Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:13 pm ar 13 Rhagfyr 2022.
Wel, Llywydd, diolch i'r Aelod am y cwestiwn pellach yna. Gadewch i mi roi dwy enghraifft iddo o ffyrdd y byddwn ni eisiau dilyn ein presenoldeb yng nghwpan y byd yn y meysydd y mae'n eu crybwyll. Felly, dywedais yn fy ateb gwreiddiol y byddai camau diwylliannol dilynol i'r ymweliad. Llwyddais i ymweld â'r Amgueddfa Celf Islamaidd tra roeddwn i yn Qatar. Mae'n amgueddfa ardderchog iawn, ac un o'r pethau mwyaf trawiadol amdani yw ei bod hi'n cael ei rhedeg, ar lefel uwch, bron yn gyfan gwbl gan fenywod, ac mae hynny heb os yn anarferol yn Qatar. Ond menyw yw cyfarwyddwr cyffredinol yr amgueddfa. Roedd ei dau ddirprwy yn fenywod. Ac rydym ni eisiau gwneud unrhyw beth y gallwn ni i annog y math yna o ddatblygiad. Felly, byddwn yn gwahodd grŵp o addysgwyr benywaidd ifanc sy'n rhan o'r gwasanaeth amgueddfeydd yn Qatar i ddod i Gymru yn ystod haf y flwyddyn nesaf, ac yna byddwn yn cael trefn gyfnewid o fenywod ifanc o Gymru yn ymweld â'r gwasanaeth amgueddfeydd yn Qatar. Ac mae honno'n enghraifft ymarferol o'r ffordd y gallwn ni ddefnyddio'r cysylltiadau yr ydym ni wedi eu creu a'r llwyfan sydd yno nawr er mwyn hyrwyddo rhai o'r canlyniadau dymunol y soniodd Joel James amdanyn nhw.
O ran hawliau gweithwyr, cefais gyfarfod cyn mynd i Qatar gyda'r Conffederasiwn Undebau Llafur Rhyngwladol a thra oeddwn yn Qatar, fe wnaeth fy nghyd-Weinidog Vaughan Gething gyfarfod gyda'r Sefydliad Llafur Rhyngwladol. Dyna'r ddau sefydliad sydd wedi dod at ei gilydd ar lawr gwlad i geisio gwella hawliau gweithwyr yn y rhan honno o'r byd. Dywedodd y ddau wrthym ni fod cynnydd wedi cael ei wneud—dim digon, dim yn ddigon cyflym a chyda phryderon am y cynnydd hwnnw'n cael ei ymwreiddio pan nad yw llygaid y byd ar Qatar mwyach.
Un o'r ffyrdd, y ffyrdd ymarferol, y gallwn ni helpu i wneud i hynny ddigwydd yw trwy'r ganolfan gweithwyr mudol y mae Cymdeithas Bêl-droed Cymru ac eraill yn ceisio gwneud yn siŵr ei bod yn sicr o fod yn Qatar ar ôl i gwpan y byd symud i ffwrdd. Byddwn yn eu cefnogi nhw yn hynny oherwydd er bod hawliau newydd wedi cael eu sefydlu, nid yw'r hawliau hynny'n berthnasol os nad yw pobl yn gwybod amdanyn nhw neu'n gwybod sut i wneud yn siŵr eu bod nhw'n cael eu gwireddu yn eu gweithleoedd eu hunain. Byddai canolfan gweithwyr mudol yn rhywle lle gallai gweithwyr sy'n dod i mewn, fynd iddo, gan fod yn sicr eu bod nhw'n cael yr holl hawliau newydd sy'n bodoli, gan wybod pa foddau gwneud iawn sy'n bodoli os nad yw'r hawliau newydd hynny'n cael eu gwireddu, a rhywle i fynd yn ôl iddo os oes angen cymorth pellach arnyn nhw yn y dyfodol. Dwy weithred ymarferol yn unig yw'r rhain, Llywydd, sy'n dilyn ymlaen o'r penderfyniad i fynd i gwpan y byd yn Qatar, mewn penderfyniad a oedd bob amser yn anodd ac wedi'i fantoli'n agos iawn, sy'n dangos y bydd datblygiadau gwirioneddol y byddwn yn parhau i allu cynorthwyo â nhw pan fydd cwpan y byd ei hun wedi dod i ben.