5. Datganiad gan Peter Fox: Cyflwyno Bil Arfaethedig Aelod: Bil Bwyd (Cymru)

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:12 pm ar 14 Rhagfyr 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Peter Fox Peter Fox Conservative 4:12, 14 Rhagfyr 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch, Jenny, a diolch am eich cefnogaeth. A gaf fi ddiolch i chi am y gwaith rydych chi'n ei wneud yn y maes hwn yn y gweithgor trawsbleidiol ar brydau ysgol, a'r hyn rydych chi'n dyheu am ei weld? Rwyf wedi bod yn hapus i weithio gyda chi yno, oherwydd mae angen inni newid natur y bwyd y mae ein pobl ifanc yn ei gael. Mae angen bwyd lleol, cynaliadwy o fewn ein cymunedau. Yn anffodus, clywsom drwy'r pwyllgor trawsbleidiol, oni wnaethom, fod contractau caffael yn aml yn seiliedig 70 y cant ar gost, 30 y cant ar ansawdd. Mae hynny'n anghywir. Mae hynny'n foesol anghywir, pan fo gennym gynnyrch lleol o safon mor uchel y gallem ei roi i'n gwasanaethau cyhoeddus, i'n hysgolion.

Credaf hefyd, fel chithau, fod angen i'r comisiwn—neu gorff tebyg iddo, gydag arbenigedd o'r byd addysg, iechyd, Llywodraeth Cymru, cynhyrchwyr, defnyddwyr—fod gyda'i gilydd i lunio'r darlun cyfan, cyfannol. Ni allwch gael un person sy'n arbenigo mewn amaethyddiaeth yn unig i allu siapio system fwyd gyfan. Mae angen rhai sydd â'r holl ddoniau hynny, yr holl arbenigedd hwnnw, i ddod at ei gilydd i greu'r darlun cyfannol hwn. Dyna pam roeddwn yn gwrthwynebu un comisiynydd. Rwy'n teimlo bod angen ehangder o arbenigeddau. Ac fel y dywedais, y Llywodraeth fyddai'n pennu siâp hyn—Bil fframwaith ydyw—o ran y modd y byddent yn rhoi hynny at ei gilydd, a gallent ei roi at ei gilydd mewn ffordd sy'n cyflawni'r targedau y mae'r Bil yn edrych arnynt a chyflawni eu targedau eu hunain mewn gwirionedd. Felly, rwy'n credu bod yn rhaid cael comisiwn, neu rywbeth tebyg iawn.

Nid wyf yn credu—ac rwyf am ei ailadrodd eto—y byddai gan gomisiynydd cenedlaethau'r dyfodol gapasiti neu le i gyflawni hyn. Yn wir, mae'r comisiynydd wedi bod yn hynod gefnogol ac wedi cydnabod ein Bil yn ei hadroddiad diweddar. Rwy'n meddwl ei bod hi'n cydnabod bod gwaith enfawr i'w wneud yma. Rydym wedi ceisio ei wneud yn y fath fodd fel bod synergedd rhwng y ffordd y gwnaethom roi hyn at ei gilydd a'r holl bolisïau eraill yn y fframwaith sy'n bodoli ar hyn o bryd.