill lefelau isel iawn o orchudd coed, oherwydd lleoliadau eu ffermydd. Er enghraifft, mae llawer o ffermydd ar arfordir gorllewin Cymru—