Ysgrifennodd rhywun ata i yr wythnos hon: 'Does dim byd yn gwella; mae popeth yn gwaethygu o ddydd i ddydd. Nid yw hyd yn oed rhai o'r cyfraniadau a gefais yn gwneud unrhyw wahaniaeth. Beth fydd yn newid i mi a pha addewidion allwch chi eu gwneud?' Wel, mae'n anodd dros ben, oherwydd, hyd yn oed o edrych ar y gyllideb hon, nid yw'r cwestiynau a ofynnir yn mynd i gael eu datrys nac yn mynd i gael sylw. Mae rhai pethau, wrth gwrs, a fydd o fantais, ond, ar y cyfan, mae ein dwylo ni yn dal wedi'u clymu. Ac rwyf yn gobeithio, er ein bod ni'n pwysleisio'r problemau oherwydd blaenoriaethu Llywodraeth y DU—a'r blaenoriaethau anghywir, byddwn i'n dweud, o ran Llywodraeth y DU—rwy'n gobeithio y gwneir y sylwadau hynny nawr i Lywodraeth wrthblaid Lafur y DU, oherwydd, yn amlwg, nhw, os ydyn nhw'n llwyddiannus yn yr etholiad cyffredinol nesaf, fydd Llywodraeth y DU, a byddai angen i ni weld hynny'n cael sylw eto yma yng Nghymru, fel ein bod yn gallu ystyried yma a chael ein hariannu'n iawn am rai o'r pethau nad ydym ni ar hyn o bryd. Mae'r holl gelwyddau hynny—ac roedden nhw'n gelwyddau—yn ystod ymgyrch Brexit ynghylch faint o gyllid fyddai'n dod i Gymru—wel, ble mae'r arian hwnnw nawr, oherwydd yn sicr nid yw ein cymunedau'n elwa o'r addewidion hynny a wnaed?

Hoffwn adleisio dim ond rhai o'r sylwadau o ran tâl athrawon. Yn allweddol, rydym ni'n gwybod bod cyflog athrawon yn fater dadleuol a'u bod yn dal ddim yn hapus ac yn cynnal pleidlais ar hyn o bryd. Wel, mae arian yn y gyllideb o ran cadw, gyda'r rhaglen recriwtio, adfer a chodi safonau, sydd i'w groesawu wrth gwrs. Ond rydym ni'n gwybod ein bod ni'n colli athrawon yn y pum mlynedd gyntaf yn y proffesiwn. Rydym ni'n gwybod, ac wedi cael gwybod yn gyson, bod cyflog yn fater gwirioneddol, felly sut fydd y gyllideb hon yn mynd i'r afael â hynny?

Rydw i hefyd yn croesawu'r cyhoeddiad am drafnidiaeth gyhoeddus. Ydy hyn yn mynd i fod yn benodol i bobl ifanc? Rydym ni wedi gweld fod cost trafnidiaeth yn rhwystr i gyrraedd ysgolion neu weithgareddau allgyrsiol, felly a gaiff peth o hyn ei ddyrannu'n benodol i gefnogi ein pobl ifanc?

Rwy'n edrych ymlaen at graffu'n fanylach ar y gyllideb, ond o edrych ar y rhifau sydd wedi'u rhyddhau nawr, gwelaf, o ran diwylliant a chwaraeon yn benodol, bod yna rai toriadau i'r cyllidebau hynny. Dim ond pendroni oeddwn i—. O ran edrych yn benodol yn y fan yna, mae hynny'n gyfran eithaf bach o'r gyllideb ond yn gwneud gwahaniaeth enfawr o ran yr hyn mae'r sefydliadau hynny'n gallu ei wneud. Ac yn dilyn thema fy nghyd-Aelod Rhun ap Iorwerth o ran atal, mae gan lawer o'r cyfleusterau chwaraeon a diwylliannol ar agwedd les honno. Felly, mae mynd i'r afael â gordewdra, er enghraifft, yn hanfodol iawn o ran cymryd rhan. O ran iechyd meddwl, mae nifer o raglenni eraill—rydym ni wedi gweld y rhestr aros am CAMHS ac yn y blaen—ond mae budd rhai o'r gweithgareddau chwaraeon a diwylliannol yr un mor fawr.

Ac rwyf yn poeni o weld y toriadau hynny, yn enwedig pan fyddwn yn gwybod, wrth edrych ar gyllideb Cyngor Celfyddydau Cymru hefyd, rydym ni wedi cael gwybod yn gyson, fel pwyllgor diwylliant, o'r cynnydd costau hwnnw o ran cynnal y gwasanaethau sydd yna ar hyn o bryd. Felly, fe hoffwn i weld sut mae'r penderfyniadau wedi'u mesur yn erbyn Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 a'r nodau llesiant, rheini i gyd, oherwydd mae hi'n dal i raddau helaeth iawn, yn fy meddwl i, yn gyllideb sydd mewn adrannau yn hytrach nag un sydd mewn gwirionedd yn dod â Deddf cenedlaethau'r dyfodol yn fyw o ran meddwl, yn draws-Lywodraethol, beth fyddai effaith rhai toriadau wedyn ar ganlyniadau, er enghraifft, iechyd.

Y peth allweddol arall i bwysleisio yn amlwg yw croesawu'r cyflwyno prydau ysgol am ddim a pharhau â hynny fel rhan o'n cytundeb cydweithio. Soniais fod y gyllideb yn un trist mewn sawl ffordd, oherwydd rydym ni'n siarad am helpu pobl dim ond i allu diwallu eu hanghenion sylfaenol—i allu cael pryd cynnes o leiaf unwaith y dydd; gallu cael cartref cynnes. Felly, rwy'n credu bod yn rhaid dyrannu cymaint o arian gyda'r gronfa cymorth dewisol—ie, mae croeso iddo, ond, unwaith eto, mae'n adlewyrchiad trasig iawn o'n cymdeithas. Mae'n dangos y bydd angen penderfyniadau anodd, ond, o ran yr arian sydd yno, rwyf yn gobeithio y byddwn ni'n gallu cydweithio, fel nad ymateb i'r angen brys yn unig y bydd, ond hefyd yn buddsoddi yn y dyfodol ac atal, oherwydd rwy'n credu bod Cymru fwy cyfartal a thecach yn bosib. Rwy'n credu bod gan y gyllideb hon ryw elfen o hynny, ond mae cymaint mwy y mae angen i ni fod yn ei wneud gyda'n gilydd ac nid dim ond beio San Steffan; mae yna benderfyniadau y gellir eu gwneud yma yng Nghymru sydd angen eu gwneud.