8. Dadl Plaid Cymru: Effaith fyd-eang defnydd domestig

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:45 pm ar 9 Tachwedd 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mabon ap Gwynfor Mabon ap Gwynfor Plaid Cymru 5:45, 9 Tachwedd 2022

(Cyfieithwyd)

Martin Luther King Jr. a ddywedodd, 'Cyn i chi orffen bwyta brecwast yn y bore, rydych chi wedi dibynnu ar hanner y byd.' Mae i'n gweithredoedd dyddiol, y penderfyniadau a wnawn, a'r ffordd y penderfynwn wario ein harian ganlyniadau pellgyrhaeddol i wledydd a phobl eraill ar draws y byd, fel y soniodd Delyth ar ddechrau'r ddadl hon. Mae amcangyfrifon yn dangos y byddai angen dros 1.7 Daear arnom i gynnal ein lefel bresennol o dwf a defnydd.

Beth am edrych ar rai o'r nwyddau sy'n cysylltu ein sector amaethyddol â'r byd ehangach. Yn gyntaf, soi. Rydym yn mewnforio ychydig o dan 200,000 tunnell o soi bob blwyddyn. Er mwyn i'r soi hwn dyfu, mae'n defnyddio bron i 95,000 hectar o dir. Mae hynny'n cyfateb i ardal sy'n fwy na sir Fynwy, fel y nododd Janet. Fel y clywsom gan Janet, caiff soi ei fewnforio i Gymru gan amlaf ar ffurf blawd a ffa ar gyfer da byw, a'r diwydiant dofednod yng Nghymru sydd i gyfrif am bron i hanner ein defnydd o borthiant soi. Ond yr hyn na chlywsom oedd bod bron i dri chwarter yr ôl troed tir yn sgil mewnforio soi i'w weld mewn gwledydd sydd â risg uchel neu uchel iawn o ddatgoedwigo a/neu broblemau cymdeithasol, gan gynnwys Paraguay, Brasil, a'r Ariannin.

Nawr gadewch inni edrych ar bren. Mewn blwyddyn gyfartalog, rydym yn mewnforio 768,000 cu m o ddeunydd pren crai. Pren sy'n gyfrifol am yr ôl troed tir mwyaf yn sgil mewnforio nwyddau i Gymru. Mae'r arwynebedd tir cyfartalog sydd ei angen bob blwyddyn er mwyn ateb galw Cymru am bren yn 184,000 hectar. Mae hon yn ardal, fel y clywsom, sy'n cyfateb i ddwy waith a hanner maint Ynys Môn. Mae gan Lywodraeth Cymru nodau canmoladwy ar gyfer plannu coed, ond o gymharu â'r coed a dorrir i ateb ein hanghenion defnydd, prin y bydd yr uchelgeisiau hynny'n gwneud tolc. Mae un rhan o bump o ôl troed tir mewnforio pren i'w weld mewn gwledydd sydd â risg uchel o ddatgoedwigo a/neu broblemau cymdeithasol, gan gynnwys Brasil, Rwsia a Tsieina. Mae ein defnydd o bren yn dinistrio cynefinoedd, diwylliannau brodorol, ac ysgyfaint y byd.