Part of the debate – Senedd Cymru am 2:30 pm ar 8 Tachwedd 2022.
Trefnydd, a gaf i ofyn am yr wybodaeth diweddaraf gan Lywodraeth Cymru am gynnydd sy'n cael ei wneud ar brosiect ffordd Blaenau'r Cymoedd, ac ar ddau fater yn benodol? Yn gyntaf, hoffwn i ofyn am yr wybodaeth ddiweddaraf am y newyddion diweddar y bydd darn wyth milltir o Flaenau'r Cymoedd, yr A465, yn wynebu cyfres o achosion o fod ar gau yn ystod y 18 mis nesaf. Bydd y ffordd rhwng cylchfan Brynmawr a chylchfan Hardwick ar gau o bryd i'w gilydd drwy'r cyfnod hwnnw, gyda dargyfeiriad 25 milltir o hyd gan fynd â theithiau a oedd yn 10 munud hyd at 40 munud i'w chwblhau. Yn amlwg, bydd hyn yn amharu'n aruthrol ar drigolion a busnesau, ac mae nifer o etholwyr eisoes wedi bod mewn cysylltiad i leisio eu pryderon difrifol am yr effaith y bydd hyn yn ei gael arnyn nhw a'u cymunedau. Trefnydd, nid dyma fydd y tro cyntaf i waith ffordd amharu ar bethau, ac mae etholwyr yn mynd yn fwy rhwystredig fyth. Felly, a wnaiff y Llywodraeth esbonio pa waith sy'n cael ei wneud a pham, a sut y bydd unrhyw darfu parhaus yn cael ei liniaru?
Y pwynt arall yr hoffwn i ei godi yw cael yr wybodaeth ddiweddaraf ynghylch a yw busnesau wedi cael iawndal teg am golledion a gafodd eu hachosi gan waith ffordd sy'n gysylltiedig â'r prosiect. Yn gynharach eleni, cysylltodd busnesau lleol â mi gyda'u pryderon nad oedd iawndal wedi'i dderbyn er gwaethaf addewidion gan y Llywodraeth bod cymorth ariannol ar gael. Ac felly byddwn i'n gwerthfawrogi pe bai'r Llywodraeth yn gallu amlinellu faint sydd wedi ei dalu hyd yn hyn a faint sy'n ddyledus.