Safleoedd Atomfeydd Niwclear Newydd

Part of 1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi – Senedd Cymru am 1:56 pm ar 16 Tachwedd 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 1:56, 16 Tachwedd 2022

(Cyfieithwyd)

Rwy’n cydnabod bod safbwyntiau gwahanol i'w cael yn y maes hwn. Rwy’n glir iawn, o'm safbwynt i a safbwynt y Llywodraeth, fod datblygiadau niwclear yn rhan o’r cymysgedd ynni ar gyfer y dyfodol, ynghyd â’r cyfleoedd sylweddol sydd gennym ledled Cymru ar gyfer cynhyrchu ynni, gan gynnwys ar y môr yn ogystal ag ar y tir wrth gwrs. Mae yna her ynghylch y cyflenwad sylfaen o ynni, ond mae gennym ddiddordeb hefyd yn yr hyn y bydd dyfodol technoleg storio ynni mewn batris yn ei olygu, i wneud defnydd gwell fyth o'n ffynonellau ynni adnewyddadwy. Ac wrth gwrs, rydych wedi fy nghlywed i a'r Gweinidog Newid Hinsawdd yn siarad droeon nid yn unig am ddatgarboneiddio'r ffordd rydym yn cynhyrchu ac yn defnyddio ynni ond am y cyfleoedd economaidd a ddaw yn sgil hynny a pha mor bell i fyny'r gadwyn gwerth y gallwn gael cadwyn gyflenwi Cymru, sy’n un o’r pethau y mae gennyf fwyaf o ddiddordeb ynddynt, a’r pwynt am y budd economaidd ehangach gyda’r sgiliau y byddai eu hangen.

Mae Rolls-Royce yn rhywun sy'n meddu ar dechnoleg gyfredol brofedig, a rhan o’u cynnig yw eu bod yn dweud bod hynny’n golygu y gallent gynhyrchu ynni'n gyflym ac yn fwy sydyn na datblygiadau niwclear mwy o faint. Mae eraill â diddordeb yn y maes, a dyma’r ymarfer y mae Cwmni Egino yn ei gynnal, i ddeall y gwahanol dechnolegau sydd ar gael, yn hytrach na bodloni ar un o’r datrysiadau technolegol hynny yn unig. Ac wrth gwrs, bydd maint a graddfa unrhyw ddatblygiad ynni yn gwneud gwahaniaeth i ba mor gyflym y caiff ei ddefnyddio a hefyd o ran gwneud penderfyniadau. Ac mae angen i ni weld eglurder gan Lywodraeth y DU hefyd ynghylch y model ariannu yn y dyfodol ar gyfer prosiectau niwclear mawr. Mae'n un o anfanteision diymwad y newid cyson, i fod mor gwrtais ag y gallaf, mewn Gweinidogion: mae'n golygu nad oes gennym safbwynt sefydlog. Mae angen hynny arnom ar gyfer dyfodol datblygu yn y maes hwn.

Felly, mae'n ymwneud â chydbwysedd yn ein cymysgedd ynni yn y dyfodol, ac wrth gwrs, o ran datblygiadau niwclear newydd o unrhyw faint, mae'n rhaid ei bod yn gwneud synnwyr mai safleoedd sydd eisoes wedi bod yn gyfleusterau niwclear yw'r opsiynau a ffefrir. Ac nid yn unig fod gennym gymunedau sydd wedi arfer â hwy i raddau, ond mae gennym gyfle hefyd i ailgysylltu â chadwyni cyflenwi ehangach a phobl sy'n dymuno gweithio yn y diwydiant. Felly, rwy’n parhau i fod yn optimistaidd ynglŷn â’r potensial, ac rwy'n edrych am eglurder ar lefel y DU, a byddwn yn sicr yn chwarae ein rhan i sicrhau ein bod yn gweld y budd economaidd yn ogystal â gostyngiad mewn carbon yn y ffordd y caiff yr ynni hwnnw ei gynhyrchu.