Part of the debate – Senedd Cymru am 4:18 pm ar 7 Rhagfyr 2022.
Rwy'n meddwl bod yna ddau beth. Rwy'n dod at y ddeddfwriaeth, ond rwy'n credu ei bod hi hefyd yn bwysig iawn ein bod yn clywed gan Gymdeithas Pobl Fyddar Prydain ynglŷn â'u harchwiliad a hefyd, ynghylch canlyniadau'r gwaith pwysig iawn sydd wedi'i wneud gan y tasglu pobl anabl, ond fe ddof at faterion deddfwriaethol hefyd.
Ar y cyfeiriadau at Ddeddf llesiant cenedlaethau'r dyfodol, mae'n bwysig, oherwydd mae'n un o'n nodau llesiant cenedlaethol cyfunol i wneud yn siŵr y gallwn anelu at gael Cymru sy'n fwy cyfartal, ac mae'n golygu bod cyrff cyhoeddus a byrddau gwasanaethau cyhoeddus yn cael eu cynnwys o dan y Ddeddf, a'i bod yn ofynnol iddynt sicrhau eu bod yn cyfrannu cymaint ag y bo modd tuag at sicrhau Cymru fwy cyfartal. Yn sail i hyn, mae ein hymrwymiad hirsefydlog i'r model cymdeithasol o anabledd, fel y nododd Mark, ar gyfer defnyddwyr BSL byddar; mae'r gallu i fwrw ymlaen â'u bywydau heb eu llesteirio gan rwystrau cyfathrebu yn sylfaenol.
Yn olaf, Ddirprwy Lywydd, mae Deddf Iaith Arwyddion Prydain 2022 yn cynnwys darpariaeth i gydnabod BSL fel iaith yng Nghymru, Lloegr a'r Alban. Deddf a ddechreuodd ei thaith fel Bil Aelod preifat ydyw, fel sydd eisoes wedi'i nodi heddiw, ac fe'i cyflwynwyd gan Rosie Cooper AS y llynedd. Ym mis Ebrill eleni, arweiniais ddadl i gymeradwyo memorandwm cydsyniad deddfwriaethol mewn perthynas â'r Bil BSL ar y pryd. Nid yw'r Ddeddf yn atal y Senedd rhag deddfu yn y maes hwn, pe bai'n dewis gwneud hynny. Ceir darpariaeth yn y Ddeddf ar gyfer awdurdodau cyhoeddus datganoledig ac i Weinidogion Cymru, ac mae'n iawn inni allu penderfynu ar ddull cynhwysfawr Cymreig i gyd-fynd â'n dull gweithredu ein hunain.
Bydd y darpariaethau yn y Ddeddf yn gwneud cyfraniad cadarnhaol i fywydau defnyddwyr BSL byddar, ac rydym yn croesawu hynny, ochr yn ochr â'n dull Cymreig o weithredu. Mae angen inni ymgysylltu mwy â'n dinasyddion BSL byddar nawr, a chymunedau byddar nad ydynt yn defnyddio BSL, ac mae cymaint o werth i ddeall profiadau bywyd pob unigolyn byddar. Rydym wedi ymrwymo i ddefnyddio'r dystiolaeth a'r ddealltwriaeth hon i ddatblygu'r dull cydgysylltiedig hwn o hyrwyddo BSL a thechnolegau cynorthwyol ac addasol hefyd. Ni allwn newid hanes, ond gallwn ddylanwadu a newid yr hyn a ddaw yn y dyfodol, ac mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i sicrhau dyfodol cyfartal i bob unigolyn byddar a thrwm eu clyw yng Nghymru, ac mae'r ddadl hon yma yn gyfraniad gwirioneddol bwysig i hynny. Diolch.