Y Broses Cydsyniad Deddfwriaethol

Part of 2. Cwestiynau i’r Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad – Senedd Cymru am 3:01 pm ar 7 Rhagfyr 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 3:01, 7 Rhagfyr 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch. Wrth gwrs, mae hyn yn rhywbeth rwyf wedi gwneud sylwadau arno’n rheolaidd iawn gerbron y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad ac mewn cwestiynau yn y Senedd hon, gan fod ymgysylltu effeithiol rhwng Llywodraeth y DU, Llywodraeth Cymru a Llywodraethau datganoledig ynghylch deddfwriaeth yn hanfodol bwysig. Methiant hynny i weithredu fel y dylai ac yn unol â’r memoranda datganoli ac ati yw un o’r rhwystrau mwyaf rhag cael proses ddeddfwriaethol effeithlon ac effeithiol y gellir craffu arni. Pan na chaiff gwybodaeth ei rhannu, pan na chaiff drafftiau eu rhannu mewn da bryd, nid yn unig fod hynny'n creu pwysau sylweddol ar y rheini sy'n gorfod ei ddadansoddi a’i ddeall, ond mae hefyd, yn fy marn i, yn wastraff aruthrol ar adnoddau y gellid eu defnyddio mewn ffyrdd eraill.

Rydym wedi bod yn pwyso am system ymgysylltu fwy cyson a mwy effeithiol. Rydym wedi cael addewidion wrth gwrs, ac rydym yn cael sicrwydd y bydd hynny’n digwydd. Wrth gwrs, mae gennym drefniant rhynglywodraethol newydd nad yw ar waith yn iawn o hyd, ond efallai y bydd hynny'n gwella'r sefyllfa. Ond credaf fod angen diwygio cyfansoddiadol mwy ystyrlon. Credaf fod yn rhaid i ddiwygio cyfansoddiadol gynnwys traddodadwyedd Sewel mewn rhyw ffordd neu’i gilydd, ymwreiddio Sewel, mewn ffordd, gan fod llawer o’r problemau sy’n dod i’r amlwg drwy’r prosesau hyn yn ymwneud â Sewel wrth gwrs.

Ar broses y cynigion cydsyniad deddfwriaethol, wrth gwrs, nid oes gennym unrhyw reolaeth ystyrlon dros hynny, gan fod yn rhaid inni weithredu yn unol â'r Rheolau Sefydlog mewn perthynas â deddfwriaeth. Os yw’n effeithio ar y Senedd, neu ar swyddogaethau Gweinidogion Cymru, mae’n rhaid ei ystyried o ran ei effaith ar y lle hwn, ond hefyd o ran y modd y caiff ein pwerau eu harfer ac a ddylem roi cydsyniad i unrhyw un o'r eitemau hynny. Mae hynny'n amlwg yn cynnwys proses arteithiol iawn o negodiadau a thrafodaethau ynghylch gwelliannau deddfwriaethol ac ati, proses hirfaith. Mae'n gwbl aneffeithlon. Mae’n wastraff llwyr ar adnoddau o ran y ffordd y caiff y pethau hyn eu gwneud.

Unwaith eto, mae’n ddrwg gennyf am gyfeirio at hyn dro ar ôl tro, ond gwnaeth rhai o’r argymhellion a’r dadansoddiadau sy’n ymddangos yn adroddiad Gordon Brown argraff fawr arnaf, gan y byddent yn rhoi’r statws traddodadwy hwnnw i Sewel, ond byddent hefyd yn creu strwythur cyfansoddiadol penodol ar gyfer cysylltiadau rhynglywodraethol gyda gweithdrefn anghydfodau draddodadwy. Pe bai hynny’n bodoli, byddai’n gam pwysig ymlaen ar gyfer ymdrin â’r pwyntiau a godwyd gennych. Nid oedd unrhyw beth newydd yn y pethau hynny mewn gwirionedd—mae'r rhain yn bethau rydym wedi bod yn eu dweud mewn gwahanol ffyrdd ers peth amser—ond maent yn bethau y mae angen mynd i'r afael â hwy, a hyd nes yr eir i'r afael â hwy, bydd y strwythur camweithredol sydd gennym ar hyn o bryd yn parhau.