Part of the debate – Senedd Cymru am 5:21 pm ar 16 Tachwedd 2022.
Hoffwn dalu teyrnged i Jan Thomas, prif weithredwr Fforwm Anabledd Sir y Fflint, a TCC, Trefnu Cymunedol Cymru, am ymgyrchu dros fwy o gyfleusterau Changing Places ar draws y gogledd-ddwyrain. Buont yn fy lobïo pan oeddwn yn gynghorydd sir yn sir y Fflint, ac ers hynny, rwyf wedi cwestiynu a ellir ymgorffori toiled Changing Places mewn adeilad cyhoeddus newydd neu yn ystod y gwaith o ailgynllunio adeilad sy’n bodoli eisoes.
Yn y rhan fwyaf o achosion, bu problemau gyda digon o le, yn enwedig mewn adeiladau sy'n bodoli eisoes, ac yn fwy felly os oes ganddynt statws rhestredig o ryw fath. Nid arian yw'r cyfyngiad mwyaf fel arfer. Mae cyfleusterau Changing Places yn doiledau hygyrch sydd wedi’u haddasu’n arbennig gydag offer codi, gwely newid maint oedolion a chanllawiau cydio. Mae angen digon o le i symud o gwmpas. Credaf mai'r peth pwysicaf yw sicrhau bod ystyriaeth yn cael ei rhoi ar y cam cynllunio, pan fo'r cynfas yn wag, ac nad yw'n rhywbeth sydd ond yn cael ei ychwanegu wedyn.
Ddydd Gwener, ymwelais â stondin a oedd yn dangos cynlluniau ar gyfer yr amgueddfa bêl-droed yn Wrecsam, lle bydd adeilad rhestredig yr amgueddfa bresennol yn cael ei ailwampio'n fewnol, a gofynnais a allent gynnwys toiled Changing Places yno. Ond gwnaethant ymateb drwy ddweud eu bod wedi'u cyfyngu o ran gofod a chynllun, gan fod yr adeilad yn rhestredig a'u bod eisoes mewn trafodaethau hirfaith gyda Cadw ynglŷn â'r cynllun. Ond maent yn awyddus i gynnwys un; efallai na fydd o'r maint cywir, ac ychydig yn llai, ond maent yn gweithio ar y mater.
Ar ôl hynny, ymwelais â’r hwb llesiant newydd yn Wrecsam, ac mae wedi’i adnewyddu’n llwyr, diolch i gyllid Llywodraeth Cymru mewn cydweithrediad â’r bwrdd iechyd a chyngor Wrecsam, ac roeddwn mor falch o weld dau doiled Changing Places yno—un i oedolion ac un i blant—a oedd hefyd yn cynnwys cawodydd ac uned newid fawr hefyd. Roedd ganddo unedau cegin a oedd yn symud i fyny ac i lawr, ystafell synhwyraidd, a mannau chwarae blynyddoedd cynnar dan do ac awyr agored i blant, sy'n wych, ac ystafell ymgynghori ar gyfer pobl â COVID hir. Roedd fel pe baent wedi meddwl am bopeth, ar y camau cynllunio cynnar, sydd mor bwysig.
Mae gan Wrecsam ddau doiled Changing Places arall mewn lleoliadau amrywiol hefyd, ac mae Parc Siopa Brychdyn yn mynd i gynnwys un, yn ogystal ag adeilad John Summers yn sir y Fflint. Dywedodd Jan Thomas a TCC, 'Mae'r bobl rydym yn gweithio gyda hwy ac yn eu cefnogi wedi dweud wrthym mai'r pryder mwyaf ynghylch mynd allan i'r gymuned yw diffyg toiledau hygyrch.' Ac mae toiledau Changing Places yn galluogi pob unigolyn anabl i gael yr un profiadau â phobl nad ydynt yn anabl. Mae'n hawl ddynol sylfaenol. Diolch.