7. Rheoliadau Treth Trafodiadau Tir (Bandiau Treth a Chyfraddau Treth) (Cymru) (Diwygio) 2022

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:33 pm ar 8 Tachwedd 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 4:33, 8 Tachwedd 2022

Mi fyddwn ni'n cefnogi'r rheoliadau yma. Rŷn ni'n teimlo eu bod nhw'n raddfeydd derbyniol. Mae'n berffaith iawn bod anghenion Cymru yn cael eu hadlewyrchu yn y modd yma, yn wahanol, wrth gwrs, i anghenion rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig. Dyna yw diben datganoli. Mae yn siomedig, fel roedd y Gweinidog yn amlygu eto, bod yna ddim cydweithredu wedi bod o safbwynt Llywodraeth y Deyrnas Unedig wrth baratoi ar gyfer y newid yma. Mae yn codi'r cwestiwn: a fyddwn ni'n wynebu gwneud hyn eto ar ôl 17 Tachwedd? Efallai gall y Gweinidog ddweud wrthym ni os oes unrhyw drafodaethau wedi bod yn digwydd neu yn digwydd yng nghyd-destun yr hyn fydd yn cael ei gyhoeddi gan y Canghellor yn San Steffan ar y diwrnod hwnnw.

Dŷn ni wrth gwrs yn croesawu'r ffaith bod yna raddfeydd uwch i rai mathau o eiddo. Dŷn ni hefyd wrth gwrs yn cydnabod bod codi'r trothwy, fel roedd llefarydd y Ceidwadwyr yn sôn amdano fe, yn rhywbeth fyddwn ni i gyd yn hoffi ei weld yn digwydd, ond mae yna gytbwysedd sydd angen ei daro rhwng amddiffyn ffynonellau refeniw, yn enwedig yng nghyd-destun toriadau sy’n dod o gyfeiriad San Steffan. Allwch chi ddim cael eich cacen a'i bwyta hi—i gyfieithu idiom Saesneg; dwi i ddim yn siŵr os ydy hynny'n gweithio yn Gymraeg, ond dwi'n siŵr eich bod chi'n cael y sentiment.

Yr unig bwynt arall y byddwn i yn awyddus i'w wneud, wrth gwrs, yw jest i edrych ar y darlun ehangach. Mae awgrymiadau wedi cael eu gwneud ynglŷn â gwneud defnydd tipyn mwy creadigol o’r dreth trafodion tir wrth drio annog gwireddu polisïau y Llywodraeth yma hefyd. Dwi'n meddwl yn benodol ynglŷn â'r awgrym y dylid edrych ar gynnig gostyngiadau, neu ad-daliadau, o safbwynt y dreth yma ar eiddo sydd naill ai’n cael eu gwella o safbwynt lefel effeithlonrwydd ynni cyn eu gwerthu nhw, neu wrth gwrs yn y cyfnod efallai flwyddyn neu ddwy ar ôl eu gwerthu nhw, a bod modd i unigolion sydd yn cyflawni hynny gael rhyw fath o ad-daliad neu ostyngiad, oherwydd dyna’r cyfnod, wrth gwrs, pan fo pobl yn buddsoddi mewn gwaith ar eu cartrefi, a dwi yn meddwl y gallai’r dreth yma weithio’n galetach o safbwynt annog pobl i 'retrofit-o' eu cartrefi, ac wrth gwrs, fel cydnabyddiaeth am hynny wedyn, bod y dreth yn cael ei defnyddio i annog y math yna o weithredu. Diolch.