Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 1:43 pm ar 18 Ionawr 2023.
Diolch, Lywydd. Cyn imi ofyn fy nghwestiwn, rwy’n siŵr, Lywydd, yr hoffech ymuno â mi i groesawu aelodau o Senedd Canada, sydd wedi ymuno â ni heddiw drwy Gymdeithas Seneddol y Gymanwlad, ac sy'n cael y pleser o arsylwi ar ein trafodion y prynhawn yma. Rwy’n siŵr y byddant yn mwynhau'r profiad cymaint â ni.
Prynhawn da, Weinidog. Fe wnaethoch grybwyll, mewn ymateb i un o’ch cwestiynau yn gynharach, y setliad dros dro i lywodraeth leol, ac yn wir, mae’r cynnydd o 7.9 y cant i awdurdodau lleol wedi’i groesawu’n gyffredinol gan yr awdurdodau hynny, ond mae nifer o arweinwyr wedi mynegi pryderon. Mae arweinydd Llafur Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru, Andrew Morgan, yr ydych yn ei adnabod yn dda, rwy'n siŵr, wedi dweud bod gan gynghorau benderfyniadau anodd o’u blaenau. Dywed arweinydd Cyngor Sir Ynys Môn, Llinos Medi o Blaid Cymru, y bydd angen gwneud toriadau anodd i wasanaethau lleol o ganlyniad i’r setliad hwn. Mae Cyngor Sir Powys, sy'n cael ei redeg gan y Democratiaid Rhyddfrydol yn edrych ar gau ysgolion gwledig, ac ymgynghorodd Cyngor Sir Fynwy, sy'n cael ei redeg gan Lafur, ar doriadau i oriau canolfannau hamdden hefyd. Hyn oll tra bo'n trethdalwyr yn debygol o wynebu cynnydd pellach yn eu trethi. Felly, yng ngoleuni hyn, Weinidog, fel y sylwadau gan arweinwyr y cynghorau hynny, ac o ganlyniad i’ch penderfyniadau cyllido, pa benderfyniadau anodd pellach y credwch y bydd yn rhaid i’n cynghorau lleol eu gwneud? A pha wasanaethau y credwch y bydd yn rhaid i'n trigolion wynebu eu gweld yn cael eu torri?