Part of the debate – Senedd Cymru am 5:23 pm ar 13 Rhagfyr 2022.
Diolch, Llywydd.
Wrth agor ein sylwadau, nodaf fod dwy o'r dadleuon a gyflwynwyd gan y Dirprwy Weinidog a hefyd y Gweinidog, o ran yr offeryn blaenorol ger ein bron, yn debyg iawn, os nad yn union yr un fath. Un yw, wrth basio'r offerynnau hyn heddiw, hyd yn oed gyda'r agweddau diffygiol yr ydym wedi'u nodi, na fyddai'n cael effaith ar y gallu i weithredu'r offeryn hwn ar lawr gwlad, i bob pwrpas, ond yn ail y byddai methu â gwneud hynny yn arwain at gyfnod o ymwahanu o weddill y DU yn hwn a'r un blaenorol.
Fodd bynnag, fe wnaethom ni ystyried y rheoliadau hyn ar 5 Rhagfyr ac rydym wedi cael cyfle i adolygu ymateb y Llywodraeth i'n hadroddiad ddoe. Diolchwn i'r Dirprwy Weinidog a'i swyddogion am ddarparu eich ymateb iddo. Felly, mae ein hadroddiad ni ac ymateb Llywodraeth Cymru ar gael drwy agenda Cyfarfod Llawn heddiw.
Felly, fel y dywedodd y Dirprwy Weinidog, mae'r rheoliadau hyn yn gwneud diwygiadau i is-ddeddfwriaeth ym meysydd diogelwch a hylendid bwyd a bwyd anifeiliaid. Roedd pum pwynt adrodd technegol yn ein hadroddiad, dau ohonyn nhw'n ymwneud â drafftio diffygiol a thri ohonyn nhw'n amlygu anghysondebau rhwng y testunau Cymraeg a Saesneg. Ac fel mae'r Dirprwy Weinidog wedi dweud, mae Llywodraeth Cymru wedi derbyn pob un o'r pum pwynt yr ydym ni wedi'u codi, ac rydym ni'n cydnabod hynny, ac mae hynny, yn ein barn ni, yn ffordd dda ymlaen. Ond mae hyn yn golygu y bydd angen cywiro'r rheoliadau yr ydym ni nawr yn pleidleisio arnyn nhw y prynhawn yma yn y dyfodol.
Mae'r Dirprwy Weinidog wedi cadarnhau wrth fy mhwyllgor y bydd angen mynd i'r afael â thri o'r pwyntiau yr ydym ni wedi'u codi drwy offeryn statudol arall yn y flwyddyn newydd, a, Dirprwy Weinidog, fe wnaethoch chi gyffwrdd â hynny.
Llywydd, yn y ddadl flaenorol soniais ein bod wedi ysgrifennu at y Gweinidog materion gwledig mewn modd eithaf cyflym a gyda brys yn dilyn ein cyfarfod ddoe mewn cysylltiad â'r rheoliadau yr ydym ni dim ond newydd eu trafod. Cafodd y llythyr hwnnw hefyd ei gyfeirio at y Dirprwy Weinidog, oherwydd bod materion tebyg, er nad ydynt ar yr un raddfa, yn bodoli o fewn y rheoliadau hyn. Nawr, soniais fod y llythyr a gawsom mewn ymateb dim ond wedi cyrraedd yn hwyr y prynhawn yma, felly nid ydym yn gallu asesu yn llawn yr hyn a ddywedwyd wrthym a'i archwilio.
Dirprwy Weinidog, un o'r pethau y gwnaethom ni ofyn i chi eu cadarnhau oedd pa bwerau sydd gan Lywodraeth Cymru ar gael iddi i wneud yr offerynnau statudol cywiro priodol y gwnaethoch chi sôn amdanyn nhw yn yr ymateb a gawsom i'n hadroddiad. Rydych chi wedi dweud wrthym y gallwch ddefnyddio pwerau yn Neddf Diogelwch Bwyd 1990 a Deddf Amaethyddiaeth 1970, felly rydych chi wedi nodi ffordd ymlaen i wneud y cywiriad. Ond, Dirprwy Weinidog, byddwch yn deall, i'n pwyllgor ni, ei bod yn destun pryder eich bod yn annhebygol o wneud y cywiriadau hyn tan chwarter cyntaf neu ail chwarter 2023.
Dirprwy Weinidog, nodaf hefyd eich bod wedi cadarnhau mai dim ond un ddarpariaeth sydd yn y rheoliadau na ellid ei gwneud gan ddefnyddio pwerau amgen, pe byddai'r offeryn hwn yn cael ei dynnu'n ôl. Tybed a allwch chi ddweud ychydig mwy am hynny yn eich sylwadau cau, a hefyd pa ystyriaeth a roddwyd gennych i ddefnyddio pwerau sydd wedi'u cynnwys—a soniais am hyn o'r blaen, y prynhawn yma—yn Neddf yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) 2018 i ganiatáu defnyddio'r weithdrefn gadarnhaol a wnaed ar frys fel modd o gywiro'r pum pwynt a amlygwyd gan y pwyllgor.
Llywydd, bydd y Dirprwy Weinidog hefyd yn ceisio gwneud yr addasiadau y mae eu hangen i fynd i'r afael â'r ddau bwynt arall yn ein hadroddiad drwy slipiau cywiro. Byddwn yn ysgrifennu at Lywodraeth Cymru, ond, i roi rhywfaint o rybudd ymlaen llaw, mae sawl ymateb gan y Llywodraeth i'n hadroddiadau yn ystod y misoedd diwethaf wedi datgan y gofynnir am slipiau cywiro gan y cofrestrydd i fynd i'r afael â gwallau wrth reoleiddio. Felly, byddwn yn gofyn pa ganllawiau sy'n cael eu defnyddio gan Lywodraeth Cymru a'r cofrestrydd i benderfynu beth all a beth na ellir neu na ddylid ei ddatrys fel hyn.
Felly, fel y dywedais i yn y ddadl flaenorol, pe bai Aelodau'r Senedd yn derbyn dadleuon Llywodraeth Cymru, y ffaith o hyd yw y gofynnir i'r Senedd basio offeryn diffygiol, er bod y raddfa rywfaint yn wahanol. Felly, Dirprwy Weinidog, byddwn i hefyd yn croesawu unrhyw sicrwydd gennych chi y byddwch chi, hefyd, ynghyd â'r Gweinidog yn y ddadl flaenorol, yn gwneud popeth o fewn eich gallu i sicrhau na fydd cais i basio offeryn diffygiol yn cael ei roi ger bron y Senedd eto. Diolch.