Gyda'r buddsoddiad hwn, rydym wedi trawsnewid gwasanaethau a weithredir ar ddechrau'r strategaeth. Mae hyn yn cynnwys creu timau iechyd meddwl sylfaenol lleol ledled Cymru, timau datrys argyfwng a thrin yn y cartref, gwasanaethau cyd-gysylltu seiciatrig a thimau amenedigol cymunedol. Rydym hefyd wedi sefydlu un pwynt cyswllt ar gyfer gwasanaethau iechyd meddwl plant a phobl ifanc er mwyn gwella hygyrchedd, ac rydym wedi gwreiddio Mesur Iechyd Meddwl (Cymru) 2010, darn unigryw o ddeddfwriaeth sy'n darparu'r fframwaith i wella gwasanaethau iechyd meddwl yng Nghymru. Rydym hefyd wedi sefydlu uned mamau a babanod yn ne Cymru ac rydym yn bwrw ymlaen â'n hymrwymiad i wella mynediad at y gwasanaethau hyn yn y gogledd.

Rydym wedi ehangu cefnogaeth yn sylweddol ar lefelau haen 0/1 i ddarparu mynediad hawdd i ystod o gefnogaeth ac i osgoi uwchgyfeirio i gefnogaeth arbenigol pan fo hynny'n briodol. Mae hyn yn cynnwys trwy ein llinell gymorth 24/7 CALL a therapi ymddygiad gwybyddol ar-lein. Mae'r gwasanaethau hyn ar eu pen eu hunain wedi derbyn tua 97,000 o gysylltiadau ers mis Medi 2020. Rydym hefyd wedi dechrau cyflwyno cyngor iechyd meddwl brys yn raddol drwy 111, a fydd yn darparu mynediad ar unwaith i gyngor gan weithiwr iechyd meddwl proffesiynol. Rwy'n disgwyl i bob bwrdd iechyd fod wedi cychwyn cyflwyno bob yn dipyn tuag at fod â staff ar gael 24/7 erbyn y Nadolig.

Fodd bynnag, rydym yn cydnabod pwysigrwydd ymyrraeth gynnar a bod â dull system gyfan o wella iechyd meddwl a llesiant. Rydym wedi creu rhaglen iechyd ac addysg ar y cyd a dull gweinidogol ar y cyd, wedi'i ddatblygu o amgylch ysgolion, i ddarparu dull system gyfan o ran iechyd meddwl emosiynol a llesiant. Wrth gyflawni ein hymrwymiad yn ein rhaglen lywodraethu, rydym hefyd yn cyflwyno mewngymorth CAMHS mewn ysgolion ledled Cymru i sicrhau bod problemau yn cael eu nodi a chefnogaeth yn cael ei darparu'n gynharach.

Mae cynnydd da bellach wedi'i wneud gyda deddfwriaeth allweddol sy'n sail i'n hagenda, ac rydym bellach wedi ymgynghori ar y rheoliadau drafft i Gymru i gefnogi gweithredu Deddf Galluedd Meddyliol (Diwygio) 2019 a'r mesurau diogelu rhag colli rhyddid.

Mae atal hunanladdiad yn parhau i fod yn un o'n prif flaenoriaethau. Rydym wedi targedu £1 miliwn yn ychwanegol yn 2022-23 i gefnogi'r gwaith hwn. Ym mis Ebrill 2022, gweithredodd Llywodraeth Cymru, mewn partneriaeth â'r heddlu, GIG ac Iechyd Cyhoeddus Cymru, y system arolygu hunanladdiad amser real. Bydd y system hon yn darparu gwybodaeth hanfodol i gryfhau gwaith ataliol, sicrhau cefnogaeth gyflym ac adnabod tueddiadau neu glystyrau.

Gallaf gyhoeddi heddiw y byddwn erbyn diwedd y mis yn lansio ymgynghoriad ar ganllawiau newydd i gefnogi pobl sydd wedi dioddef profedigaeth drwy hunanladdiad, neu sy'n agored iddo neu wedi'u heffeithio ganddo. Mae'r canllawiau wedi cael eu llywio gan safbwyntiau pobl sy'n cael eu heffeithio gan hunanladdiad a'u nod yw sicrhau ymateb mwy tosturiol, gan gynnig cefnogaeth ymarferol ac emosiynol, ar y gwahanol gamau ar y daith honno. Bydd rhoi'r canllawiau hyn ar waith yn bwyslais allweddol ar ôl yr ymgynghoriad.

Mae ein strategaethau 10 mlynedd presennol 'Law yn Llaw at Iechyd Meddwl' a 'Siarad â mi 2' yn seiliedig ar egwyddor gweithio mewn partneriaeth ar draws Llywodraeth, y sector gyhoeddus a'r trydydd sector i wella iechyd meddwl yng Nghymru. Rydym wedi ymrwymo i werthusiad annibynnol o'r strategaethau i asesu eu heffaith a llywio ein camau nesaf. Comisiynwyd y gwerthusiad hwn ym mis Medi 2021, ac mae'r tîm gwerthuso wedi ymgysylltu'n eang â defnyddwyr gwasanaeth, darparwyr a rhanddeiliaid allweddol. Mae'r tîm wedi cynnal cyfweliadau manwl a digwyddiadau gweithdai gyda rhanddeiliaid ledled Cymru a gyda defnyddwyr gwasanaeth, gofalwyr ac ymarferwyr rheng flaen. Byddaf yn cyhoeddi datganiad ysgrifenedig yn fuan, pan fydd canfyddiadau'r gwerthusiad yn barod i'w cyhoeddi.

Heddiw rwy'n cyhoeddi, yn dilyn yr ymgysylltu a'r gwerthusiad cynhwysfawr hwn, bod gwaith bellach ar y gweill i ddatblygu strategaethau'r dyfodol. Mae'n hanfodol ein bod ni bellach yn dysgu o ganfyddiadau'r gwerthusiad, yn adeiladu ar ein cynnydd, yn gwneud y defnydd gorau o'n hadnoddau ac yn datblygu gwasanaethau iechyd meddwl o'r radd flaenaf sy'n diwallu anghenion a galw'r dyfodol. Bydd y prif ganfyddiadau o'r gwerthusiad yn helpu i arwain a llywio ein pwyslais a'n blaenoriaethau wrth ddatblygu'r strategaethau nesaf a bydd fy swyddogion nawr yn ymgysylltu ymhellach i ehangu ar yr ymchwil a'r dystiolaeth hon. Rwy'n ymroddedig i ddull cwbl gynhwysol a sicrhau bod llais y dinesydd a phrofiad byw y rhai sy'n defnyddio ein gwasanaethau iechyd meddwl yn cael eu hadlewyrchu yn nyluniad ein gwasanaethau yn y dyfodol.

Un o'r blaenoriaethau allweddol fydd datblygu gweithlu iechyd meddwl cynaliadwy ac amrywiol trwy weithredu cynllun gweithlu iechyd meddwl strategol Addysg a Gwella Iechyd Cymru a Gofal Cymdeithasol Cymru. Rydw i eisiau gweld gwell integreiddio gwasanaethau iechyd meddwl, gan adeiladu ar y gwaith rydyn ni wedi'i wneud i ymgorffori iechyd meddwl yn y rhaglen strategol ar gyfer gofal sylfaenol a'r rhaglen gofal brys ac argyfwng, ac, wrth gwrs, pwyslais ar anghydraddoldebau a mynediad at gymorth iechyd meddwl.

Er bod yn rhaid i ni ganolbwyntio ar weithio, atal ac ymyrraeth gynnar draws-Lywodraethol, mae angen i ni hefyd osod gweledigaeth glir ar gyfer gwasanaethau iechyd meddwl arbenigol i sicrhau bod y lefel hon o gefnogaeth ar gael yn agosach at adref. Yn yr holl waith hwn, rwy'n disgwyl adeiladu ar y trefniadau ymgysylltu â defnyddwyr gwasanaeth sydd bellach wedi'u sefydlu'n gadarn, gan gynnwys ein fforwm defnyddwyr gwasanaeth cenedlaethol a gofalwyr.

Dim ond ychydig o feysydd pwyslais yw'r rhain, ond rydym yn disgwyl gweld ymgysylltu sylweddol â phartneriaid yn y sectorau statudol a'r trydydd sector, yn ogystal â defnyddwyr gwasanaeth eu hunain, wrth i ni ddatblygu'r strategaethau olynol. Bydd yn bwysig gwneud hyn mewn ffordd ystyrlon, ac rwy'n disgwyl i'r gwaith hwn gael ei wneud yn ystod 2023, gyda'r bwriad o gyhoeddi strategaeth ddrafft ar gyfer ymgynghori tua diwedd 2023. Edrychaf ymlaen at roi'r wybodaeth ddiweddaraf i Aelodau ar y cynnydd gyda'r gwaith pwysig hwn.