Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol – Senedd Cymru am 1:48 pm ar 25 Ionawr 2023.
Diolch, Llywydd. Weinidog, rŷch chi siŵr o fod wedi gweld yr ystadegau pryderus ynglŷn â thlodi dwfn yng Nghymru a gyhoeddwyd gan Sefydliad Bevan y bore yma. Mae'r dystiolaeth yna o aelwydydd yn cael trafferth enbyd i fforddio hanfodion bywyd—bwyd, cysgod, gwres—a hynny yn sgil incwm isel iawn neu dim incwm o gwbl, neu am fod dyled yn llyncu cyfran fawr o'u hincwm. Mae costau ynni, wrth gwrs, yn cyfrannu'n fawr i'r dyledion yma, ac mae National Energy Action wedi cynnig darlun o'r diffyg cynnydd tuag at gyflawni targedau tlodi tanwydd Llywodraeth Cymru yn eu hadroddiad monitro tlodi tanwydd diweddaraf. Y targed oedd 5 y cant o aelwydydd Cymru ar y mwyaf yn byw mewn tlodi tanwydd erbyn 2035; 45 y cant o aelwydydd ar hyn o bryd sy'n byw mewn tlodi tanwydd yng Nghymru.
Yn ein sesiwn graffu ar eich cyllideb ddrafft, fe sonioch chi wrth y Pwyllgor Cydraddoldeb a Chyfiawnder Cymdeithasol yr wythnos diwethaf, wrth egluro pam nad ydych yn parhau i gyllido cynllun cymorth tanwydd Cymru, eich bod yn buddsoddi yn y gronfa cymorth dewisol ac y bydd hyn yn helpu'r rhai fydd yn canfod eu hunain mewn tlodi tannwydd—rhywbeth i'w groesawu. Oes modd i chi felly roi mwy o wybodaeth inni, Weinidog, am sut mae effaith y gronfa hon, y gronfa cymorth dewisol, wedi cael ei fesur, ac yn cael ei fesur a'i werthuso, yn erbyn mesurau o dlodi, a thlodi tanwydd yn enwedig?