15. Dadl: Cyfnod 4 Bil Deddfau Trethi Cymru etc. (Pŵer i Addasu)

– Senedd Cymru am 5:57 pm ar 12 Gorffennaf 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 5:57, 12 Gorffennaf 2022

Eitem 15 sydd nesaf, sef y ddadl ar Gyfnod 4 Bil Deddfau Trethi Cymru etc. (Pŵer i Addasu). Dwi'n galw ar y Gweinidog cyllid i wneud y cynnig. Rebecca Evans.

Cynnig NDM8067 Rebecca Evans

Cynnig bod y Senedd yn unol â Rheol Sefydlog 26.47:

Yn cymeradwyo Bil Deddfau Trethi Cymru etc. (Pŵer i Addasu).

Cynigiwyd y cynnig.

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 5:57, 12 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch, Llywydd. Heddiw, rwy'n falch o gyflwyno Bil Deddfau Treth Cymru etc (Pŵer i Addasu) i'r Senedd i'w gymeradwyo. Hoffwn ddechrau drwy gofnodi fy niolch i'r holl swyddogion sydd wedi gweithio mor ddiwyd dros flynyddoedd lawer ar y Bil hwn. Fel y gwyddom ni, mae treth yn faes pwysig a chynyddol yn y setliad datganoli. Mae arnom ni, Lywodraeth Cymru, felly, angen, fel pob gweithrediaeth, cyfres gymesur ac effeithiol o ddulliau i reoli'r pwerau trethu hynny'n strategol ac, yn hollbwysig, i ddiogelu trethdalwyr a chyllid cyhoeddus yn effeithiol. Mae angen i'r Senedd hon, fel pob senedd, oruchwylio'r dulliau hynny'n gryf ac yn gadarn. Mae'r Bil yn sicrhau hyn oherwydd mai dim ond gyda chydsyniad y Senedd ar ôl iddi roi ystyriaeth briodol y gellir gwneud y newidiadau neu sicrhau effaith barhaol. Mae'r ddeddfwriaeth hon yn gam cyntaf pwysig tuag at y system gydlynol a thryloyw sydd ei hangen arnom ni i gefnogi datganoli trethi yng Nghymru.

Hoffwn ddiolch i bawb yn y Senedd a thu hwnt sydd wedi helpu i lunio a gwella'r Bil sydd gerbron yr Aelodau heddiw. Rydym ni wedi gwrando ac wedi diwygio'r Bil yn sylweddol er mwyn ymateb i'r adborth a gafwyd i'r Bil. Rwyf wastad wedi ceisio deall a myfyrio ar y sylwadau a wnaeth Aelodau'r gwrthbleidiau ac yn enwedig yr hyn y mae ein pwyllgorau craffu wedi'i ddweud pan fyddan nhw wedi edrych ar y Bil. Mae canlyniadau'r trafodaethau hynny wedi newid y Bil yn sylweddol mewn ffordd gadarnhaol.

Mae'r Bil yn ceisio sicrhau y gall Gweinidogion Cymru ymateb yn gyflym i newidiadau y mae angen eu gwneud i'n deddfwriaeth dreth o ganlyniad i amgylchiadau allanol na allwn eu rheoli, megis ymateb i newidiadau polisi treth Llywodraeth y DU er mwyn sicrhau ein bod yn diogelu ein refeniw yng Nghymru. Gwnaed diwygiadau sylweddol i'r Bil hwn, gan gynnwys darparu cymal machlud a phroses adolygu, yn ogystal â chyfyngiadau pellach ar ddefnyddio deddfwriaeth ôl-weithredol. Mae'r newidiadau a wnaed yn golygu bod y Bil hwn bellach yn wahanol iawn i'r un a gyflwynwyd gyntaf i'r Senedd ac yn un gwell oherwydd y craffu hwnnw.

Mae hefyd yn werth adlewyrchu fy mod wedi addasu cryn dipyn ers amlinellu'r cynnig gwreiddiol ar gyfer y ddeddfwriaeth hon. Ymatebais i ganlyniad yr ymgynghoriad drwy gyfyngu ar gwmpas y pŵer i wneud rheoliadau i gynnwys y profion pedwar diben, gostyngiad sylweddol yn yr amgylchiadau lle gallai Gweinidogion Cymru ddefnyddio'r pŵer. Yn bwysig, rwyf hefyd wedi gwrando ar y sylwadau a wnaed gan Aelodau'r Senedd hon ac wedi ymrwymo i gymryd camau, ynghyd â'r Senedd a'i phwyllgorau, tuag at ddod o hyd i ateb deddfwriaethol priodol, tymor hirach i'r materion y mae Aelodau wedi'u codi, ond, yn hollbwysig, sicrhau y caiff ein trethdalwyr a'n cyllideb eu diogelu yn y cyfamser.

Yn syml, nid yw'n bosibl, ac ni fyddai'n iawn ychwaith, i gyflwyno'r trefniadau hyn dros nos heb ymgymryd â'r gwaith trylwyr sydd ei angen o ddatblygu'r polisi ac ymgysylltu yn ei gylch. Bydd pasio'r Bil hwn yn helpu i ddiogelu trethdalwyr a chyllideb Cymru. Bydd yn golygu, dros yr ychydig flynyddoedd nesaf, y caiff cyllideb Cymru a'n trethdalwyr eu gwarchod oherwydd byddwn yn gallu ymateb yn effeithiol i amgylchiadau allanol sy'n effeithio ar ein trethi yng Nghymru. Er enghraifft, os bydd Llywodraeth y DU yn cyflwyno cyfundrefn codi tâl newydd sy'n debyg i gyfraddau uwch y dreth dir ar gyfer anheddau ychwanegol, yna, gyda'r Bil hwn, gallwn ddiogelu'r safbwyntiau polisi pwysig yr ydym ni wedi'u datblygu ar ail gartrefi. Neu, pe bai Llywodraeth y DU, er enghraifft, yn cyflwyno newid a fyddai o fudd arbennig i'r rhai sy'n ceisio sefydlu busnesau ffermio newydd, yna gallem gyflwyno math tebyg o newid yn gyflym er mwyn sicrhau nad yw ein trethdalwyr dan anfantais.

Gwyddom i gyd nad yw Llywodraeth bresennol y DU yn gyfaill i ddatganoli. Mae'n amlwg o'r dyddiau diwethaf fod newidiadau sylweddol i'n system dreth ar y gorwel, a gwyddom o brofiad yn y gorffennol na fydd Llywodraeth y DU yn rhoi unrhyw ffafrau arbennig neu ystyriaeth arbennig inni os nad oes gennym ni'r pwerau i amddiffyn ein hunain. Bydd y Bil hwn yn rhoi amddiffyniad hanfodol arall inni i drethdalwyr Cymru a gwasanaethau cyhoeddus Cymru mewn cyd-destun o'r fath, felly ni allaf dderbyn y ddadl bod unrhyw beth yn flaengar am ddewis pleidleisio yn erbyn y ddeddfwriaeth hon heddiw.

Gobeithio y gallwch chi weld yr ewyllys da fu'n gysylltiedig â datblygu'r Bil hwn. Os caiff ei basio, hoffwn weithio yn yr un ysbryd ag Aelodau'r Senedd i sefydlu'r bensaernïaeth hirdymor ar gyfer gwneud newidiadau i Ddeddfau treth Cymru, a gofynnaf i'r Aelodau bleidleisio dros y cynnig hwn heddiw. Diolch.

Photo of Peter Fox Peter Fox Conservative 6:02, 12 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

Yn gyntaf oll, hoffwn ddiolch i bawb a roddodd dystiolaeth yn rhan o waith craffu'r Pwyllgor Cyllid ar y Bil ac i ddiolch ar goedd am y gefnogaeth a'r cyngor a gynigiwyd gan y tîm clercio a chyfreithiol drwy gydol y broses hon. Hoffwn ddiolch hefyd i chi, Gweinidog, am y ffordd yr ydych chi a'ch swyddogion wedi ymgysylltu'n adeiladol â mi a chyd-Aelodau yn ystod y broses ddiwygio. Diolch ichi am hynny.

Yn hyn o beth, rwyf yn credu fod y Bil sydd ger ein bron heddiw ychydig yn gryfach na'r Bil gwreiddiol a gyflwynwyd gerbron y Senedd y llynedd. Eglurodd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad a'r Pwyllgor cyllid fod angen cryfhau'r Bil gwreiddiol i gyfyngu ar bwerau Gweinidogion Cymru o ran deddfwriaeth ar bolisi trethiant, felly rwy'n croesawu rhai o'r gwelliannau yr ydym ni wedi'u gweld, megis cyfyngu ar gwmpas y pŵer i wneud rheoliadau o fewn adran 1 o'r Bil mewn perthynas ag ymchwiliadau troseddol, newidiadau i'r defnydd o bwerau ôl-weithredol a chyflwyno cymal machlud. Fodd bynnag, mae'n anffodus nad fu i'r Gweinidog dderbyn unrhyw un o'm gwelliannau, y rhan fwyaf ohonyn nhw yn unol â nifer o argymhellion y pwyllgor, y Pwyllgor Cyllid a chan y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad. Credaf y byddai'r rhain wedi cryfhau'r Bil ymhellach ac wedi sicrhau y gallai'r Senedd graffu'n ddigonol ar weithrediad y Ddeddf.

Fel y mae ar hyn o bryd, nid wyf wedi fy argyhoeddi'n llwyr o hyd bod y Bil fel y'i drafftiwyd yn darparu digon o fesurau diogelu rhag defnyddio pwerau a allai fod yn eang eu cwmpas. Nid oedd gwelliannau'r Gweinidog yn mynd mor bell ag y byddwn wedi dymuno. Fodd bynnag, Llywydd, fy mhrif bryder gyda'r Bil hwn yw'r un a soniais yn ei gylch ar ddechrau'r broses: nad yw'n briodol defnyddio is-ddeddfwriaeth yn gyfrwng i wneud newidiadau i ddeddfwriaeth trethiant sylfaenol. Mae'n codi cwestiynau sylfaenol am y Senedd fel deddfwrfa a'i pherthynas â'r Weithrediaeth. Fel y dadleuodd Y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad, dylai Llywodraeth Cymru fod wedi datblygu pecyn mwy strategol, cydlynol a hirdymor o fesurau deddfwriaethol i gyflawni ei chynigion a'i hamcanion mewn perthynas â threth. Mae'n bwysig bod y Senedd yn parhau i fonitro'r Bil yn ofalus wrth iddo gael ei weithredu i sicrhau y caiff y pwerau sydd ynddo eu defnyddio fel yr amlinellwyd gan y Gweinidog yn ystod y broses graffu ac nad ydynt yn mynd y tu hwnt i gylch gwaith y Senedd. Felly, Llywydd, yn anffodus ni allaf gefnogi'r Bil hwn heddiw, ac felly bydd grŵp y Ceidwadwyr Cymreig yn pleidleisio yn erbyn y cynnig. Diolch.

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 6:04, 12 Gorffennaf 2022

Mi gychwynnais i, fel bob tro, y broses yma yn agored fy meddwl ynglŷn â'r ddeddfwriaeth yma ac yn cydnabod bod yna amgylchiadau weithiau lle mae angen medru ymateb i ddigwyddiadau pan fydd hi'n dod i faterion fel hyn, ond, mae'n rhaid i mi ddweud, mi wnaeth tystiolaeth roddwyd i'r pwyllgorau perthnasol oedd yn craffu ar y Bil yma, yn enwedig yng Nghyfnod 1, gan ffigurau cyfreithiol mwyaf nodedig Cymru amlygu sawl elfen wnaeth beri gofid yn sicr i fi o safbwynt y Bil yma.

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 6:05, 12 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

Rhoddodd Syr Paul Silk dystiolaeth pur gadarn inni pan ddywedodd fod y Bil, a dyfynnaf,

'yn esiampl i mi', dywed

'o bryder mwy cyffredinol sydd gennyf am y ffordd y mae'r Weithrediaeth yn ymgymryd â swyddogaethau sydd, yn fy marn i, yn perthyn yn briodol i'r ddeddfwrfa', gan adlewyrchu rhai o'r sylwadau yr ydym ni eisoes wedi'u clywed. Roedd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad ei hun yn ei adroddiad yn myfyrio ar hynny, a dyfynnaf eto,

'Mae'n... hynod siomedig bod yr ail ddarn o ddeddfwriaeth sylfaenol a gyflwynir gan Lywodraeth Cymru yn Fil galluogi sydd, yn ei hanfod, yn gadael i'r holl waith datblygu a gweithredu polisi sylweddol gael ei benderfynu gan is-ddeddfwriaeth. Mae hyn yn golygu y bydd y Senedd a'i Haelodau etholedig yn wynebu pleidleisio ar faterion o'r fath ar sail "popeth neu ddim", oherwydd nid yw is-ddeddfwriaeth yn destun craffu llinell wrth linell ac ni ellir ei diwygio.

Gan ddod i'r casgliad yn y pen draw,

'mae'r dull hwn a gynigir gan Lywodraeth Cymru yn groes i arferion ac egwyddorion seneddol sefydledig sy'n gysylltiedig â deddfu da.'

Photo of Huw Irranca-Davies Huw Irranca-Davies Labour 6:06, 12 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

Llyr, a wnewch chi dderbyn ymyriad?

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru

(Cyfieithwyd)

Gwnaf, os gwnaiff y Llywydd ganiatáu mwy o amser imi.

Photo of Huw Irranca-Davies Huw Irranca-Davies Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn. Mae'n codi pwynt pwysig a godwyd gan y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad, ond, mewn gwirionedd, roeddem yn gobeithio y byddai'r Gweinidog yn gwneud gwelliannau i'r darn hwn o ddeddfwriaeth nawr er mwyn gallu ymdrin â materion sydd eisoes wedi'u datblygu yn Senedd y DU ac yn y blaen o ran materion treth, ond fe ddywedsom ni hefyd, 'Edrychwch ar y dyfodol o ran yr hyn y gellir ei wneud.' A dim ond i gymeradwyo'r Gweinidog, mae wedi cydnabod y rheini ac wedi dweud y bydd yn gweithio ar hynny ar gyfer fersiynau yn y dyfodol pan fyddwn yn ailgyflwyno hyn i'r Senedd. Credaf fod arnom ni i gyd eisiau gweld hynny. Felly, hoffwn gymeradwyo'r dull a fabwysiadwyd gan y Gweinidog. Dydy hi ddim wedi dweud 'na'; mae hi wedi dweud, 'Allwn ni ddim gwneud hynny'n awr—bydd yn rhaid inni wneud hynny yn y dyfodol.'

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru

A dwi'n dod at hynny mewn munud, achos dwi yn cydnabod hynny, ond mae'n rhaid i mi ddweud bod pwysau y dystiolaeth roddwyd yn y cyfnod yna, i fi, yn sicr, wedi gwneud i mi gamu'n ôl ac edrych ar hwn drwy lens gwahanol a dwi yn gobeithio—. Dwi'n siŵr bod nifer o Aelodau wedi darllen yr adroddiadau, ond mi wnaethoch chi fel Cadeirydd y pwyllgor yn nadl Cyfnod 1 ddweud bod y pwyllgor wedi dod i'r casgliad nad yw'r Bil yn gyfrwng deddfwriaethol priodol i wneud newidiadau i ddeddfau trethi Cymru, a bod y pwyllgor o'r farn bod lefel y pŵer dirprwyedig yn y Bil yn amhriodol ac yn y blaen ac yn y blaen.

Nawr, yr elfen bositif yw fy mod i yn cydnabod bod y Llywodraeth wedi ymateb yn gadarnhaol i rai agweddau ar y Bil yma dros y cyfnod craffu, neu'r cyfnodau craffu, a dwi'n diolch i'r Gweinidog a'i swyddogion am eu parodrwydd i wneud hynny, yn bennaf, wrth gwrs, drwy gyflwyno'r cymal machlud sy'n gwneud y ddeddfwriaeth yma, i bob pwrpas, yn ddeddfwriaeth dros dro, ond yn ddeddfwriaeth gall fod gyda ni tan 2031. Felly, pa mor dros dro yw hynny, dwi ddim yn siŵr. Ond mi wnaeth y Gweinidog ymateb i welliannau Plaid Cymru yng Nghyfnod 2 drwy gyflwyno gwelliannau ei hunan. Mi wnaeth hi hefyd dderbyn fy ngwelliannau i yng Nghyfnod 3 oedd yn cynnig dau beth, sef sicrhau bod yr adolygiad o'r ddeddfwriaeth yn cynnwys y gwaith ehangach o edrych ar drefniadau deddfwriaethol amgen, a hefyd y bydd Aelodau o'r Senedd yn rhan fwy ystyrlon o'r adolygiad hwnnw ac y byddwn ni efallai i gyd, os ydym ni yma adeg hynny, yn cael cyfle i ddweud ein dweud.

Ond, mae yna fater mwy sylfaenol, fel clywon ni, yn y fantol fan hyn, sef gogwyddo gormodol y grym o safbwynt deddfwriaeth gynradd o'r ddeddfwrfa, sef y Senedd, i'r Weithrediaeth, sef y Llywodraeth. Er bod yna welliannau wedi bod, ar sail hynny fedrwn ni ddim caniatáu i'r Ddeddf yma gael ei phasio, felly fe fyddwn ni yn pleidleisio yn erbyn y prynhawn yma.

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 6:08, 12 Gorffennaf 2022

Y Gweinidog cyllid i ymateb i'r ddadl—Rebecca Evans.

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 6:09, 12 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn, a diolch i'ch cyd-Aelodau am eu cyfraniadau y prynhawn yma. Rwy'n falch bod cydnabyddiaeth bod y Bil yn ganlyniad i gorff sylweddol o waith gan lawer o bobl, a hoffwn gofnodi fy niolch i bob un ohonyn nhw, ac rwy'n siŵr bod y ffordd gydweithredol o weithio yr wyf wedi ceisio'i mabwysiadu wedi helpu i gryfhau'r berthynas bresennol, a fydd, gobeithio, yn ein rhoi mewn sefyllfa dda ar gyfer y dyfodol.

Mae arnaf i eisiau mynd i'r afael â'r pwynt penodol ynghylch deddfwriaeth sylfaenol o'i gymharu ag is-ddeddfwriaeth ac, wrth gwrs, mewn amgylchiadau cyffredin o ran deddfu, lle gwneir cyfraith o ganlyniad i ddatblygu polisi ystyriol yn hytrach na'i bod yn ofynnol ar frys neu mewn ymateb i ddigwyddiadau allanol, mae'n briodol, wrth gwrs, i'r Senedd benderfynu pwy sy'n cael eu trethu a sut y cânt eu trethu, yn unol â'r egwyddorion cyfansoddiadol a nodir yn Neddf Llywodraeth Cymru 2006. Fodd bynnag, bwriedir i'r Bil hwn a'r pŵer yn y Bil ymdrin ag amgylchiadau eithriadol a rhai sy'n gwbl unigryw i ddeddfwriaeth treth. Er enghraifft, cafwyd llawer o achosion lle mae elfennau treth newydd o dreth tir y dreth stamp wedi'u cyflwyno gan Lywodraeth y DU yn syth neu'n fuan iawn ar ôl gwneud cyhoeddiad, ac mae hynny'n gyffredinol, wrth gwrs, i atal trethdalwyr rhag achub y blaen. Ond rwy'n credu bod Senedd y DU wedi cydnabod natur unigryw deddfwriaeth treth pan roddodd y pŵer i Weinidogion y DU yn adran 109 o Ddeddf Cyllid 2003 allu gwneud unrhyw newidiadau i ddeddfwriaeth treth tir y dreth stamp sy'n hwylus er budd y cyhoedd. Rhoddodd Senedd yr Alban lawer o bwerau i Lywodraeth yr Alban wneud rheoliadau yn ei Deddf trethi datganoledig, gan gynnwys pennu cyfraddau a bandiau drwy gyflwyno rheoliadau gweithdrefn gadarnhaol. Wrth gwrs, rhoddodd y Senedd, yn dilyn y cynsail a osodwyd gan Senedd yr Alban, gyfres debyg o bwerau i Weinidogion Cymru wneud rheoliadau, gan gynnwys pennu cyfraddau drwy reoliadau gweithdrefn gadarnhaol. Felly, mae'r Bil hwn yn ceisio adeiladu ar y cynseiliau hynny, gan ddatblygu'r mecanwaith hyblyg ac ystwyth hwnnw i ymateb i amgylchiadau allanol sydd y tu hwnt i'n rheolaeth, i ddiogelu trethdalwyr Cymru a diogelu cyllideb Cymru.

Photo of Huw Irranca-Davies Huw Irranca-Davies Labour 6:11, 12 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

A wnaiff y Gweinidog ildio yn y fan yna?

Photo of Huw Irranca-Davies Huw Irranca-Davies Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch, Gweinidog, am ildio. Un sicrwydd y gallai'r Gweinidog ei roi i'r Senedd heddiw, yn y ffordd gydweithredol y mae hi wedi bwrw ymlaen â'r newidiadau hyn i'r ddeddfwriaeth a'r cynigion presennol ar gyfer yr hyn a gyflwynir—. Yn y cynigion hynny o'r hyn a ddaw nesaf, a wnaiff hi roi'r sicrwydd i'r Senedd heddiw y bydd yn gweithio gyda'r pwyllgorau perthnasol a gydag Aelodau'r Senedd yma, ond hefyd gyda'r randdeiliaid allanol hynny? Nid oes rhaid i ni ailadrodd yn union yr hyn sy'n digwydd mewn Seneddau eraill. Efallai y gallwn ddarparu ffordd well o'i wneud sy'n addas i Gymru. A wnaiff roi'r ymrwymiad hwnnw i wneud y gwaith hwnnw mewn cydweithrediad ag eraill sydd ag arbenigedd yma yng Nghymru?

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour

(Cyfieithwyd)

Rhoddaf yr ymrwymiad hwnnw'n llwyr i gydweithio â'r arbenigwyr yn y maes. Os nad yw fy nghyd-Aelodau am wrando arnaf heddiw, gadewch inni wrando ar yr arbenigwyr yn y maes, oherwydd pan oedd fy nghyd-Aelod Rhianon Passmore yn gofyn i'r Sefydliad Siartredig Trethu yn y pwyllgor a fyddai'n fecanwaith priodol i ddefnyddio is-ddeddfwriaeth, fe wnaethon nhw ymateb, rwy'n credu, o dan yr amgylchiadau—yn enwedig o dan amgylchiadau gweinyddiaeth ddatganoledig, â'r ffordd y mae'r setliad datganoledig yn gweithio—ei fod yn rhesymol, ydy. A gofynnodd Cadeirydd y Pwyllgor Cyllid i Sefydliad Cyfrifwyr Siartredig Cymru a Lloegr a oedd angen y ddeddfwriaeth, ac fe ddywedon nhw,

'Byddwn yn dweud, yn sicr o ran y gallu i ymateb i newidiadau ar lefel y DU, ac osgoi trethi o bosibl, yn enwedig o ystyried rhai o'r newidiadau yr ydym yn eu gweld, neu rai o'r anawsterau penodol gyda threth dir treth stamp y DU, ar gyfer y sbardunau hynny, mae'n bwysig bod gan Lywodraeth Cymru y pwerau angenrheidiol i wneud newidiadau, os oes angen, ar fyr rybudd. Felly, "ie" gofalus.

Ac rydym ni wedi clywed cyfeiriad at yr Athro Emyr Lewis a Syr Paul Silk, a phan ofynnwyd, unwaith eto, gan Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid a oedd y Bil yn gwbl angenrheidiol, dywedodd yr Athro Emyr Lewis,

'Dwi'n meddwl bod angen deddfwriaeth er mwyn galluogi newidiadau cyflym i ddigwydd. Dwi'n credu bod y syniad o roi'r grym i ddiwygio er mwyn cyd-fynd â dyletswyddau rhyngwladol yn un da, oherwydd mae'n rhywbeth sy'n debyg i bwerau eraill er mwyn diwygio deddfwriaeth gynradd er mwyn gwneud y ddeddfwriaeth honno'n gyfreithlon. Mae angen rhywbeth, rwy'n credu, i ddelio â'r broblem sy'n deillio o sut mae Cymru'n cael ei hariannu, sut mae'r fformiwla yn y cytundeb rhwng Llywodraethau yn tynnu arian i ffwrdd oddi wrth Gymru os oes newidiadau treth yn digwydd yn Lloegr er mwyn ein bod ni'n gallu cadw i fyny gyda Lloegr', a chytunodd Syr Paul Silk.

Ond os nad oes arnoch chi eisiau gwrando arnaf i, ac nad oes arnoch chi eisiau gwrando ar yr arbenigwyr hyn, gwrandewch ar ein cyd-Aelod Llyr Gruffydd. Pan gyflwynais i'r Bil, dywedodd yma yn y Senedd—ac mae wedi bod yn gyson ynghylch hyn o'r dechrau un—mai ei ddewis ef fyddai cael Bil cyllid neu Fil cyllideb blynyddol. Ond yna aeth ymlaen hefyd i ddweud ei fod yn cytuno

'efo'r Gweinidog, boed hynny'n digwydd neu beidio, mae'n dal angen y pwerau y mae'r Llywodraeth yn edrych amdanyn nhw yn y Bil sydd o'n blaenau ni heddiw.

'Dwi wedi dweud yn y gorffennol, does gyda fi ddim problem mewn egwyddor i bwerau o'r math yma gael eu rhoi i Weinidogion Cymru.'

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 6:14, 12 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

O weld eich bod yn fy nyfynnu'n uniongyrchol, gobeithio y gwnewch chi dderbyn ymyriad byr. Eglurais yn fy nghyfraniad agoriadol—

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour

(Cyfieithwyd)

Roeddwn yn dod at hynny. 

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru

(Cyfieithwyd)

Iawn, o'r gorau. Wel, ar sail pwysau'r dystiolaeth gan y bobl y clywsom ni ganddyn nhw, newidiais fy meddwl. Rwy'n newid fy meddwl; byddai'n dda weithiau pe bai eraill yn gwneud hefyd. 

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour

(Cyfieithwyd)

Mae'n amlwg fy mod i wedi newid fy meddwl, pan edrychwch chi ar y ffyrdd y mae'r Bil wedi'i ddiwygio'n ddramatig. Ac mae'r syniad y tu ôl i'r Bil wedi'i ddiwygio o bŵer eang iawn pan ymgynghorwyd yn gyntaf i rywbeth sy'n gul a phenodol iawn nawr. Ond y pwynt yr oeddwn i'n mynd ymlaen i'w wneud yw fy mod yn cydnabod yr hyn a ddywedoch chi am y ffordd y gwnaethoch chi ymateb i'r dystiolaeth yr ydych chi wedi'i chlywed, ond, er hynny, gyda'r holl welliannau a newidiadau sydd wedi'u gwneud, credaf ein bod fwy na thebyg wedi symud yn agosach at ein gilydd ar y daith hon, a gobeithio y gallwn ni symud ymlaen gyda'n gilydd ar y daith gyda'r hyn a ddaw nesaf.

Fe wnaf i gloi, Llywydd, oherwydd rwyf yn sylweddoli fy mod dros fy amser, drwy ddiolch i chi a'ch staff am eich holl gefnogaeth yn y broses hon. A gofynnaf i Aelodau'r Senedd, wrth ystyried eu pleidlais heddiw a sut y maen nhw'n pleidleisio, gymryd y foment hon a chymryd y cyfle hwn i amddiffyn trethdalwyr Cymru ac i ddiogelu cyllideb Cymru. Ac rwy'n gofyn i'r Aelodau gefnogi'r Bil heddiw.

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 6:15, 12 Gorffennaf 2022

Yn unol â Rheol Sefydlog 26.50C bydd rhaid cynnal pleidlais wedi ei chofnodi ar gynigion Cyfnod 4, felly bydd y bleidlais ar yr eitem yma yn cael ei chynnal yn ystod y cyfnod pleidleisio. 

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.