Part of the debate – Senedd Cymru am 6:27 pm ar 12 Gorffennaf 2022.
Dechreuaf gan gyfeirio at y gor-ddyrannu yn erbyn y gyllideb gyfalaf gyffredinol. Yn amlwg, oherwydd pwysau chwyddiant, mae hynny'n dod o dan bwysau sylweddol, a adlewyrchir yn ôl pob tebyg yn y ffaith bod y gor-ddyraniad yn y gyllideb atodol sydd ger ein bron yn £68 miliwn, neu ychydig dros £68 miliwn—i lawr £7.5 miliwn o'r gyllideb derfynol. Byddwn yn gofyn, efallai, i chi roi rhywfaint o wybodaeth i ni am ble rydych chi'n debygol o fod yn dadfuddsoddi, neu o leiaf pa broses a ddefnyddiwyd gennych i flaenoriaethu neu ddadflaenoriaethu'r gwariant penodol hwnnw.
Hoffwn ailadrodd rhai o'r sylwadau ynghylch cymorth i bobl o Wcráin. Rwy'n croesawu'n fawr y dyraniad o £20 miliwn ychwanegol o'r cronfeydd wrth gefn ar gyfer cymorth ariannol brys i lywodraeth leol i gefnogi'r ymateb i'r argyfwng yn Wcráin. Gallwn i gyd fod yn falch iawn o ymateb Cymru a'r ffaith bod gwariant Llywodraeth Cymru yn mynd y tu hwnt i'r cyllid a ddarperir gan Lywodraeth y DU.
Mae'n destun pryder mawr, yn hynny o beth, wrth gwrs, fod Llywodraeth y DU wedi ysbeilio cyllidebau datganoledig i dalu am wariant milwrol nad yw wedi'i ddatganoli, a meddwl ydw i tybed pa effaith a gaiff hynny—colli'r £30 miliwn hwnnw—ar y gyllideb ar gyfer eleni, yn enwedig o ran buddsoddi mewn iechyd, addysg a meysydd allweddol eraill. Onid yw hyn yn gosod cynsail beryglus, gan y gallai ddigwydd yn amlach? Yr hyn y mae'n ei wneud, wrth gwrs, yw tynnu sylw at ba mor fregus a pha mor wan yw'r setliad datganoli mewn gwirionedd, pan all Llywodraeth y DU dynnu arian oddi wrthym sy'n arian sy'n ddyledus inni mewn gwirionedd.
Gallwn ailadrodd sylwadau Cadeirydd y Pwyllgor Cyllid am y siom nad yw'r cyllid a gafodd Llywodraeth Cymru gan Lywodraeth y DU i gefnogi ffoaduriaid o Wcráin yn ymestyn y tu hwnt i'r flwyddyn ariannol bresennol. Mae'r hurtyn o Brif Weinidog sydd gennym ni yn San Steffan, sydd yn ei swydd ond nid mewn grym, yn dweud wrthym y bydd y DU yn cynorthwyo am amser hir yn Wcráin. Wel, mae'n amlwg nad yw hynny'n wir o ran cefnogi ffoaduriaid o Wcráin, a gofynnaf ichi ein sicrhau, p'un a yw Llywodraeth y DU yn darparu cyllid ai peidio, y bydd Llywodraeth Cymru yn gwneud popeth o fewn ei gallu i barhau â'i chefnogaeth i'r rheini o Wcráin sydd ei hangen.
Gofynnwyd y cwestiwn am iechyd. Rydym yn ymwybodol—. O gofio nad oedd byrddau iechyd yn gallu gwario eu dyraniadau cyllid ychwanegol y llynedd, a allwch chi roi sicrwydd inni y bydd cyllid ychwanegol ar gyfer iechyd i helpu i fynd i'r afael ag amseroedd aros a'r ôl-groniad gofal a gynlluniwyd eleni yn cael ei ddefnyddio'n llawn?
Yn olaf, yn wyneb yr argyfwng costau byw, wrth gwrs, mae galw cynyddol ar i gyflogau'r sector cyhoeddus gadw i fyny â chwyddiant. Nawr, polisi Llywodraeth y DU yw claddu ei phen yn y tywod, a allai arwain at haf o anfodlonrwydd. Rwy'n gobeithio, yn amlwg, fod Llywodraeth Cymru'n mabwysiadu ymagwedd wahanol, ac efallai y gallech chi ddweud ychydig wrthym ni ynghylch pa bosibilrwydd sydd yn eich cyllideb eleni i wneud unrhyw gynnydd posibl yng nghyflogau'r sector cyhoeddus, oherwydd mae'n gwbl annerbyniol bod ein gweithwyr yn y sector cyhoeddus yn cael eu gwasgu ar hyn o bryd, tra bod Llywodraeth di-glem y DU yn cymryd arnynt eu bod mewn grym.