Part of the debate – Senedd Cymru am 4:58 pm ar 16 Tachwedd 2022.
Diolch, Ddirprwy Lywydd. Hoffwn ddechrau drwy ddiolch eto i'r pwyllgor am eu gwaith yn paratoi'r adroddiad hwn, sydd wedi arwain at y ddadl. Rydym i gyd yn ymwybodol iawn o'r argyfwng costau byw. Mae'n cael ei ysgogi gan ystod o ffactorau. Ond wrth gwrs, mae prif gyfradd chwyddiant heddiw'n cael ei gyrru'n rhannol gan ynni, ond wrth gwrs, fel y soniais yn gynharach, mae prif gyfradd chwyddiant bwyd yn llawer uwch na'r brif gyfradd o 11.1 y cant, gyda mwy nag 16 y cant yn chwyddiant bwyd.
Y gwir na ellir ei wadu yw bod dewisiadau a wnaed gan Lywodraethau Ceidwadol olynol y DU wedi cyfrannu at ble rydym ni: y cyfnod cyntaf o gyni, y gostyngiadau mewn budd-daliadau—maent wedi helpu i greu amodau sydd wedi ychwanegu at y pwysau real iawn ar gyllidebau cartrefi, hyd yn oed cyn cyfundrefn Truss-Kwarteng a'i heffaith fyrhoedlog ond trychinebus ar gyllid cyhoeddus, a'r effaith real iawn y mae hynny wedi'i chael ar deuluoedd. Fel y nododd Sarah Murphy, asesiad y Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol yw y bydd y flwyddyn ariannol nesaf yn gweld y cwymp mwyaf mewn safonau byw ar draws y DU ers dechrau cadw cofnodion.