Part of the debate – Senedd Cymru am 3:03 pm ar 11 Medi 2022.
Llywydd, diolch yn fawr. Am 70 o flynyddoedd, rydym wastad wedi gwybod y byddai'r amser hwn yn dod. Ond, yn y diwedd, daeth yn gyflym ac yn annisgwyl. Mae'n anodd credu nawr ein bod wedi ymgynnull yma yn y Senedd ddim ond cwpwl o fisoedd byr yn ôl i ddathlu cyflawniad unigryw y Jiwbilî Blatinwm. Roedd y Frenhines yn fregus, yn dilyn ei blynyddoedd o wasanaeth a hunanaberth. Henaint ni ddaw ei hunain. Ond, er hyn i gyd, roedd hi'n dal yn weithgar ac yn llawn egni. Bydd y llyfrau hanes yn nodi mai'r chweched Senedd hon oedd yr olaf o bedair Senedd y Deyrnas Unedig i gael ei hagor gan y Frenhines Elizabeth II, lai na blwyddyn yn ôl.
Erbyn hyn, rydym yn gwybod mai penderfyniad personol y Frenhines ei hun oedd e, nôl yn 1999, i ddod i Gaerdydd i agor tymor cyntaf y Cynulliad. Gwnaeth hynny gan anwybyddu y cyngor a ddarparwyd iddi. Dychwelodd yma am y tro olaf dros 20 mlynedd yn ddiweddarach, yn unol â'r ymrwymiad personol hwnnw i Gymru a'i sefydliadau democrataidd.