3. Datganiad gan Weinidog yr Economi: Datblygu Economaidd Rhanbarthol

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:40 pm ar 4 Hydref 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:40, 4 Hydref 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch i chi, Dirprwy Lywydd. Rwy'n falch o'r cyfle hwn i roi diweddariad ar y cynnydd yr ydym yn ei wneud i gefnogi datblygiad economaidd rhanbarthol sy'n fwy cadarn mewn amgylchiadau sy'n hynod heriol. Dirprwy Lywydd, ein gweledigaeth ni ar gyfer buddsoddi yn rhanbarthol yw rhoi cefnogaeth i swyddi a thwf mewn cymunedau ledled Cymru. Fe wyddom ni fod y twf cynhwysol a chynaliadwy sy'n ofynnol yn hyn o beth yn ddibynnol ar wneud penderfyniadau yn rhanbarthol sy'n cysylltu blaenoriaethau cenedlaethol â chyfleoedd lleol. Cafodd ein fframweithiau economaidd rhanbarthol eu cynllunio ar y cyd â phartneriaid ym mhob un o'r rhanbarthau, gan gynnwys yr awdurdodau lleol a chyrff rhanbarthol. Maen nhw ar sail tystiolaeth, gyda blaenoriaethau eglur yn cyd-fynd â'n cenhadaeth economaidd.

Mae cysoni lles economaidd rhanbarthol, trafnidiaeth a chynllunio mewn cyd-bwyllgorau corfforedig newydd yn rhoi cyfle o'r newydd i fanteisio ar y gyd-ddibyniaeth sy'n bodoli rhyngddyn nhw. Fe fydd hynny'n cefnogi awdurdodau lleol i gyflawni eu huchelgeisiau rhanbarthol, i ddatblygu economïau rhanbarthol llwyddiannus ac annog twf yn lleol. Yn wir, mae'r pedair bargen ddinesig a thwf yn adlewyrchu'r ymgyrch gyfredol ar gyfer twf cynaliadwy a gweithio mewn partneriaeth arloesol ymhlith partneriaid rhanbarthol. Er bod y cytundebau hyn yn parhau i fod ym more eu hoes i raddau, mae fy swyddogion i, ochr yn ochr â Llywodraeth y DU, yn parhau i weithio yn agos gyda'r pedwar partner cyflenwi rhanbarthol i asesu'r cyfleoedd yn yr achosion busnes a ddatblygwyd dros gyfnod parhad y bargeinion.

Dirprwy Lywydd, mae ein hymrwymiad ni i weithio rhanbarthol yn fuddsoddiad mewn darparu sgiliau mwy integredig hefyd. Gyda llywodraeth a rennir, fe fydd partneriaethau sgiliau rhanbarthol mewn sefyllfa well i ddylanwadu ar fuddsoddiad a darpariaeth sy'n cyfateb i'r galw amdani mewn ffordd sy'n ymateb i gyfleoedd lleol i ehangu gwaith teg.

Mae ein gwaith ni ar draws pob rhanbarth ymhlyg â'r nod cyffredin o sicrhau buddsoddiad yn niwydiannau'r dyfodol, a fydd yn annog swyddi sgiliau uchel sy'n talu yn well. Yn y de-ddwyrain rydym ni'n gweithio gyda Thales i greu campws seibergadernid yng Nglyn Ebwy trwy ein rhaglen Cymoedd Technoleg. Ynghyd â'n partneriaid lleol ni a Phrifysgol Caerdydd rydym ni'n buddsoddi yn ein cryfderau ac yn cefnogi busnesau newydd newydd ym maes seiberddiogelwch. Yfory, fe fyddaf i mewn seremoni arloesol ar gyfer y buddsoddiad diweddaraf yn y diwydiant lled-ddargludyddion, sy'n creu cannoedd ar gannoedd o swyddi newydd sy'n talu yn dda.

Yn y gogledd, rydym ni wedi sefydlu Cwmni Egino i ddilyn datblygiadau newydd uchelgeisiol yn Nhrawsfynydd, yn cynnwys adweithyddion modiwlar bychain i gynhyrchu trydan carbon isel ac adweithydd ymchwil meddygol i helpu gyda diagnosis a thriniaeth canser a mwy.

Yn y canolbarth, fe lwyddodd gweithio ar y cyd ein helpu ni i sicrhau mwy na 100 o swyddi gyda chymorth i wneuthurwr partiau modurol, y Marrill Group yn Llanfyllin ym Mhowys. Ac ym Mharc Ynni Baglan, fe welsom ni pa mor llwyddiannus y bu gweithio mewn partneriaeth gadarn sy'n ymblethu o ran lliniaru'r bygythiad gwirioneddol o ddifrod ofnadwy i fusnesau a theuluoedd. Yn ogystal â chyhoeddi achos cyfreithiol, bu Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda'r awdurdod lleol, Dŵr Cymru a busnesau lleol i sicrhau pŵer i'r parc ynni ac achub cannoedd o swyddi.

Rydym ni'n bwrw ymlaen hefyd ag ymrwymiad ein cytundeb cydweithredu ni i gyd-gynhyrchu cam 2 y rhaglen Arfor ochr yn ochr â phartneriaid yn yr awdurdodau lleol. Fe gaiff hyn ei gefnogi gan adnoddau ychwanegol, gyda £11 miliwn ar gyfer cyfnod o dair blynedd hyd at 2024-25. Rhagwelir cyhoeddiad pellach yn y dyfodol agos.

Dirprwy Lywydd, rydym ni'n parhau i weithio gyda'r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd ar bolisïau rhanbarthol. Yng nghyd-destun y cytundeb cydweithio gyda Phlaid Cymru, fe fydd yr OECD yn canolbwyntio ar gefnogi Arfor a'r Cymoedd drwy eu prosiect cyfredol nhw. Bydd yr OECD yn edrych ar fodelau dyluniad ar gyfer cydweithio rhwng llywodraethau lleol, sy'n cynnwys cyfleoedd i ddatblygu cydweithio mewn rhanbarthau gyda chymunedau'r Cymoedd. Rwy'n edrych ymlaen at weithio tuag at fodel sy'n dod â'r rhai sy'n gwneud penderfyniadau a deiliaid y gyllideb at ei gilydd yn barhaol ar gyfer gwneud y gorau o'n gallu ni gyda'n gilydd i ddiogelu canlyniadau economaidd cryfach, hirdymor ledled cymunedau'r Cymoedd.