Part of the debate – Senedd Cymru am 4:56 pm ar 27 Medi 2022.
Diolch yn fawr iawn. Diolch yn fawr, Sioned Williams. Mae hyn yn ymwneud â'n cenedl noddfa; sut yr ydym ni'n gweithio gyda'n gilydd, fel y buom ni bob amser, i gefnogi'r rhai sy'n ffoi, fel y dywedwch, anlladrwydd rhyfel, y terfysg. Rwy'n cofio, o'r cychwyn cyntaf, ymddygiad ymosodol Putin. Fe wnaethom ni siarad am Putin; rydym ni'n meddwl hefyd am y Rwsiaid sydd nawr dan fygythiad ac yn gadael Rwsia eu hunain. Cost ddynol rhyfel yw pryd yr ydym ni'n camu i mewn i helpu ac agor y drws.
Rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn dweud ein bod yn gweithio'n ddi-flino, ac wedi gwneud hynny drwy'r haf, gyda'n hawdurdodau tai ac, yn wir, y landlordiaid cymdeithasol cofrestredig a'r trydydd sector, i gefnogi nid yn unig y croeso cychwynnol—. Os cofiwch chi, yn bell yn ôl, fe ddywedom ni ein bod ni'n credu y gallem ni gymryd efallai 1,000 yn ein cynllun uwch-noddwr; erbyn hyn mae gennym ni 2,700. Mae ein canolfannau croeso i gyd yn llawn dop ac, wrth gwrs, mae rhai wedi gorfod symud ymlaen i'r swyddogaethau eraill sydd ganddyn nhw. Ond, wrth gwrs, gan weithio gyda nhw, mae'n ymwneud â sut yr ydym ni'n symud i gyrraedd llety mwy hirdymor. Ond, wrth gwrs, mae ein llety dan bwysau sylweddol. Nid yw'n bosibl i bawb. Mae rhai sy'n symud ymlaen yn mynd i drefniadau lletya newydd. Rydym ni'n trefnu eu paru â lletywyr sydd wedi'u fetio ledled Cymru. Ac mewn gwirionedd, mae yna filoedd o aelwydydd Cymreig sydd bellach yn y broses o gael eu fetio er mwyn dod yn lletywyr i'r rhai sy'n byw mewn llety ar hyn o bryd. Fe welwch ein bod wedi bod yn gwneud apêl i annog pobl i ddod ymlaen, oherwydd, mewn gwirionedd, bu budd enfawr ac ymateb cadarnhaol gan letywyr.
Ond mae'n rhaid i ni eu cefnogi nhw gyda chyllid. Dyna pam yr wyf yn diolch i chi am gefnogi ein galwad i fynd i'r afael—. Mae'n annigonol, y £350; mae'n rhaid cynyddu'r peth. Ac, wrth gwrs, byddem ni eisiau i'r cartrefi hynny hawlio pob budd-dal—y cynllun cymorth tanwydd, ac ati—y mae ganddyn nhw hawl iddo, oherwydd bydd hynny'n helpu gyda'r rheini. Ond mae'n bwysig nad ydym ni yng Nghymru yn cyrraedd y sefyllfa lle mae gennym ni deuluoedd Wcreinaidd yn ddigartref yn sgil y cynllun hwn. Felly, mae rhaglenni llawn dychymyg—mynd ymlaen at letywyr newydd, gan ymestyn trefniadau lletya nawr, gan fynd ymlaen at letywyr newydd o'n canolfannau croeso—ond hefyd y llety dros dro hwn a ddisgrifiais, y £65 miliwn ar gyfer llety dros dro. Ac mae hynny'n cynnwys ystod gyfan o faterion fel addasu adeiladau gwag at ddibenion gwahanol. Mae awdurdodau lleol wir yn meddwl am ystod lawn o ffyrdd y gallwn gefnogi pobl, efallai, o ganolfan groeso, neu deulu lletya, i'r llety dros dro hwnnw, ac yna ymlaen i lety mwy hirdymor.
Mae'n anodd iawn yn y sector rhentu preifat o ran y rhenti. Rydym ni wedi gofyn—. Unwaith eto, mae hwn yn fusnes heb ei orffen o ran Llywodraeth y DU—busnes sydd heb ei orffen o ddifrif—o ran ein bod angen cefnogaeth, a chynnydd yn y lwfans tai lleol a'r taliadau tai dewisol, er mwyn galluogi pobl i symudi mewn i lety rhent preifat a chael cefnogaeth. Felly, rydym ni'n gweithio'n galed iawn gyda'n hawdurdodau tai hefyd.
Fe wnaf, efallai, egluro ein bod ni, o ran y cyhoeddiad am drafnidiaeth, wedi bod yn gweithio'n galed i gael y cyhoeddiad hwn ar gyfer heddiw, felly mae'n newyddion heddiw, a gallaf eich sicrhau y byddwn ni'n cael y meini prawf cymhwysedd allan cyn gynted â phosibl er mwyn sicrhau bod Trafnidiaeth Cymru a chwmnïau bysiau ledled Cymru, a oedd yn gweithredu'r drafnidiaeth gyhoeddus am ddim—ein bod ni'n dysgu mewn gwirionedd o'r cynllun treialu ac yn ei wella. Rydym yn bwriadu ymestyn y cynllun presennol a lleihau dryswch neu gamddehongli cymhwysedd. I egluro a chofnodi: mae hyn ar gyfer pob ffoadur a pherson sydd â fisâu dyngarol yng Nghymru; mae'n cynnwys unrhyw un sy'n cael statws ffoadur, amddiffyniad dyngarol neu fisa dyngarol. Mae'n hollbwysig ein bod ni'n cael y neges yna allan; bydd y cyfan yn cael ei gyfleu'n glir, a byddwn yn cymryd y pwynt hwnnw am y darparwyr trafnidiaeth, o ran eu gwefannau, ac ati.
Rwyf hefyd eisiau gwneud sylw ynghylch eich pwynt am fynediad at addysg ac addysg uwch. Mae hyn yn arbennig o bwysig o ran y cyfleoedd i'r bobl ifanc sydd yn dod yma. Pan fyddwn hefyd yn clywed oddi wrth Lywodraeth y DU, byddwn yn gallu rhoi mwy o eglurder i chi o ran dewisiadau, cyllid, ac ati. Rydym wedi ysgrifennu at yr Ysgrifennydd Cartref, fel y gwyddoch chi, a'r Ysgrifennydd Gwladol, a byddaf yn rhannu'r hyn yr ydym wedi'i ddweud wrthyn nhw. Ond, mae prifysgolion yn awyddus i gynnig lloches i academyddion a myfyrwyr, ac rydym yn cydweithio â Universities UK yn ogystal â Phrifysgolion Cymru. Ond, hefyd, mae'n rhaid i mi ddweud bod myfyrwyr Wcráin yn cynnal perthynas â'u sefydliadau lletyol yn Wcráin ac yn parhau i gael mynediad at ddysgu ar-lein, ond mae problemau o ran anawsterau ariannol; dyna pam yr ydym ni wedi ysgrifennu at Lywodraeth y DU ynghylch cefnogaeth i fyfyrwyr a mynediad at gredyd cynhwysol.
Mae gennym ni'r Cyngor Academyddion mewn Perygl a phrifysgolion noddfa dros Gymru gyfan, ac yn sicr, cwrddom ni ag is-ganghellor Prifysgol Glyndŵr Wrecsam, sy'n un enghraifft o gefnogaeth aruthrol, pan oeddwn yn Wrecsam ddydd Gwener. Mae mentrau gefeillio gydag Universities UK International, ond hefyd, rydym ni'n awyddus iawn i edrych ar addysg bellach hefyd; rydym wedi cadarnhau meini prawf mynediad diwygiedig ar gyfer llawer o gynlluniau, gan gynnwys cynlluniau prentisiaethau. Diolch.