Part of the debate – Senedd Cymru am 4:15 pm ar 14 Rhagfyr 2022.
Hoffwn ddechrau yn gyntaf drwy dalu teyrnged i Peter Fox am yr holl waith caled y mae'r Aelod dros Fynwy wedi'i wneud hyd yma i gael y Bil i'r pwynt hwn. Mae pwrpas y Bil yn ganmoladwy ac yn amserol, ac rwy'n anghytuno'n gryf â'r Gweinidog: dyma'r Bil iawn ar yr adeg iawn. Ei nod yw sefydlu system fwyd fwy cynaliadwy yma yng Nghymru, ac yn sicr mae'r wlad wedi bod yn crefu amdano ers amser hir, i annog cydgysylltiad ar draws rhanddeiliaid, rhywbeth sydd wedi bod ar goll hyd yma, yn anffodus.
Y nod yw sefydlu system fwyd fwy cynaliadwy yng Nghymru. Mae hyn yn golygu cryfhau ein diogeledd bwyd drwy gadwyni cyflenwi gwydn, cefnogi datblygiad ein diwydiant bwyd, a chynyddu gwybodaeth defnyddwyr ynglŷn ag o ble y daw bwyd. Gwn fod cael y wybodaeth hon yn hollbwysig, yn enwedig yn ein hysgolion. Mae'r Bil yn gyfle nid yn unig i sicrhau ein bod yn gynaliadwy fel cenedl wrth inni gynyddu ein diogeledd bwyd, ond mae hefyd yn gyfle enfawr i drawsnewid addysg bwyd ac ansawdd bwyd a pha mor lleol yw bwyd yn ysgolion Cymru, fel rydych chi eisoes wedi'i grybwyll, gan leihau milltiroedd bwyd a chefnogi economïau lleol a chymunedau gwledig drwy gaffael lleol. Byddai'n wych pe bai hynny'n digwydd o ganlyniad i'r Bil hwn, a gwn mai dyna yw eich bwriad, Peter. Nid oes gennyf unrhyw amheuaeth y byddai defnyddio bwyd lleol yn ein hysgolion nid yn unig yn gwella addysg ynglŷn ag o ble y daw bwyd, ond pwysigrwydd prynu'n lleol hefyd, ac effaith amgylcheddol gwneud hynny, yn ogystal â chydraddoldeb gwella iechyd ein plant a mynd i'r afael â gordewdra ymhlith plant.
Felly, rydych chi wedi ei grybwyll yn barod, ond pa sgyrsiau rydych chi wedi eu cael ar hyn gydag ysgolion, gydag awdurdodau a chynhyrchwyr lleol—fel y nodoch chi eisoes fod gennych chi ddiddordeb yn ei wneud—pan oeddech chi'n llunio'r Bil hwn? Rwy'n credu'n gryf, Ddirprwy Lywydd, ei bod hi'n bryd dathlu, cefnogi a defnyddio ein cynnyrch lleol mewn ffordd effeithiol ac effeithlon o'r diwedd, a dyna pam rwy'n annog pawb yn y Siambr hon heddiw i gefnogi Bil Bwyd (Cymru) Peter Fox.