5. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Ymdrin â Feirysau Anadlol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:13 pm ar 11 Hydref 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 4:13, 11 Hydref 2022

Diolch i'r Gweinidog am y datganiad heddiw. Dwi'n cytuno'n gyffredinol efo'r cynllun fel y mae wedi cael ei amlinellu gan y Gweinidog heddiw. Mae'r Gweinidog yn iawn, wrth gwrs, i ddweud bod COVID ddim wedi ein gadael ni, bod hwnnw'n dal yn gysgod, a'r cysgod yn cynyddu, ac wrth gwrs, mae hi'n bryder y gallai'r ffliw gymryd gadael y gaeaf yma mewn ffordd nad ydy o wedi ei wneud ers sawl blwyddyn. Dwi yn ddiolchgar i Dr Harri Pritchard a'r tîm yng Nghanolfan Iechyd Amlwch am roi fy mrechiad ffliw i fi, ac rydw innau hefyd, wrth gwrs, fel pawb yma, yn annog y rheini sydd yn gymwys i gael y brechiad—y rhai sydd dros 50 oed, y rhai oedd yn gorfod gwarchod mewn rhyw ffordd neu'i gilydd yn ystod y pandemig—i fynd a gwneud yn siŵr eu bod nhw'n cael y brechiad hwnnw ac i gysylltu efo meddyg teulu neu fferyllfa.

Eisiau gofyn un cwestiwn syml ydw i ynglŷn â'r impact y gallai cynnydd mewn cyflyrau anadlol drwy COVID a'r ffliw a'r firysau eraill ei gael ar y gwasanaeth iechyd. Dwi'n wirioneddol bryderu bod y Gweinidog yn dal yn dweud wrthym ni ei bod hi'n hyderus o gyrraedd targedau'r Llywodraeth o ran rhestrau aros, ei bod hi'n ffyddiog y byddwn ni'n cyrraedd y pwynt erbyn diwedd eleni na fydd unrhyw un yn aros mwy na blwyddyn am apwyntiad claf allanol am y tro cyntaf. Dydyn ni ddim yn agos at fod ar y trywydd tuag at gyrraedd y targed hwnnw, ac os ydyn ni'n gweld pwysau ychwanegol oherwydd cyflyrau anadlol, mae'r pwysau yn mynd i fod yn fwy fyth, yn ei gwneud hi'n anos i gyrraedd at y targed. Felly, pa bryd bydd y Gweinidog yn gwneud asesiad i weld beth ydy'r impact mae cyflyrau anadlol yn ei gael ar allu’r Llywodraeth i gyrraedd at y targedau yna? Achos beth dwi angen ei wybod ydy bod y Llywodraeth yn barod i ailasesu yn ddigon buan, newid cyfeiriad yn ddigon buan, neu mi fydd holl asgwrn cefn cynlluniau’r Llywodraeth i ddod â rhestrau aros i lawr, amseroedd aros i lawr, yn dioddef.