Part of the debate – Senedd Cymru am 3:28 pm ar 19 Hydref 2022.
Ni allaf ddeall dadl Janet Finch-Saunders mai deddfwriaeth frys yw hon; rydym yn gwybod am y cynnydd mawr ym mhrisiau ynni ers diwedd mis Chwefror, felly nid yw hon yn sefyllfa frys.
Nawr, ni fyddai neb yn dadlau yn erbyn y cynnig i roi cymorth ar unwaith gyda'r prisiau ynni sy'n codi i aelwydydd a busnesau, ond nid yw'r fframwaith deddfwriaethol a gynigiwyd gan Lywodraeth y DU yn ateb cynaliadwy. Mae'r syniad fod hon yn ddeddfwriaeth bwysig yn chwerthinllyd. Rhaid inni weld hyn trwy lens y rhwymedigaethau sero net sydd gennym a'r argyfwng hinsawdd sy'n mynd i ddisgyn ar bob un ohonom. Nid wyf yn gweld unrhyw beth cadarn yn y cynnig hwn i annog cynhyrchwyr ynni i fuddsoddi mewn mwy o ynni adnewyddadwy, i gyflymu'r broses o bontio oddi wrth nwy. Mewn gwirionedd, rwy'n gweld ymosodiad ar gynhyrchwyr ynni adnewyddadwy, drwy sicrhau bod rhaid iddynt gyfrannu rhagor ac nad ydynt yn elwa cymaint o'r contractau y maent wedi'u cael. Ond fel y dywedodd y Gweinidog yn ei memorandwm esboniadol, mae'n wir fod angen diwygio'r farchnad ynni, gan gynnwys y ffordd y cyllidwn ynni adnewyddadwy. Felly, rwy'n deall eich bod wedi cydnabod hynny, ond y broblem yma yw nad oes dim i ddatgysylltu'r gost ynni i ddefnyddwyr o bris cyfredol diweddaraf a drutaf y farchnad am nwy, sef y ffordd y mae Ofgem yn gosod y prisiau hyn. Ac nid oes unrhyw beth i annog pobl i fuddsoddi eu helw, gan gynnwys elw'r cwmnïau olew a nwy, i bontio i ynni adnewyddadwy fel y mae angen i bawb ohonom ei wneud.
Felly, tybed a wnaiff y Gweinidog ddweud wrthym yn ei hateb pa drafodaethau, os o gwbl, a gawsoch gyda Llywodraeth y DU—nid am y ddeddfwriaeth benodol hon sydd newydd lanio, yn amlwg—sy'n cyd-fynd â'n rhwymedigaethau sero net. A diolch i'r Aelod Rhys ab Owen am dynnu sylw at bryder Tŷ'r Arglwyddi ynglŷn ag adran 22, sef y grym i wrthod Ofgem. Mae'r holl beth yn destun pryder mawr iawn. Nid wyf yn bwriadu pleidleisio yn ei erbyn, oherwydd rwy'n gwybod bod cartrefi a busnesau'n dibynnu ar hyn, ond mae'n rhaid inni gael rhyw fath o gynllun ar gyfer y dyfodol, ac ni allwn barhau fel hyn. Mae'n rhywbeth a roddwyd at ei gilydd ar y funud olaf—efallai i dynnu sylw oddi ar bethau eraill sy'n digwydd.