Part of the debate – Senedd Cymru am 4:15 pm ar 11 Medi 2022.
Wrth i ni ddod heddiw i'r hyn rwy'n ei adnabod fel y Siambr drafod, mae'n dda iawn ein bod ni'n dod at ein gilydd heddiw, gan roi gwleidyddiaeth o'r neilltu am unwaith, a hoffwn gofio geiriau'r diweddar Jo Cox, pan ddywedodd hi
'Mae mwy sy'n ein huno nac sy'n ein gwahanu.'
Rydym ni yma yn feibion, merched, rhai ohonom ni'n rhieni a neiniau a theidiau, yn union fel yr oedd y Frenhines yn nain hefyd, ac rydym ni'n siarad am beth sydd gennym yn gyffredin â'r Frenhines, ac rydyn ni'n gweld bod gennym ni yn wir bethau yn gyffredin.
Hoffwn gydymdeimlo â'i theulu, â'r teulu brenhinol, heddiw. Mae hi wedi bod yn gyson yn ein bywydau. Rwy'n cofio mynd i bartïon stryd y Jiwbilî pan oeddwn yn blentyn ac yna'n parhau i drefnu digwyddiadau cymunedol hefyd, ac mae'n ymwneud â'r ysbryd mawr yna o agosatrwydd cymunedol, rwy'n credu, mae hynny'n bwysig iawn, iawn. Rwy'n cofio mynd i stryd fawr Yr Wyddgrug, mynd â fy mhlentyn ieuengaf efo fi, a bu llawer o chwerthin a chyffro yno gan ein bod ni i gyd yn ceisio gwasgu ar y palmant dim ond i wylio'r Frenhines yn mynd heibio mewn car a'i gweld yn chwifio. Rwy'n cofio mynd gyda gwirfoddolwyr eraill i Landudno, ac roedd yn ddigwyddiad yr oedd y Frenhines yn mynd iddo, a meddwl pa mor hyfryd oedd hi fod yr holl wirfoddolwyr yma efo'i gilydd, a'r ymdeimlad o gymuned. Dyna, mewn gwirionedd, sy'n dod â'r cynhesrwydd hefyd.
Y llynedd, braint fawr oedd cael cyfarfod y Frenhines gan fy mod yn Aelod newydd o'r Senedd. Roeddem ni mewn grŵp mawr, onid oeddem ni, fel yr oedd hi'n dod draw, ac roeddwn i'n meddwl, 'O bobl bach, beth wnaf i os yw hi am siarad â mi neu ofyn cwestiwn? Beth sydd gen i'n gyffredin â'r Frenhines? Beth allaf i ei ddweud?', heb wybod y protocol, mewn gwirionedd, â minnau'n newydd. Ond, rwy'n ei chofio hi'n dod gyda'r Llywydd ac yn sôn am gael cyfarfodydd dros Zoom a sut roedd hi wedi ymgyfarwyddo â hynny, ac roeddwn i'n meddwl, 'Beth sydd gen i'n gyffredin? Dwi'n gwybod, cŵn.' Ac, wrth iddi ddod yn nes, dywedais, 'Pan mae gen i fy nghyfarfodydd Zoom gartref, rwy'n eistedd gyda chi bob ochr i mi, ac yn aml maen nhw'n ceisio ymuno gyda sgyrsiau ar Zoom', fel rydych chi wedi clywed hefyd. Ac wedyn roeddwn i'n meddwl, 'Sawl gwaith mae hi wedi gorfod gwneud hynny dros y blynyddoedd, mewn cymaint o sefyllfaoedd gwahanol, yn ceisio meddwl yn y fan a'r lle, 'Beth fedraf i ei ddweud wrth y person yma? Beth sydd gennym ni'n gyffredin?' Mae'r hiwmor mae hi wedi ei ddangos, yn enwedig yn ei dyddiau diweddarach, fel y dywedodd Alun ynghynt, gyda James Bond, ac roeddwn i'n meddwl, 'Beth arall sydd gen i'n gyffredin â'r Frenhines?' Wel, rwyf hefyd yn cario brechdanau yn fy mag llaw, fel y gwnaeth hi ei ddatgelu i Paddington Bear, yn enwedig ar fy nheithiau trên hir i fyny ac i lawr. Felly, dim ond meddwl ydw i fod yna'r hiwmor mawr yna, cysylltu efo pobl, mae hynny yn elfen mor bwysig hefyd yr oedd ganddi.
A hefyd, hoffwn ddweud cymaint o esiampl wych oedd hi o arweinyddiaeth i fenywod ym mhob man, ac rwy'n edrych ar hynny yn ogystal fel ysbrydoliaeth. Felly, heddwch i'w llwch. Cydymdeimladau i'w theulu. Edrychaf ymlaen at groesawu'r Brenin Charles yma i'r Senedd yn ddiweddarach yn yr wythnos ac i ogledd Cymru.