7. Pa drafodaethau y mae'r Gweinidog wedi'u cael gyda'i Gweinidogion cyfatebol yn Llywodraeth y DU ynglŷn â chymorth costau byw i awdurdodau lleol? OQ58420

Rwyf wedi ysgrifennu at y Canghellor a Phrif Ysgrifennydd y Trysorlys yn nodi bod rhaid rhoi'r flaenoriaeth bennaf i'r argyfwng costau byw a'r argyfwng ynni. Nid oedd cyllideb fach yr wythnos diwethaf yn cynnwys unrhyw beth ar gyfer cymorth costau byw i awdurdodau lleol.

Diolch, Weinidog. Dros doriad yr haf, bûm yn gweithio gyda'r tîm yng Nghanolfan Pentre i sefydlu siop arbennig i gefnogi trigolion ledled Rhondda drwy'r argyfwng costau byw. Mae wedi bod yn galonogol clywed bod y cymorth sydd wedi ei roi gan Lywodraeth Cymru drwy awdurdodau lleol yn gwneud gwahaniaeth gwirioneddol i deuluoedd pan fyddant yn ymweld â'r siop. Rydym wedi clywed straeon yn y cyfryngau am blant yn esgus bwyta allan o focsys bwyd gwag am nad ydynt eisiau i'w ffrindiau wybod nad oes bwyd gartref. Mae'r Prif Weinidog Torïaidd newydd, drwy'r gyllideb fach, yn credu mai'r ateb yw torri trethi miliwnyddion, nid cael gwared ar fonysau bancwyr, a gadael i gwmnïau ynni gadw eu helw afresymol. Nid yw'r gyllideb fach yn gwneud dim dros awdurdodau lleol ychwaith. Bellach, mae ganddynt £200 miliwn yn llai i'w wario y flwyddyn nesaf. Bydd yn amhosibl cadw'r un lefel o wasanaeth heb ymyrraeth. A wnaiff y Gweinidog barhau i gyflwyno sylwadau i Lywodraeth y DU, ochr yn ochr â CLlLC, er mwyn cefnogi awdurdodau lleol yng Nghymru?

Yn sicr. [Anghlywadwy.]—mae Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru hefyd yn gwneud gwaith ardderchog yn ceisio cyfleu'r heriau sylweddol a real iawn y mae awdurdodau lleol yn eu hwynebu i Lywodraeth y DU ac mae'r heriau hynny'n bwydo i mewn wedyn wrth gwrs i'w cymunedau a bywydau bob dydd y bobl y maent yn eu gwasanaethu yn y cymunedau hynny. Roedd y gyllideb yn gwbl ddinistriol i bobl gyffredin ac yn gwthio mwy o arian i ddwylo'r bobl nad ydynt ei angen ar hyn o bryd. Mae'n argyfwng costau byw. Roedd yn gyllideb anfoesol ac rwy'n credu bod y rhan fwyaf ohonom wedi cael ein synnu gan y gyllideb. Mae'r Ceidwadwyr y tu ôl i mi'n cwyno oherwydd eu bod i'w gweld fel pe baent yn meddwl ei bod yn gyllideb dda. Mae'n rhaid mai hwy yw'r unig rai. Byddwn i gyd wedi gweld yr ymyrraeth gan Fanc Lloegr amser cinio, wrth iddynt gamu i mewn i ddiogelu'r DU rhag ei Llywodraeth ei hun. Nid oes gennyf syniad sut y gall y meinciau y tu ôl i mi gefnogi hynny. A dyfarniad y Gronfa Ariannol Ryngwladol wrth gwrs. Yn amlwg, mae hwnnw'n hynod o ddifrifol. Mae bron yn ddigynsail iddi ymyrryd yn y fath fodd ym musnes un o wledydd y G7. Mae hon yn adeg hollol anghyffredin, ac mae'n drueni fod pethau mor ddifrifol.

Weinidog cyllid, fe wnaethoch chi anghofio crybwyll y ffaith a gyhoeddwyd gan Lywodraeth y DU ddydd Mercher y bydd awdurdodau lleol yn gallu elwa o gymorth gwerth £50 biliwn o'r cap ar brisiau ynni. Pa ymdrechion a wnewch dros awdurdodau lleol fel y gallant fanteisio ar yr arian hwn? Ac a fyddech yn cytuno gyda mi mai'r ffordd orau y gall Llywodraeth y DU dalu'r arian hwn i awdurdodau lleol yw yn uniongyrchol i awdurdodau lleol wrth gwrs, yn hytrach na'i roi i Lywodraeth Cymru a allai frigdorri'r arian hwnnw yn y pen draw?

Nid wyf yn siŵr o ble mae arweinydd y Ceidwadwyr yn credu bod yr arian hwn yn dod. Nid yw Llywodraeth y DU yn rhoi £50 biliwn i unrhyw un. Mae'n £50 biliwn y mae Llywodraeth y DU yn ei wrthbwyso o ran darparu cyllid ychwanegol i'r cwmnïau ynni, nad ydynt ei angen, ac a fydd yn cael ei fenthyg a bydd gweithwyr ar incwm isel yn talu am hynny am amser hir. Felly, ni fydd awdurdodau lleol yn gallu manteisio ar unrhyw arian; nid oes unrhyw arian ychwanegol. Nid arian ychwanegol yw cap ar brisiau.