Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:14 pm ar 4 Hydref 2022.
Diolch, Prif Weinidog. Yn wahanol i lawer o broffesiynau eraill, mae'n rhaid i'r rhai sy'n gweithio o fewn y gwasanaeth iechyd ac sy'n cael cyswllt uniongyrchol â chleifion fod yn ymwybodol o'r effaith y mae eu gwyliau blynyddol yn ei chael ar y rhai y maen nhw'n gofalu amdanyn nhw, yn aml maen nhw'n gorfod cynllunio a threfnu gwyliau blynyddol fisoedd neu hyd yn oed flynyddoedd o flaen llaw. Yn wir, mae'r angen i gymryd cyfnod o absenoldeb salwch neu wyliau blynyddol ar fyr rybudd yn aml iawn yn golygu bod apwyntiadau cleifion yn cael eu canslo. Mae hyn nid yn unig yn rhwystredig i gleifion sydd efallai wedi cymryd gwyliau blynyddol eu hunain i fynd i'r apwyntiad a nawr yn gorfod mynd yn ôl ar y rhestr aros, ond mae hefyd yn golygu nad yw gweithwyr gofal iechyd proffesiynol yn mwynhau unrhyw hyblygrwydd ac yn gorfod gwneud penderfyniadau teuluol anodd—gorfod colli dramâu ysgol neu ddiwrnodau chwaraeon, er enghraifft. Mae hyn yn amlygu ei hun naill ai mewn amgylcheddau gwaith tlotach o'u cymharu â phroffesiynau eraill neu gyda gweithwyr gofal iechyd proffesiynol yn dewis swyddi locwm sydd â'r hyblygrwydd angenrheidiol, yn hytrach na swyddi cyflogedig y GIG. Mae hyn, yn y pen draw, yn fwy costus i'r GIG. Er y gallai fod yna adrannau sydd â systemau rota da, rwy'n gwybod am lawer lle nad yw hynny'n wir, ac mae hwn yn fater sydd wedi'i godi'n barhaus gyda mi gan weithwyr gofal iechyd proffesiynol, sy'n ei chael yn anodd cael digon o hyblygrwydd mewn gwaith i gwrdd â gofynion bywyd. A wnewch chi gytuno â mi, Prif Weinidog, fod hyn yn dangos nad yw Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 yn cael ei chymhwyso'n effeithiol a bod angen gwneud mwy i helpu i ddarparu gwell amodau gwaith ar gyfer ein gweithwyr gofal iechyd proffesiynol? Diolch.