Part of the debate – Senedd Cymru am 4:37 pm ar 4 Hydref 2022.
Diolch i’r Dirprwy Weinidog am y cyhoeddiad yma. Mae hyn yn newyddion arbennig o dda, onid ydy? Mae’n rhoi statws, mae'n cydnabod pwysigrwydd ardal, tirlun, technoleg a phobl yr ardal yna o Gymru, nid yn unig i hanes Cymru, ond i hanes y byd, ac mae’n dangos hanes ardal yn teithio o ardal amaethyddol i fod yn un diwydiannol, ac wrth gwrs, heddiw yn un, yn rhannol yn ôl-ddiwydiannol. A dwi'n edrych ar Ddwyfor Meirionnydd a hanes chwarel Bryn Eglwys yn Abergynolwyn a rheilffordd Talyllyn sydd ynghlwm â hwnna, y ddinas llechi Blaenau Ffestiniog a rôl Bro Ffestiniog, ac, wrth gwrs, y porthladd a gariodd y llechi i’r byd, i Awstralia, i'r Unol Daleithiau, i Ddenmarc, ac yn y blaen—Porthmadog, a rôl Port yn yr hanes hwnnw. Mae’n rhywbeth i’w ddathlu a sicrhau ein bod ni'n rhoi ar gof a chadw ac yn cymryd pwynt Sam ynghynt o ran sut mae plant yn mynd i elwa, ac mae eisiau i ni roi ar gofnod fan hyn y gwaith rhagorol ddaru'r prosiect yma wneud efo Lle-CHI, a sicrhau bod plant yn cael budd yn dysgu, a phobl ifanc yr ardal.
Felly, ar hynny, o ran pwy sy’n cael budd o’r statws yma, gaf i ofyn ichi beth fyddwch chi’n ei wneud i sicrhau—o ran yr incwm sy'n mynd i ddod ac o ran y budd twristiaeth, beth fyddwch chi’n gwneud i sicrhau mai’r cymunedau yma fydd yn cael budd economaidd o’r buddsoddiadau ac o’r statws UNESCO newydd yma?