16. Dadl: Cyllideb Atodol Gyntaf 2022-23

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:24 pm ar 12 Gorffennaf 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Peter Fox Peter Fox Conservative 6:24, 12 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch i'r Gweinidog am ei datganiad ac rwy'n croesawu cyfraniad Cadeirydd y Pwyllgor Cyllid, a hoffwn ategu'r sylwadau a wnaeth ynghylch awdurdodau lleol a'r gwaith a wnaethant. Rwy'n cyfrannu at y ddadl hon fel llefarydd y Ceidwadwyr Cymreig ar gyllid, ac o'r dechrau'n deg hoffwn gadarnhau y byddwn yn ymatal ar y cynnig sydd ger ein bron, yn ôl arferiad y grŵp ar gyllidebau atodol. Yn ystod y pandemig, gwelsom gyfres o gyllidebau atodol eithriadol lle dyrannwyd cannoedd o filiynau yn ogystal â'r gyllideb derfynol, i gydnabod yr ymateb enfawr yr oedd ei angen i fynd i'r afael â COVID-19.

Mae'r gyllideb atodol hon yn llawer agosach at yr hyn yr ydym ni'n disgwyl ei weld—mae'r rhan fwyaf o'r dyraniadau'n ymwneud â newidiadau technegol—ond, yn anffodus, mae'r gyllideb hon wedi'i phennu, unwaith eto, yn erbyn cefndir o amseroedd mwy eithriadol fyth. Rwy'n deall yn iawn bod y gyllideb wedi'i chynhyrchu ar ddechrau ymosodiad Rwsia ar Wcráin a'r argyfwng costau byw, ac felly nid yw'n ystyried y pwysau hyn yn llawn. Fodd bynnag, Dirprwy Lywydd, mae bron yn sicr y bydd angen mwy o gymorth i helpu i leddfu'r baich ar bobl, yn ogystal â'r hyn sydd eisoes wedi'i ddarparu, yn enwedig i'r bobl hynny nad ydynt yn gymwys i gael budd-daliadau ond sydd angen cymorth ariannol ar hyn o bryd. Gweinidog, pa drafodaethau ydych chi'n eu cael gyda chydweithwyr o bob rhan o'r DU ynglŷn â'r posibilrwydd o gefnogaeth yn y dyfodol? A pha gynllunio ydych chi wedi'i wneud o ran y math o gymorth sy'n benodol i Gymru y gallai fod ei angen yn ystod cyfnodau'r hydref a'r gaeaf? At hynny, mae'r gyllideb yn dyrannu £20 miliwn o gronfeydd wrth gefn fel cymorth ariannol brys i lywodraeth leol i helpu gyda'r cynllun ailsefydlu ar gyfer ffoaduriaid Wcrainaidd, fel y clywsom ni. Er fy mod, wrth gwrs, yn croesawu hyn, rwy'n nodi gyda pheth siom bod Llywodraeth Cymru wedi oedi ei chynllun uwch-noddwyr y mis diwethaf. Gweinidog, pa mor effeithiol, yn eich barn chi, y mae'r cyllid hwn wedi bod o ran sefydlu rhwydwaith cymorth digonol?

Mae mater hefyd ynghylch sut yr ydym yn cefnogi ein gwasanaethau cyhoeddus drwy'r cyfnod anodd hwn. Mae pwysau chwyddiant yn rhoi llawer iawn o straen ar ariannu gwasanaethau, tra bydd angen talu costau pethau fel codiadau cyflog posibl yn y sector cyhoeddus. Gweinidog, pa gamau ydych chi'n eu cymryd i ddadansoddi iechyd ariannol gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru, yn ogystal â pha adnoddau y gallai fod eu hangen yn y dyfodol fel na fydd defnyddwyr gwasanaethau, llywodraeth leol na gwasanaethau eu hunain yn ysgwyddo costau ychwanegol?

O ran GIG Cymru yn benodol, pa waith ydych chi'n ei wneud i ddeall yn well y rhwystrau y mae sefydliadau'r GIG yn eu hwynebu wrth wario'r arian ychwanegol a ddarperir iddyn nhw mewn gwirionedd? Fel y gwyddoch chi, nododd Archwilio Cymru fod cyrff y GIG wedi dychwelyd £12.8 miliwn o'r £200 miliwn a ddyrannwyd yn 2021-22. Siawns, o ystyried y straen enfawr sydd ar y GIG, fod angen inni sicrhau y gwerir yr holl arian a ddarperir ar y rheng flaen i fynd i'r afael ag amseroedd aros a rhestrau cynyddol o bobl sy'n aros am driniaeth. Diolch.