Part of the debate – Senedd Cymru am 3:16 pm ar 19 Hydref 2022.
Gallaf, mae hynny'n gywir. Mae'r ffaith bod y Bil wedi ymddangos ar yr amserlen seneddol mor gyflym wedi golygu na welsom ddim ohono ymlaen llaw.
Fel roeddwn am fynd ymlaen i ddweud, mae ein hegwyddorion Cabinet fodd bynnag yn nodi sefyllfaoedd lle gallai fod yn briodol gwneud darpariaeth mewn Bil DU er mwyn gallu cyrraedd atebion pragmatig mewn modd amserol, gan barchu cymhwysedd deddfwriaethol y Senedd ar yr un pryd drwy broses y cydsyniad deddfwriaethol. Mae'r egwyddorion hyn yn amlwg yn berthnasol yn yr achos hwn.
Rwy'n ystyried bod y cymorth y mae'r Bil hwn yn ei ddarparu yn bwysig ac ni allwn fforddio oedi cyn rhoi cymorth ynni i bobl sydd ei angen yn enbyd y gaeaf hwn. Mae cymalau 13 ac 14 yn canolbwyntio ar roi pwerau i'r Ysgrifennydd Gwladol i gynorthwyo pobl i dalu costau ynni. Mae'r cymalau hyn hefyd yn galluogi'r Llywodraeth i gynorthwyo aelwydydd a chwsmeriaid annomestig. Tra bod Llywodraeth y DU yn bwriadu cyflawni'r rhan fwyaf o'i chymorth drwy gyflenwyr trydan a nwy trwyddedig, mae wedi gwneud darpariaeth drwy gymal 15 yn galluogi gwneud rheoliadau ynghylch rôl cyrff eraill, gan gynnwys awdurdodau lleol, yn y broses o roi cymorth tuag at gostau ynni. Mae hon yn ddarpariaeth bwysig gan ei bod yn rhoi rôl i gyrff dynodedig eraill ddarparu cymorth ar gyfer costau ynni. Ni ddylid disgwyl i ni dalu costau awdurdodau lleol i ddarparu'r cymorth hwn. Rwyf wedi gofyn am sicrwydd gan yr Ysgrifennydd Gwladol y bydd y gost o gyflawni'n cael ei darparu'n llawn gan Lywodraeth y DU i weithredu hyn yng Nghymru. Bydd is-ddeddfwriaeth yn nodi'r manylion ar gyfer y trefniadau hyn. Gelwais ar Lywodraeth y DU i sicrhau y bydd unrhyw sefydliad sy'n gweinyddu'r cynllun, gan gynnwys y rhai sy'n cyflawni'r swyddogaeth hon ar ran awdurdodau lleol, yn derbyn yr holl gyllid sydd ei angen i gyflawni'r ddyletswydd.
Mae cymal 19 yn darparu y dylai'r Ysgrifennydd Gwladol gael pwerau galluogi i osod gofynion ar bersonau y darperir cymorth gyda phrisiau ynni iddynt fel eu bod yn cael eu trosglwyddo i fod o fudd i'r defnyddiwr terfynol. Mae hyn yn hanfodol er mwyn diogelu defnyddwyr ynni rhag cyfryngwyr a allai fethu trosglwyddo'r cymorth hwn fel arall. Efallai y bydd angen i rai awdurdodau lleol gontractio'r gwaith hwn, ac mae angen caniatáu hynny'n benodol er mwyn sicrhau bod y cynllun yn cael ei gyflawni'n effeithiol yng Nghymru. Yn olaf, mae cymal 22 yn rhoi pwerau i'r Ysgrifennydd Gwladol roi cyfarwyddiadau i ddeiliaid trwyddedau ynni mewn ymateb i'r argyfwng ynni neu'n gysylltiedig â'r Bil neu bethau a wneir oddi tano.
Felly, Lywydd, wrth orffen, rwy'n argymell bod yr Aelodau'n cefnogi'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol mewn perthynas â'r Bil prisiau ynni fel y gall pobl Cymru gael cymorth ariannol yn effeithiol gyda chost uchel ynni y gaeaf hwn. Diolch.