Gwasanaethau Cyhoeddus ym Mlaenau Gwent

Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:32 pm ar 11 Hydref 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 1:32, 11 Hydref 2022

(Cyfieithwyd)

Wel, Llywydd, rwy'n rhoi sicrwydd i'r Aelod y bydd Llywodraeth Cymru yn gwneud popeth o fewn ein pwerau i amddiffyn pobl ym Mlaenau Gwent ac mewn rhannau eraill o Gymru rhag yr ymosodiadau hyn arnom. Llywydd, nid wyf yn credu ei bod yn bosibl gorbwysleisio'r difrifoldeb sy'n wynebu economi'r DU heddiw. Neithiwr, llithrodd y bunt ymhellach ar farchnadoedd rhyngwladol, a phan fydd Banc Lloegr yn ymyrryd a rhoi datganiad i ddweud mai'r rheswm eu bod yn gorfod ymyrryd yw oherwydd bod 'risg ddiriaethol' i sefydlogrwydd ariannol y DU—mae Banc Lloegr yn dewis pob un gair gyda'r gofal a'r pwyll mwyaf—nid yw hwn yn sylw ffwrdd-â-hi, Llywydd; dyna ddatganiad o Fanc Lloegr sy'n arwydd i bawb arall pa mor ddifrifol yw sefyllfa economi'r Deyrnas Unedig.

Neithiwr crynhodd Jim Pickard, y newyddiadurwr uchel ei barch y Financial Times, a arferai gwmpasu Cymru yn rhan o'i rawd, pan ofynnwyd iddo beth y mae hyn i gyd yn ei olygu, dywedodd y bydd yn golygu'r tri pheth hyn: bydd cyfraddau morgeisi yn parhau i gynyddu, bydd costau benthyca'r Llywodraeth yn cynyddu'n sydyn, a bydd cronfeydd pensiynau unwaith eto mewn argyfwng. Ac mae amcangyfrif y Sefydliad Astudiaethau Cyllid y bore yma o doriad o £60 biliwn mewn un flwyddyn mewn gwariant cyhoeddus yn golygu toriadau go iawn yma yng Nghymru. Maen nhw'n amcangyfrif toriad o 15 y cant mewn cyllidebau adrannol. Llywydd, byddai toriad o 15 y cant i gyllideb Llywodraeth Cymru yn rhywbeth na welwyd hyd yn oed yn ystod dyddiau tywyllaf cyni, ac rwyf eisiau dweud mewn modd difrifol heddiw, os wynebwn ni doriadau ar y raddfa honno, rydym yn sôn am filoedd ar filoedd o bobl yn colli eu swyddi mewn gwasanaethau cyhoeddus ledled Cymru, gyda'r holl effaith fydd hynny yn ei gael ar fywydau'r bobl hynny sy'n dibynnu ar y gwasanaethau hynny. Rydym yn wynebu canlyniadau mwyaf difrifol y penderfyniadau a wnaed dim ond ychydig wythnosau yn ôl. A'r ateb yw bod yn rhaid i Lywodraeth y DU—mae'n rhaid iddi—newid cwrs. Rhaid iddi wneud yr hyn a ddywedodd Rishi Sunak bod angen ei wneud yn ystod yr etholiad arweinyddiaeth gyda Liz Truss. Beth ddwedodd e? 'Os nad ni yw'r blaid arian cadarn, dydw i ddim yn gweld diben i'r Blaid Geidwadol.' A does dim arian cadarn yn unman i'w gael o dan Lywodraeth Liz Truss.