Mae argyfwng iechyd ledled y DU, nid yn unig yng Nghymru, ac mae’r holl dystiolaeth yn dangos bod hyn wedi gwaethygu dros y 12 mlynedd diwethaf ers dechrau cyni a thoriadau i wasanaethau cyhoeddus, ac y bydd yn gwaethygu o dan Lywodraeth Dorïaidd y DU a’u hargyfwng costau byw. Ni allwn edrych ar y GIG ar ei ben ei hun. Mae tai digonol, bwyd, addysg a gwaith teg oll yn cyfrannu at iechyd corfforol a meddyliol da. Flwyddyn ar ôl blwyddyn,gwelais wasanaethau ataliol yn cael eu gwasgu a’u torri wrth i gynghorau edrych ar unrhyw beth anstatudol. Fodd bynnag, mae llawer o’r gwasanaethau hyn wedi’u hachub, diolch i ddewisiadau cyllido Llywodraeth Cymru a chyllid Ewropeaidd, a fydd yn dod i ben cyn bo hir. Mae'n bosibl y bydd y rheini a achubwyd o dan gyni 1 yn cael eu colli o dan gyni 2 a'r holl bwysau y maent oll yn ei wynebu.

Mae lleithder a llwydni mewn cartrefi yn dod yn fwy o broblem gan na all pobl fforddio eu gwresogi. Mae bwyd iach, cynnes, maethlon bellach yn foethusrwydd i lawer. Mae cynyddu cynhyrchiant y tu hwnt i derfyn rhesymol, lle mae pobl yn gorfod gweithio shifftiau 12 awr, dau ddiwrnod ac yna dwy noson, gan chwarae hafoc gyda'ch corff, eich iechyd meddwl a'ch teulu, hefyd yn arwain at oblygiadau. Pan siaradais â nyrsys ar y llinell biced a swyddog heddlu yn Lloegr, y shifftiau 12 awr di-baid a’r diffyg hyblygrwydd oedd yn broblem enfawr, nid cyflogau’n unig. Ac nid oes a wnelo hyn â'r GIG yn unig—mae angen i gyllid gofal iechyd cymdeithasol dyfu'n aruthrol o'r Llywodraeth ganolog yn unol â'r cynnydd yn y boblogaeth sy'n heneiddio. Mae hwnnw'n argyfwng sy'n ein wynebu. Mae mwy o dechnoleg ddatblygol—