Part of the debate – Senedd Cymru am 5:51 pm ar 6 Rhagfyr 2022.
Gan droi'n gyntaf i ystyried gwelliant 25, a gynigiwyd gan Janet Finch-Saunders, byddai hyn, fel y dywedodd, yn rhoi dyletswydd ar Weinidogion Cymru i ddarparu digon o gyllid i awdurdodau lleol i'w galluogi i gyflawni eu swyddogaethau gorfodi o dan y Bil. Credaf fod hyn yn debyg i newid a gynigiwyd yn ystod Cyfnod 2. Rwyf wedi gwrando eto ar y pwyntiau a wnaed ac, er fy mod yn deall pryderon yr Aelod, nid wyf yn cytuno â hi. Fel y dywedais yn ystod Cyfnod 2, mae Llywodraeth Cymru yn ceisio lleihau'r baich ariannol ar awdurdodau lleol o ran y ddeddfwriaeth hon gymaint â phosib. Ein bwriad yw codi ymwybyddiaeth a datblygu canllawiau i helpu sicrhau bod pobl yn deall sut mae'r gwaharddiadau yn effeithio arnyn nhw. Eto, diben y ddeddfwriaeth hon yw newid ymddygiad; nid yw ynglŷn â chynyddu nifer yr erlyniadau.
Mae profiad blaenorol o orfodi deddfwriaeth amgylcheddol, er enghraifft y tâl am fagiau siopa, wedi dangos y gall cyfathrebu effeithiol ynghylch cyflwyno hynny helpu i leihau'r angen i orfodi. Rydym yn rhagweld y bydd gorfodi yn seiliedig ar wybodaeth ac yn canolbwyntio yn y lle cyntaf ar gael busnesau twyllodrus i gydymffurfio. Mae llawer o fusnesau, wrth gwrs, eisoes wedi mynd ati i dynnu cynnyrch plastig untro o'u stoc. Wedi dweud hynny, rwy'n deall pryderon yr Aelod yn ystod y cyfnod hwn o chwyddiant uchel iawn. Rwy'n ymwybodol y cafodd y gyllideb bresennol ar gyfer awdurdodau lleol ei gosod pan oedd lefelau chwyddiant yn llawer is a bod yr awdurdodau yn parhau i wynebu pwysau sylweddol. Mae'r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol yn parhau i weithio'n agos gydag arweinwyr Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru drwy'r is-grŵp cyllid a chyfarfodydd rheolaidd wrth i ni baratoi ar gyfer y gyllideb nesaf. Bydd hyn yn helpu i ddeall y pwysau ac i benderfynu a oes unrhyw ffordd o gefnogi awdurdodau lleol ymhellach drwy fod yn hyblyg gyda'r ffynonellau cyllid presennol. Credaf mai dyma'r fforwm cywir i gynnal trafodaethau o'r fath. Ar y sail hon, ni allaf gefnogi gwelliant 25.
Gan droi at welliant 26, rwy'n ddiolchgar iawn i Janet Finch-Saunders am godi'r mater pwysig hwn yn ystod Cyfnod 2 ac am gytuno i gydweithio â mi i fireinio testun cyfreithiol y gwelliant hwn. Ynghyd â diwygiadau canlyniadol 27, 28 a 29, mae'r rhain yn gweithio gyda'i gilydd i egluro beth mae'r Bil yn ei olygu pan fydd yn cyfeirio at mangre breswyl a beth yw pwerau mynediad i'r mannau lle mae pobl yn byw. Mae'r gwelliannau yn cyflwyno'r label 'mangre breswyl' i ddisgrifio unrhyw fangre, neu ran o fangre, sy'n cael ei ddefnyddio'n gyfan gwbl neu'n bennaf fel annedd. Maen nhw'n cyfyngu ar bŵer mynediad yn adran 9 fel na chaniateir mynd i mewn i fangre breswyl heb warant gan ynad heddwch o dan adran 10. Er enghraifft, yn achos fflat uwchben siop, ni chaniateir mynediad i'r fflat heb warant, er y gellid mynd i'r siop. Mae hyn yn ei gwneud hi'n glir i swyddogion gorfodi bod angen gwarant i fynd i mewn i lefydd y mae pobl yn byw ynddyn nhw. Mae hefyd yn eu hamddiffyn rhag gwneud chwiliadau anghyfreithlon yn anfwriadol o'r rhannau hynny o fangreoedd nad ydyn nhw yn anheddau ac sy'n cael eu defnyddio at ddibenion busnes.
Mae'r gwelliannau i adrannau 10 ac 11 yn gyfatebol ac yn ganlyniadol i'r gwelliannau i adran 9. Rwyf felly yn cefnogi, Llywydd, gwelliannau 26, 27, 28 a 29 ac yn argymell bod Aelodau yn gwneud yr un peth. Diolch.