Part of the debate – Senedd Cymru am 6:09 pm ar 12 Gorffennaf 2022.
Diolch yn fawr iawn, a diolch i'ch cyd-Aelodau am eu cyfraniadau y prynhawn yma. Rwy'n falch bod cydnabyddiaeth bod y Bil yn ganlyniad i gorff sylweddol o waith gan lawer o bobl, a hoffwn gofnodi fy niolch i bob un ohonyn nhw, ac rwy'n siŵr bod y ffordd gydweithredol o weithio yr wyf wedi ceisio'i mabwysiadu wedi helpu i gryfhau'r berthynas bresennol, a fydd, gobeithio, yn ein rhoi mewn sefyllfa dda ar gyfer y dyfodol.
Mae arnaf i eisiau mynd i'r afael â'r pwynt penodol ynghylch deddfwriaeth sylfaenol o'i gymharu ag is-ddeddfwriaeth ac, wrth gwrs, mewn amgylchiadau cyffredin o ran deddfu, lle gwneir cyfraith o ganlyniad i ddatblygu polisi ystyriol yn hytrach na'i bod yn ofynnol ar frys neu mewn ymateb i ddigwyddiadau allanol, mae'n briodol, wrth gwrs, i'r Senedd benderfynu pwy sy'n cael eu trethu a sut y cânt eu trethu, yn unol â'r egwyddorion cyfansoddiadol a nodir yn Neddf Llywodraeth Cymru 2006. Fodd bynnag, bwriedir i'r Bil hwn a'r pŵer yn y Bil ymdrin ag amgylchiadau eithriadol a rhai sy'n gwbl unigryw i ddeddfwriaeth treth. Er enghraifft, cafwyd llawer o achosion lle mae elfennau treth newydd o dreth tir y dreth stamp wedi'u cyflwyno gan Lywodraeth y DU yn syth neu'n fuan iawn ar ôl gwneud cyhoeddiad, ac mae hynny'n gyffredinol, wrth gwrs, i atal trethdalwyr rhag achub y blaen. Ond rwy'n credu bod Senedd y DU wedi cydnabod natur unigryw deddfwriaeth treth pan roddodd y pŵer i Weinidogion y DU yn adran 109 o Ddeddf Cyllid 2003 allu gwneud unrhyw newidiadau i ddeddfwriaeth treth tir y dreth stamp sy'n hwylus er budd y cyhoedd. Rhoddodd Senedd yr Alban lawer o bwerau i Lywodraeth yr Alban wneud rheoliadau yn ei Deddf trethi datganoledig, gan gynnwys pennu cyfraddau a bandiau drwy gyflwyno rheoliadau gweithdrefn gadarnhaol. Wrth gwrs, rhoddodd y Senedd, yn dilyn y cynsail a osodwyd gan Senedd yr Alban, gyfres debyg o bwerau i Weinidogion Cymru wneud rheoliadau, gan gynnwys pennu cyfraddau drwy reoliadau gweithdrefn gadarnhaol. Felly, mae'r Bil hwn yn ceisio adeiladu ar y cynseiliau hynny, gan ddatblygu'r mecanwaith hyblyg ac ystwyth hwnnw i ymateb i amgylchiadau allanol sydd y tu hwnt i'n rheolaeth, i ddiogelu trethdalwyr Cymru a diogelu cyllideb Cymru.