Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:49 pm ar 13 Rhagfyr 2022.
Yr hyn sy'n ddigywilydd, Prif Weinidog, yw bod pobl ledled Cymru yn y sefyllfa aros waethaf o unrhyw GIG. Dim ond yr wythnos hon, bu'n rhaid i ni glywed am y mater yng Nghwmbrân lle cafodd dad-cu ei roi ar astell yng nghefn fan, gan na allai'r gwasanaeth ambiwlans ymateb i'r gri am gymorth gan y teulu hwnnw i fynd ag ef i'r ysbyty. Yr hyn sy'n Llywodraeth ddifrifol yw Llywodraeth ddifrifol sy'n ymdrin â'r materion hyn, ac yn rhoi rhywbeth ystyrlon ar y bwrdd i roi hwb i'r trafodaethau hynny. Y pwynt a wnes i chi yn fy sylwadau cyntaf oedd pam nad oedd unrhyw gynnig yn cael ei wneud gan eich Llywodraeth. Rwy'n deall ei bod hi'n sefyllfa anodd, rwy'n deall bod arian yn dynn, ond rydych chi'n sôn yn gyson am fod eisiau mwy o bwerau; mae gennych chi'r pwerau dros delerau ac amodau o fewn y GIG. Mae gennych chi'r ysgogiadau yn ariannol i godi mwy o refeniw os ydych chi'n dewis gwneud hynny. Rydych chi wedi dewis, drwy'r gyllideb hon yr ydych chi wedi ei chyflwyno heddiw, peidio â gwneud hynny, ond rydych chi wedi cael gwerth £1.2 biliwn o arian ychwanegol. Mae gennych chi gynnydd hefyd i'r cyllid o Gymru am bob £1 sy'n cael ei gwario yn Lloegr i £1.20 yng Nghymru. Rydych chi wedi gwneud penderfyniad gwleidyddol i gael y frwydr hon yma yng Nghymru, yn hytrach na defnyddio'r dulliau sydd ar gael i chi i'w datrys. Chi sy'n gyfrifol am hyn a neb arall, ac rwy'n erfyn arnoch chi i ddychwelyd i'r trafodaethau a datrys y mater hwn ar frys, fel nad ydym ni'n gweld yr anobaith a'r digalondid y mae pobl yn eu hwynebu wythnos ar ôl wythnos, gydag amseroedd aros hwy a straeon fel yr un rwyf i newydd ei hadrodd wrthych chi am y bobl yng Nghwmbrân y bu'n rhaid iddyn nhw ddibynnu ar astell a fan i fynd â'u tad-cu i'r ysbyty.