Part of the debate – Senedd Cymru am 5:16 pm ar 25 Hydref 2022.
Dirprwy Weinidog, mae'r golygfeydd rydyn ni wedi bod yn eu gweld yn digwydd yn Ynys Môn dros y dyddiau diwethaf yn gwbl annerbyniol ac, os caf fentro dweud, y gellid bod wedi eu hosgoi. Mae'n rhaid i mi ddweud, o'r eiliad y caeodd y bont yn sydyn yn hwyr brynhawn Gwener, mae anhrefn llwyr wedi bod yn yr ardal, gyda gyrwyr, cerddwyr a seiclwyr wedi'u gadael yn sownd. Mae fy mewnflwch wedi bod yn llawn negeseuon, ac rydw i wedi fy lleoli yn y de-ddwyrain. Bydd cau'r bont ar y funud olaf heb rybudd ymlaen llaw am yr hyn a allai fod yn bedwar mis nid yn unig yn taro trigolion, ymwelwyr a chymudwyr, ond hefyd busnesau gweithgar yn yr ardal. Wrth gwrs, Dirprwy Weinidog, mae diogelwch yn hollbwysig—dydw i ddim yn mynd i'w wadu am un eiliad—ond sut ar y ddaear ydyn ni ond bellach yn ymwybodol o wendidau strwythurol yma heddiw? Dylai pont 200 mlwydd oed, sy'n cael ei defnyddio gan bron i 50,000 o gerbydau bob dydd, gael ei harchwilio'n rheolaidd, nid bob chwe blynedd. Pe bai'r broblem hon wedi cael ei chodi ynghynt, gellid bod wedi rhoi rhybudd o flaen llaw a byddai pobl Ynys Môn wedi gallu gwneud trefniadau amgen. Bellach mae disgwyl i fodurwyr ddefnyddio pont Britannia tra bod Pont Menai ar gau. Yn syml, nid yw hyn yn mynd i weithio, Dirprwy Weinidog, yn enwedig nawr wrth i ni fynd i'r gaeaf, pan fydd pont Britannia ar gau yn rheolaidd oherwydd gwyntoedd cryfion. Beth sy'n digwydd os bydd pont Britannia yn gorfod cau tra bod Pont Menai ar gau? Mae rhai o fy nghydweithwyr yma, a fy nghydweithiwr anrhydeddus Virginia Crosbie yn San Steffan, wedi bod yn cael ymosodiadau ar y cyfryngau cymdeithasol gan eich Plaid Lafur chi dros y saga wael hon. Mae'r Blaid Lafur, sy'n amlwg heb wir ddealltwriaeth o'r sefyllfa, wedi bod yn honni bod hyn yn broblem i Lywodraeth y DU, oherwydd ei fod yn cynnwys cwmni o'r enw UK Highways A55 Limited—[Torri ar draws.]