Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:58 pm ar 17 Ionawr 2023.
Llywydd, y peth cyntaf yr wyf i eisiau ei wneud yw talu teyrnged i waith staff asiantaeth. Rwy'n poeni am gywair rhywfaint o'r drafodaeth hon sy'n awgrymu, rywsut, mai staff asiantaeth yw'r broblem yn y GIG. Mae'r GIG yn dibynnu'n llwyr ar staff asiantaeth. Felly, nid wyf i'n dweud bod arweinydd Plaid Cymru wedi ei wneud, ond rwy'n clywed yn y drafodaeth ehangach rhyw fath o synnwyr fod staff asiantaeth rywsut ar fai, ac mewn gwirionedd, rydyn ni'n dibynnu ar staff asiantaeth drwy'r amser. Rydyn ni'n dymuno dibynnu ar lai o staff asiantaeth yn y dyfodol—mae hwnnw'n dir cyffredin. Fe wnaethom roi hynny ar y bwrdd yn y trafodaethau gyda'n cydweithwyr yn yr undebau iechyd yr wythnos diwethaf.
Nid yw mor syml â dweud bod £260 miliwn i'w arbed; byddai llawer iawn o hynny yn cael ei dalu am bobl a fyddai mewn gwaith heb fod drwy asiantaeth. Ceir rhywfaint o gynyddran y gallwch chi ei wasgu allan o'r swm hwnnw, ac mae hynny'n beth pwysig i ni geisio ei wneud. Mae'r system gronfa yn ffordd a ddarperir yn gyhoeddus lle gall pobl weithio ar shifftiau pryd na fydden nhw'n cael eu cyflogi fel rheol, ac efallai, yn y trafodaethau y byddwn ni'n eu cael gyda'n cydweithwyr yn yr undebau llafur, y bydd mwy y gallwn ni ei wneud yn y maes hwnnw. Bydd swyddogaeth bob amser i weithwyr asiantaeth weithio yn ystod absenoldebau byrdymor, pan fyddwn ni'n gwybod, weithiau, y bydd pobl i ffwrdd ar gyfer hyfforddiant a phethau eraill, a phe na bai gennym ni nhw—pe na bai gennym ni nhw—byddai'r system o dan fwy fyth o bwysau nag y mae heddiw.