1. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru ar 11 Ionawr 2023.
2. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am welliannau i reilffordd y Cambrian? OQ58902
Ie, diolch. Mae Llywodraeth Cymru yn buddsoddi £800 miliwn ar fflyd newydd o drenau a fydd yn gwasanaethu teithwyr ledled Cymru. Bydd hyn yn gwella cyfleusterau a chyfforddusrwydd teithwyr, ac mae’r trenau newydd sbon hyn bellach yn rhedeg yng ngogledd Cymru, a byddant yn cael eu cyflwyno ar draws rhwydwaith rheilffyrdd Cymru eleni a’r flwyddyn nesaf.
Diolch i’r Gweinidog am ei ateb. Rwyf wedi sylwi ar gynnydd yn y pryderon ynghylch gwasanaeth gwael ar reilffordd y Cambrian yn benodol, ar reilffordd Aberystwyth i Amwythig. Gofynnir yn aml i deithwyr newid yn annisgwyl yn Amwythig oherwydd nifer yr unedau a ddefnyddir ar gyfer gwasanaeth trwodd. Nawr, yn ôl yr hyn a ddeallaf, 21 o unedau yn unig sydd ar gael ar hyn o bryd i weithredu ar reilffordd y Cambrian—y gwn y bydd y Gweinidog yn gwybod bod ganddi system signalau unigryw—ac mae gwasanaethau’n cael eu canslo’n aml oherwydd prinder yr unedau sydd ar gael i wasanaethu canolbarth a gogledd Cymru. Bydd y trenau newydd arfaethedig, fel y mae’r Gweinidog wedi’i amlinellu, yn dod yn lle'r unedau hŷn ar sail debyg am debyg, yn ôl yr hyn a ddeallaf, ond ni fyddant yn cynyddu’r nifer sydd ar gael i weithredu’r gwasanaeth cyffredinol. Felly, a gaf fi ofyn beth y mae'r Llywodraeth yn ei wneud i gynyddu nifer yr unedau yn gyffredinol i ddarparu gwasanaeth trên digonol i deithwyr ar reilffordd y Cambrian yn benodol, ac am unrhyw ddiweddariad y gallwch ei ddarparu ar y gwasanaeth trên bob awr? Diolch.
Ie, diolch, ac mae Russell George yn llygad ei le fod rhai anawsterau wedi bod ar reilffordd y Cambrian. Mae’r system reilffordd gyfan ledled y wlad wedi cael hydref anodd. Bydd y trenau newydd yr ydym yn eu cyflwyno ar reilffordd y Cambrian y flwyddyn nesaf yn gallu cludo mwy o deithwyr. Bydd mwy o gapasiti, ac wrth gwrs, bydd eu hamlder yn cynyddu i bob awr. Roeddem wedi gobeithio eu cyflwyno eleni, ond byddwn yn eu cyflwyno y flwyddyn nesaf, a chredaf ei fod wedi cyfarfod â Trafnidiaeth Cymru yn ddiweddar i drafod hynny.
Mae gennym hefyd rai anawsterau ar reilffordd y Cambrian am nad yw West Midlands Trains wedi dychwelyd i amserlen lawn gyda'u gwasanaethau rhwng Amwythig a Birmingham, ac mae hynny wedi cael effaith ganlyniadol ar ein gwasanaethau ninnau, ac wrth gwrs, cafwyd anawsterau yn y diwydiant drwyddo draw o ran staff newydd yn cael eu hyfforddi oherwydd ôl-groniad yn sgil COVID. Rydym wedi wynebu heriau gyda staff yn amharod i weithio goramser, ac rydym wedi cael gwaith seilwaith ar bont Abermaw, yn ogystal â chyfyngiadau’r 158 o drenau presennol, sef yr unig fflyd, fel y dywedwch, sy’n gallu gweithredu ar y rheilffordd hon, ac sy'n dod i ddiwedd eu hoes ddefnyddiol. Felly, mae arnaf ofn mai ein hapêl i deithwyr yw, 'Arhoswch damaid bach, bydd pethau'n gwella'. Ond mae pethau’n anodd ar hyn o bryd, ac rwy'n ymddiheuro am hynny.