Rwy'n ddiolchgar am y cyfle i gyfrannu at y ddadl hon. Mae gan fy etholaeth yng Ngorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro hanes milwrol balch sy'n dyddio'n ôl dros ganrifoedd. Mae tref Doc Penfro wedi bod yn gartref i'r tri rhan cyfansoddol o'n lluoedd arfog. Am 113 o flynyddoedd, o 1815, bu'n gartref i iard ddociau brenhinol a adeiladodd bum cwch hwylio brenhinol a 263 o longau'r Llynges Frenhinol. Am 120 mlynedd yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg a'r ugeinfed ganrif, roedd hefyd yn dref garsiwn a oedd yn lletya catrodau o bob rhan o'r gwasanaethau, ac am yn agos i 30 mlynedd, yn hanner cyntaf yr ugeinfed ganrif, roedd yn ganolfan i'r Awyrlu, ac, ar un adeg, hi oedd y ganolfan weithredol fwyaf ar gyfer cychod hedfan yn y byd—cartref y Sunderland. Mae fy etholaeth hefyd yn gartref i ardal hyfforddi Castellmartin, un o ddim ond dau faes hyfforddi cerbydau arfog yn y Deyrnas Unedig; maes tanio Pentywyn; ac maes amddiffyn awyr Maenorbŷr—safleoedd hanfodol wrth sicrhau bod ein lluoedd arfog wedi'u hyfforddi i'r safon uchaf ar gyfer yr adeg pan gânt eu galw i wasanaethu.

Gyda phresenoldeb y lluoedd arfog mor gryf, mae fy etholaeth hefyd yn gartref i nifer o gyn-filwyr—cyn-filwyr fel Barry John MBE, sylfaenydd Oriel y VC, sy'n helpu cyn-filwyr a'r rhai yn y gymuned ehangach drwy eu cael i gymryd rhan mewn amrywiaeth o brosiectau celf. Ac fel rydym ni wedi clywed y prynhawn yma, yn gynharach eleni fe wnaethon ni groesawu Cyrnol James Phillips o sir Benfro fel Comisiynydd Cyn-filwyr Cymru, sydd eisoes yn cael effaith gadarnhaol o ran cefnogi ein cymuned o gyn-filwr.

Mae eleni wedi bod yn enghraifft berffaith o'r swyddogaeth bwysig sydd gan ein lluoedd arfog mewn ardaloedd o wrthdaro ledled y byd a hefyd mewn dyletswyddau heddwch a seremonïol gartref: eu swyddogaeth wrth gefnogi a hyfforddi lluoedd Wcrainaidd cyn ac yn dilyn goresgyniad Rwsia, ac rwyf hefyd yn cymeradwyo'r lluoedd arfog am eu proffesiynoldeb ac am eu manwl-gywirdeb wrth weithredu eu dyletswyddau yn y seremoni brudd a ddilynodd farwolaeth y diweddar Frenhines Ei Mawrhydi Elizabeth II.

Rwy'n siŵr bod gan Aelodau eraill, fel fi, berthnasau neu ffrindiau agos sydd wedi gwasanaethu neu'n parhau i wasanaethu. Mae Dydd y Cofio yn rhoi cyfle i ni ddweud diolch: diolch iddyn nhw ac i'r rhai sydd wedi gosod eu bywydau i amddiffyn ein cenedl.

Wrth gloi, byddai'n esgeulus ohonof i beidio â chydnabod y swyddogaeth wych sydd gan y Lleng Brydeinig Frenhinol yn cefnogi personél milwrol y gorffennol a'r presennol a'u teuluoedd. Nid dim ond y coffáu ar Sul y Cofio a gwerthu pabïau, ond hefyd y cymorth y maen nhw'n ei roi i gyn-filwyr, hen ac ifanc, wrth bontio i fywyd sifil. Rydym yn gymdeithas well oherwydd y gwaith anhunanol y mae'r lleng yn ei gyflawni. Fel rhywun sydd â pherthnasau a frwydrodd ar ddwy ochr yr ail ryfel byd, pan osodais fy nhorch babi yn yr etholaeth ddydd Sul, byddaf yn cymryd eiliad breifat i feddwl amdanynt a phawb a fu farw ac a ddioddefodd yn ystod cyfnodau o wrthdaro. Diolch.