Stoc Tai Gwag

Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru am 2:14 pm ar 23 Tachwedd 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lee Waters Lee Waters Labour 2:14, 23 Tachwedd 2022

(Cyfieithwyd)

Wel, rwy'n gwerthfawrogi eich bod chi'n ei godi, ac mae'n gwestiwn da, a diolch i chi am ei godi. Rydych chi wedi ysgrifennu atom ac rydym yn gweithio ar ymateb ac yn mynd at wraidd y sefyllfa yn Betsi Cadwaladr. Wrth gwrs, nid yw pob stoc tai gwag sydd mewn perchnogaeth gyhoeddus ar gael nac yn addas i'w gosod: mae'n ddigon posibl eu bod yn cael eu cadw ar gyfer cynlluniau eraill; efallai eu bod yn rhan o ddatblygiadau pellach. Felly, nid yw'n ddarlun syml; dyna pam fod angen inni geisio mynd at wraidd y mater. [Torri ar draws.] Mae Janet Finch-Saunders yn dweud wrthyf ei fod yn llawer symlach na rwy'n ei gredu. Wel, gall pethau ymddangos yn syml o feinciau'r wrthblaid; gallaf addo i chi, yn y Llywodraeth, fod pethau'n aml ychydig yn fwy cymhleth nag y maent yn ymddangos. Ond mae hi'n iawn i'w godi, rydym am fynd i'r afael ag ef; mae gennym gynlluniau uchelgeisiol i ddod â thai gwag ar draws Cymru yn ôl i ddefnydd.

Roeddwn i'n rhan o gynllun peilot yn nhasglu'r Cymoedd, yn seiliedig ar gynllun ardderchog y mae Rhondda Cynon Taf wedi bod yn ei weithredu ers nifer o flynyddoedd i roi grantiau i berchnogion tai preifat er mwyn dod ag eiddo gwag yn ôl i ddefnydd. Mae Rhondda Cynon Taf unwaith eto'n dangos arweinyddiaeth wych drwy gynyddu'r dreth gyngor ar gartrefi gwag ac ailgylchu'r cyllid hwnnw i gael rhagor o eiddo gwag wedi'i lenwi, ac mae hynny'n rhywbeth y gall awdurdodau lleol eraill ei wneud. Gallant gynyddu'r dreth gyngor 300 y cant ar dai gwag sydd wedi bod yn wag ers dros chwe mis. Ar draws pob landlord cymdeithasol—awdurdodau lleol a landlordiaid cymdeithasol cofrestredig—roedd oddeutu 1,700 o unedau'n wag ers dros chwe mis, ac o'r rhain roedd 286 o unedau ar gael i'w gosod ac yn aros am denant.

Felly, mae yna gryn botensial yno i geisio cael y rhain yn ôl i ddefnydd yn gyflym, ac rydym yn darparu dros £24 miliwn i brynu ac adnewyddu eiddo gwag, a £65 miliwn arall yn y rhaglen gyfalaf ar gyfer llety dros dro i ymateb i hyn. Byddwn yn dod â mwy na 1,000 o gartrefi ychwanegol i ddefnydd dros y 18 mis nesaf fel cartrefi hirdymor o ansawdd da i bobl. Ond fe ysgrifennaf atoch pan gawn wybodaeth bellach am yr enghraifft benodol a nodwch.