Part of the debate – Senedd Cymru am 2:55 pm ar 27 Medi 2022.
Rwy'n llwyr gydnabod popeth a ddywedodd Mike Hedges o ran effaith economaidd y datganiad. Rwy'n credu ei bod hi'n amlwg iawn erbyn hyn mai'r farn gyffredin yw bod y Canghellor newydd wedi mentro ar hap enfawr gyda chyllid y genedl, ac rwyf i o'r farn mai cyngor doeth i bawb yw, mewn gwirionedd, i beidio byth â gamblo mwy nag y gallwch chi fforddio ei golli. Ond, yn anffodus, mae'r Canghellor wedi gamblo gyda mwy na'i fywyd ef ei hunan yn unig, ei gyfleoedd ei hunan; mae ef yn gamblo gyda bywydau pawb yn y wlad hon, a'i phobl sydd yn methu â fforddio colli. O'r herwydd, rwy'n credu mai sylw pwysig iawn yw hwnnw hefyd. Mae pwyntiau Mike Hedges yn gwbl gywir o ran y risgiau diangen sy'n cael eu cymryd gyda chyllid cyhoeddus. Yn amlwg, rydym ni wedi gweld bod hynny wedi dychryn buddsoddwyr. Nododd y Financial Times gyffelybiaethau â chyllidebau 1972 a 1973, a ddisgrifiodd fel
'y darnau gwaethaf o reolaeth economaidd byrdymor ym Mhrydain ers yr ail ryfel byd', ac mae'r Sefydliad Astudiaethau Cyllid yn dangos bod polisïau'r Llywodraeth newydd yn debygol o roi dyled ar 'lwybr o gynnydd parhaus'.
Soniodd Mike Hedges hefyd am yr effaith ar sterling, ac mae'r diffyg hyder yn rheolaeth Llywodraeth y DU o'r economi a chyllid cyhoeddus wedi gweld sterling yn crebachu, a fydd yn arwain at gynnydd mewn prisiau i ddefnyddwyr yma ac yn peri pryder ynglŷn â chynnydd sydyn yn y gyfradd llog ar ddyled y Llywodraeth. Felly, ceir ystod gyfan o ymatebion negyddol yma i gyllideb Llywodraeth y DU wythnos diwethaf.
Rwy'n credu bod y pwynt am daliadau sefydlog yn un pwysig, ac fe fyddwn ni'n sicr yn dod o hyd i ffyrdd o godi hynny gyda Llywodraeth y DU. Mae'n gwneud y pwynt ehangach hwnnw, on'd yw e', ei bod hi'n costio mwy i fod yn dlawd yng Nghymru ac yn y DU ar hyn o bryd, am amrywiaeth eang o resymau, gan gynnwys y ffaith bod eich dewisiadau chi wrth siopa yn aml yn llawer mwy cyfyngedig os nad oes gennych chi gar, mae'n rhaid talu am bethau ar hurbwrcas, sy'n costio llawer mwy yn y pen draw, a ffaith ddigalon a glywais i mewn digwyddiad etholaethol dros yr wythnos ddiwethaf oedd ei bod hi mewn gwirionedd yn costio mwy i redeg oergell wag nag y mae hi i redeg un lawn. Rwy'n credu bod hwnnw'n bortread mor erchyll ac eironig o'r heriau y mae pobl yn eu hwynebu ar hyn o bryd.