3. A wnaiff y Comisiwn roi'r wybodaeth ddiweddaraf am ei strategaeth ar gyfer lleihau biliau ynni ar ystâd y Senedd? OQ58837

Diolch, Ddirprwy Lywydd, a diolch eto i fy nghyd-Aelod, Jenny Rathbone, gan nad dyma'r tro cyntaf—mae'n deg dweud eich bod yn mynd ati'n rhagweithiol iawn i sicrhau ein bod yn lleihau ein defnydd o ynni ar yr ystad hon. Rwy’n falch o gadarnhau bod y Comisiwn wedi cytuno i roi ystod o fesurau arbed ynni ychwanegol ar waith ar ystad y Senedd i gefnogi ei strategaeth carbon niwtral 2030 ac mewn ymateb i gostau cynyddol ynni a chyfleustodau. Mae'r rhain yn cynnwys lleihau lefel y gwresogi ar draws yr ystad 1 radd canradd i 20 gradd canradd; diffodd y gwres mewn lobïau lifftiau ac mewn mannau nad ydynt yn cael eu defnyddio ar rai dyddiau, megis Siambr Hywel; diffodd y gwres i fannau lle na wneir llawer o ddefnydd ohonynt os o gwbl ar rai dyddiau, yn ardaloedd staff y Comisiwn ac ardaloedd Llywodraeth Cymru; ac annog y staff hynny i ddefnyddio mannau llai o faint sy'n cael eu gwresogi. Mae newidiadau wedi'u gwneud hefyd i amserlenni gweithredol adeiladau ar ddechrau a diwedd dyddiau lle bo hynny'n berthnasol. Amcangyfrifir y bydd y newidiadau hyn yn arwain at arbediad ynni o 15 y cant. Mae'r Comisiwn yn amlwg yn adolygu'r mater hwn yn gyson, ac mae gennyf ragor o nodiadau ar y pwnc os hoffai'r Aelod imi anfon y nodiadau hyn atoch, er mwyn rhoi mwy o fanylion ynglŷn â phopeth sy'n digwydd ar yr ystad hon.

Diolch am eich ymateb, Janet Finch-Saunders. Credaf ei bod yn bwysig iawn ein bod yn cael ein gweld yn gwneud yr hyn y gofynnwn i bobl eraill ei wneud. Felly, credaf fod llawer mwy o gynnydd yn cael ei wneud ar sicrhau bod y goleuadau trydan yn dod ymlaen pan fydd eu hangen arnom yn unig, ac rwyf wedi sylwi nad ydym bellach yn gwresogi rhannau o'r ystad lle nad oes angen inni eistedd na chael cyfarfodydd ynddynt. Mae yna lawer o’n staff nad ydynt yn rhoi eu gwres ymlaen gartref, gan imi gael sgwrs ynglŷn â hyn y bore yma, gyda phawb yn dweud eu bod yn gwisgo blancedi, gan fod cymaint o bobl yn ofni rhoi’r gwres ymlaen.

Felly, mae'n wych gweld eich bod yn gobeithio gwneud arbediad ynni o 15 y cant. Yr hyn yr hoffwn ei ganfod maes o law mewn gwirionedd, fyddai syniad o'r ynni a arbedwyd rhwng mis Rhagfyr a mis Chwefror, sef y misoedd oeraf, o gymharu â mis Rhagfyr i fis Chwefror y llynedd. Ni fydd o reidrwydd yn arbediad ariannol, ond gobeithio y bydd yn arbediad o ran ynni.

Fel y dywedais, mae llawer o bethau cadarnhaol ynghylch yr hyn y mae pawb yn ei wneud yma. Fodd bynnag, yr hyn a ddywedwn—yn ogystal â chyflwyno'r mesurau hyn, mae'n gyfrifoldeb ar bob un ohonom fel defnyddwyr adeiladau i chwarae ein rhan wrth gynorthwyo gyda mesurau arbed ynni. Rwy’n derbyn eich pwynt ynglŷn â mis Ionawr a mis Chwefror, gan mai hwy, rwy'n credu, i bawb sy’n cyllidebu ar gyfer y cartref, yw'r cyfnodau tyngedfennol. Gall yr Aelodau eu hunain addasu’r lefelau gwresogi ac oeri yn eu swyddfeydd i leihau’r defnydd o ynni a chyfleustodau ymhellach, a gallant hefyd sicrhau bod offer yn eu swyddfeydd yn cael ei ddiffodd pan na chaiff ei ddefnyddio. Fel Senedd, mae gennym eisoes nifer o systemau sy’n cael eu rheoli gan synwyryddion symud—er enghraifft, mewn swyddfeydd, bydd goleuadau’n diffodd yn awtomatig pan na fydd unrhyw symudiadau'n cael eu synhwyro—ac yn yr un modd, mewn ystafelloedd bwyta, bydd y system aerdymheru'n diffodd pan na fydd unrhyw symudiadau'n cael eu synhwyro. Mae hyn oll, wrth gwrs, yn helpu i chwarae rhan sylweddol wrth sicrhau nad yw ynni’n cael ei wastraffu mewn ardaloedd gwag. Mae’r newidiadau hyn wedi’u cyfleu a’u cytuno gydag amrywiaeth o randdeiliaid, gan gynnwys penaethiaid staff, ni fel Comisiynwyr, undebau llafur a rhwydweithiau, ac mae gwybodaeth am y newidiadau hyn ar gael ar y fewnrwyd.

Fel y Comisiynydd cynaliadwyedd, mae'n bwysig ein bod yn gwneud yn wirioneddol sicr nad ymwneud yn unig â'r ffaith am yr ynni a'n hamcanion hinsawdd a charbon yn unig y mae hyn; mae a wnelo â chost hefyd, oherwydd yn y pen draw, pan fo pobl, fel y dywedwch yn gywir ddigon, yn ofni rhoi’r gwres ymlaen gartref, byddai’n edrych yn ddrwg iawn pe baem yn gwastraffu ynni yma i unrhyw raddau. Felly, gallaf roi sicrwydd i chi fy mod yn gweithio gyda'r adran i sicrhau ein bod yn rhedeg ystad y Senedd yn y ffordd fwyaf effeithlon sy'n bosibl. Diolch.

Ac yn olaf, bydd cwestiwn 4 yn cael ei ateb gan Ken Skates, a galwaf ar Huw Irranca-Davies i ofyn ei gwestiwn.